Giữa lúc cuộc tranh cãi về các biện pháp mà Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ (CIA) áp dụng khi thẩm vấn nghi phạm khủng bố đang đến hồi quyết liệt, giới lập pháp tại Hạ viện đã có một hành động kịp thời. Hôm 13.12, với 222 phiếu thuận và 199 phiếu chống, Hạ viện đã thông qua dự luật cấm CIA sử dụng các biện pháp thẩm vấn khắc nghiệt. Cụ thể, dự luật cấm bắt nghi phạm cởi áo quần, cấm buộc nghi phạm thực hiện hành vi tình dục hoặc biểu diễn một tư thế liên quan đến hành vi tình dục, cấm trùm mũ, bao bố lên đầu hoặc dùng băng bịt mắt nghi phạm, cấm đánh đập, gây sốc bằng điện, đốt, sử dụng chó để dọa nghi phạm, đưa người bị bắt vào nơi cực nóng hoặc cực lạnh, mô phỏng hành quyết, giam đói, khát hoặc không cung cấp nước và sử dụng biện pháp "ván và nước" đối với nghi phạm. Trong thời gian qua, một loạt biện pháp mà CIA gọi là "hỗ trợ thẩm vấn nâng cao" đã gây tranh cãi và bị chỉ trích gay gắt. Trong khi CIA và chính quyền của Tổng thống George W.Bush khẳng định rằng họ chỉ áp dụng các biện pháp phù hợp với luật pháp Mỹ và quốc tế thì nhiều chính trị gia, tổ chức phi chính phủ cho rằng một số biện pháp trên là tra tấn, vì vậy chúng vi phạm Công ước Geneva.
Mới đây, việc CIA thừa nhận đã hủy một số băng ghi hình cảnh thẩm vấn nghi phạm khủng bố đã khiến dư luận xôn xao. Họ nghi ngờ rằng việc hủy băng là hành động phi tang bằng chứng cho thấy CIA đã tra tấn nghi phạm trong quá trình thẩm vấn. Về vấn đề này, Giám đốc CIA Michael Hayden đã phải ra điều trần trước Quốc hội trong hai ngày hồi giữa tuần. Và khi cuộc điều trần vừa khép lại, Hạ viện đã thông qua dự luật ngăn cấm CIA thực hiện các biện pháp nói trên.
Dự luật cũng phong tỏa 70% ngân sách cho tình báo đến khi nào các ủy ban tình báo của Hạ và Thượng viện được báo cáo về vụ không kích của máy bay Israel vào một cơ sở được cho là nhà máy hạt nhân tại Syria vào ngày 6.9 vừa qua. Hiện dự luật đang trên đường tới Thượng viện trước khi tới tay Tổng thống Bush.
Trong khi dự luật này được Quốc hội do phe Dân chủ kiểm soát dễ dàng thông qua thì nó hầu như chắc chắn sẽ bị chặn lại ở cuối lộ trình. Không hề úp mở, Nhà Trắng cho biết Tổng thống Bush sẽ sử dụng quyền phủ quyết. Nhà Trắng nói rằng họ không hài lòng với ít nhất 11 điểm trong dự luật. Điểm không đồng ý đầu tiên là việc dự luật ngăn cản CIA thực hiện các biện pháp thẩm vấn đặc biệt. Đây là điều không khó hiểu. Sau ngày 11.9.2001 kinh hoàng, chiến dịch chống khủng bố của Mỹ đã được đẩy tới mức cao nhất và CIA đã được bật đèn xanh để sử dụng một số biện pháp đặc biệt, trong đó có cái mà họ gọi là "biện pháp hỗ trợ thẩm vấn nâng cao". Theo tiết lộ của một số cựu quan chức CIA thì các biện pháp này đã giúp tình báo Mỹ moi được khối thông tin quý giá từ nghi phạm khủng bố. Đó chính là lý do khiến Nhà Trắng bảo vệ các biện pháp thẩm vấn trên cũng như Tổng thống Bush chắc chắn sẽ phủ quyết dự luật mà giới lập pháp vừa thông qua.
Đỗ Hùng
Bình luận (0)