Bức tranh kinh tế thế giới năm 2015

Tăng trưởng không như kỳ vọng vẫn xảy ra ngay cả khi các ngân hàng trung ương tiếp tục bơm thanh khoản, giá dầu giảm và lạm phát ở mức vừa phải, theo Bloomberg. 2015 cũng là một năm mà nhiều nền kinh tế diễn biến theo các hướng khác nhau.

Trong khi giá cả hàng hóa giảm mạnh làm lu mờ phần nào diễn biến của các thị trường mới nổi như Nga và Brazil, các thị trường mới nổi khác như Việt Nam và Ấn Độ gây ngạc nhiên theo chiều hướng tốt. Với các nước phát triển, khởi sắc trong thị trường lao động Mỹ khiến Cục Dự trữ Liên bang (Fed) thực hiện nâng lãi suất lần đầu tiên kể từ năm 2006, còn kinh tế nước láng giềng Canada thì gây thất vọng hơn.

Một năm sắp kết thúc cũng là lúc thích hợp để nhìn lại diễn biến đi lên hoặc lao dốc của các nền kinh tế thế giới.

Trong các nền kinh tế tiên tiến, những quốc gia châu Âu nhỏ hơn thuộc số các nước có nền kinh tế diễn biến tốt nhất. Kinh tế Ireland tăng 7% trong quý 3/2015, nhanh hơn Trung Quốc và tốt hơn hẳn mức tăng trưởng trung bình 1,6% của khu vực châu Âu trong cùng giai đoạn. Ngược lại, bức tranh bớt sáng sủa hơn tại Phần Lan. Thành viên nằm ở phía bắc khu vực sử dụng đồng tiền chung châu Âu (eurozone) chịu ảnh hưởng bởi ngành công nghiệp sản xuất giấy và điện tử tiêu dùng gặp khó. Ngoài ra, xuất khẩu vào Nga giảm cũng làm ảnh hưởng kinh tế Phần Lan.

Diễn biến kinh tế các nước Ireland, Iceland, Nhật Bản, Hy Lạp và Phần Lan từ quý 1/2007 đến quý 3/2015

Ở nhóm các thị trường mới nổi, rõ ràng rằng Việt Nam, Tanzania và Trung Quốc là những nước có nền kinh tế diễn biến tốt trong năm nay. Với Trung Quốc, ngay cả khi đợt lao dốc thổi bay 5.000 tỉ USD của thị trường chứng khoán xảy ra và nước này hướng đến năm tăng trưởng thấp nhất trong hơn hai thập niên, số liệu tăng trưởng GDP Đại lục vẫn tương đối mạnh hơn các nước khác. Kinh tế Ấn Độ cũng mở rộng nhanh hơn so với dự kiến trong quý 3/2015 khi GDP tăng 7,4% so với một năm trước đó.

Ngược lại, các nền kinh tế diễn biến tệ nhất gồm có Nga và Brazil. Nước Nga đang trên đà đến đợt sụt giảm kinh tế dài nhất trong hai thập niên, phần lớn là vì giá dầu thấp. Brazil thì chịu tác động từ giá cả hàng hóa đi xuống, bất ổn chính trị, một vụ bê bối tham nhũng và thâm hụt ngân sách gia tăng. Ngân hàng Goldman Sachs cảnh báo quốc gia này đang chìm vào “đợt suy thoái hoàn toàn”.

Danh sách các nền kinh tế diễn biến thất vọng nhất thiếu Venezuela. Đó là vì ngân hàng trung ương nước này chưa công bố số liệu GDP trong năm nay.

Các nước đang phát triển: Trung Quốc, Tanzania, Việt Nam, Nga và Brazil

Đến Nhật Bản, các nhà kinh tế cho rằng nước này về tổng thể đang trên đà cải thiện, ngay cả khi những thách thức đáng kể vẫn còn. GDP Nhật Bản tăng trưởng trong quý 3/2015 thay vì sụt giảm đồng nghĩa với chuyện nền kinh tế lớn thứ ba thế giới vừa tránh được đợt suy thoái thứ hai trong ba năm qua.

Nhật Bản, đất nước trải qua 3 đợt suy thoái kể từ năm 2006, vừa thoát khỏi đợt suy thoái tiếp theo vào quý 3/2015 "trong gang tấc"

Ngoài góc nhìn GDP, số liệu thị trường lao động thế giới cho thấy một bức tranh hỗn hợp. Thụy Sĩ, Thái Lan, Singapore, Nhật Bản là các nước có tỷ lệ thất nghiệp thấp nhất. Các nước Tây Âu vẫn bị ảnh hưởng bởi thực trạng thất nghiệp cao. Số liệu tại Hy Lạp và Tây Ban Nha nhấn mạnh khó khăn vẫn còn ở phía trước với thị trường lao động hai nước này.