Các phương thức sử dụng thông tin công dân thay thế sổ hộ khẩu, sổ tạm trú

Nhiều bạn đọc Báo Thanh Niên thắc mắc có những phương thức nào để sử dụng thông tin công dân thay việc xuất trình sổ hộ khẩu và sổ tạm trú giấy ?

Mới đây, Chính phủ vừa ban hành Nghị định 104/2022/NĐ-CP về sửa đổi, bổ sung các Nghị định liên quan đến nộp, xuất trình sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy khi thực hiện thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công có hiệu lực từ ngày 1.1.2023. Trong đó, có quy định 4 phương thức sử dụng thông tin cư trú của công dân thay thế sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy.

Người dân có thể sử dụng CCCD gắn chip, ứng dụng VNEID, thông báo mã số định danh… thay việc xuất trình sổ hộ khẩu và sổ tạm trú giấy khi làm thủ tục hành chính

NGUYÊN VŨ

Tra cứu, khai thác thông tin cá nhân trực tuyến trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư

Theo Điều 14 Nghị định 104/2022/NĐ-CP của Chính phủ về khai thác, sử dụng thông tin về cư trú để giải quyết thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công quy định, cơ quan có thẩm quyền, cán bộ, công chức, viên chức, cá nhân được giao trách nhiệm tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công phải khai thác, sử dụng thông tin về cư trú của công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để giải quyết thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công. Việc khai thác, sử dụng thông tin về cư trú của công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư được thực hiện bằng phương thức tra cứu, khai thác thông tin cá nhân qua chức năng của Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính cấp bộ, cấp tỉnh đã được kết nối với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư hoặc qua Cổng dịch vụ công quốc gia.

Trước đó, Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội đã ban hành Công văn 5672/C06-TTDLDC về triển khai thi hành Luật Cư trú 2020, trong đó có hướng dẫn người dân tra cứu, khai thác thông tin cá nhân trực tuyến trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư khi làm thủ tục hành chính, giao dịch dân sự bằng cách truy cập địa chỉ: https://dichvucong.dancuquocgia.gov.vn, đăng nhập tài khoản/mật khẩu truy cập, nhập mã OTP được gửi qua tin nhắn.

Sau đó nhấn “Thông tin công dân”, nhập các thông tin: Họ tên; Số định danh cá nhân; Ngày sinh; Số điện thoại; mã xác nhận theo yêu cầu rồi nhấn tìm kiếm. Màn hình sẽ hiển thị thông tin: Họ và tên; Ngày, tháng, năm sinh; Giới tính; Nơi đăng ký khai sinh; Quê quán; Nơi thường trú; Số định danh cá nhân; Số CMND của công dân.

Sử dụng thiết bị đọc QR Code hoặc đọc chip trên thẻ CCCD

Theo Điều 14 Nghị định 104/2022/NĐ-CP của Chính phủ, người dân sử dụng thiết bị đầu đọc đã được kết nối trực tuyến với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, bao gồm thiết bị đọc QRCode hoặc thiết bị đọc chíp trên thẻ CCCD gắn chip.

Trong đó, Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội đã ban hành Công văn 5672/C06-TTDLDC về triển khai thi hành Luật Cư trú 2020 quy định, người dân, cơ quan, tổ chức sử dụng thiết bị đọc QR Code (theo tiêu chuẩn do Bộ TT - TT ban hành) tích hợp với máy tính hoặc thiết bị di động để đọc thông tin công dân từ mã QR trên thẻ CCCD.

Các thông tin gồm: số CCCD; số CMND 9 số; họ và tên; ngày sinh; giới tính; nơi thường trú; ngày cấp CCCD.

Khai thác thông tin cư trú công dân theo quy định của pháp luật chuyên ngành Ngoài ra, Nghị định 104/2022/NĐ-CP của Chính phủ quy định, việc khai thác, sử dụng thông tin về cư trú của công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư được thực hiện bằng các phương thức khai thác khác theo quy định của pháp luật chuyên ngành.

Khai thác thông tin cư trú công dân theo quy định của pháp luật chuyên ngành

Ngoài ra, Nghị định 104/2022/NĐ-CP của Chính phủ quy định, việc khai thác, sử dụng thông tin về cư trú của công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư được thực hiện bằng các phương thức khai thác khác theo quy định của pháp luật chuyên ngành.

Sử dụng ứng dụng VNeID

Liên quan vấn đề người dân sử dụng ứng dụng VNeID khi làm thủ tục hành chính, giao dịch dân sự, Công an Q.Tân Bình (TP.HCM) đã ban hành hướng dẫn đăng ký, kích hoạt tài khoản định danh điện tử và xác thực điện tử trên ứng dụng VNeID.

Cụ thể, người dân mở ứng dụng CH Play hoặc App store để cài đặt ứng dụng VNeID. Tiếp đó, mở ứng dụng VNeID, nhấn đăng ký tài khoản, nhập số định danh cá nhân, số điện thoại, nhấn nút đăng ký. Đưa mã QR trên thẻ CCCD gắn chip vào khung hình để quét QR code theo yêu cầu.

Trường hợp hệ thống thông báo “Không quét được QR code” thì cần nhập thông tin còn trống theo yêu cầu rồi nhấn đăng ký. Sau đó nhập mã OTP được gửi về tin nhắn để xác thực tài khoản, tạo mật khẩu hoàn thành việc đăng ký tài khoản.

Để đăng nhập vào ứng dụng VNeID, người dân mở ứng dụng chọn đăng nhập, điền số định danh cá nhân, mật khẩu vừa đăng ký, nhấn đăng nhập. Sau đó nhấn đăng ký tài khoản mức 1, chọn bắt đầu, nhấn "Tôi đã hiểu" để đăng ký tài khoản mức 1. Quét QR Code trên thẻ CCCD gắn chip để kết nối, chụp ảnh chân dung theo yêu cầu của hệ thống. Sau đó kiểm tra lại thông tin, nhập địa chỉ email (không bắt buộc) và chọn “Xác nhận thông tin đăng ký”.

Sau khi đăng ký tài khoản mức 1, người dân chọn “Kích hoạt tài khoản định danh điện tử” trên màn hình giới thiệu ứng dụng VNeID hoặc chọn “Kích hoạt” tại màn hình đăng nhập để kích hoạt tài khoản, nhập số định danh cá nhân và số điện thoại, nhấn “Gửi yêu cầu”.

Trường hợp thiết bị đang dùng để kích hoạt đã dùng để kích hoạt 1 tài khoản mức 1 hoặc mức 2 khác, hệ thống sẽ thông báo kích hoạt tài khoản trên thiết bị khác. Khi đó, người dân nhập mã OTP được gửi qua tin nhắn, tạo mật khẩu gồm 6 chữ số, tạo 2 câu hỏi và trả lời bất kỳ trong danh mục câu hỏi bảo mật để bảo mật tài khoản.

Người dân chưa có thông tin trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư cần làm gì?

Theo Nghị định 104/2022/NĐ-CP của Chính phủ, trường hợp không thể khai thác được thông tin cư trú của công dân theo các phương thức trên, cơ quan có thẩm quyền, cán bộ, công chức, viên chức, cá nhân được giao trách nhiệm tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công có thể yêu cầu người dân nộp bản sao hoặc xuất trình một trong các giấy tờ có giá trị chứng minh thông tin về cư trú.

Việc yêu cầu người dân nộp bản sao hoặc xuất trình giấy tờ có giá trị chứng minh thông tin về cư trú được nêu cụ thể trong quyết định công bố thủ tục hành chính của bộ, cơ quan, địa phương hoặc các văn bản thông báo dịch vụ của cơ quan, tổ chức cung cấp dịch vụ.

Theo đó, các loại giấy tờ có giá trị chứng minh thông tin về cư trú bao gồm: Thẻ Căn cước công dân, Chứng minh nhân dân, Giấy xác nhận thông tin về cư trú, Giấy thông báo số định danh cá nhân và thông tin công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.