Cử tri không chỉ lần đầu tiên quyết định về hiến pháp mới kể từ khi Zimbabwe được độc lập mà nhiều nội dung trong đó còn có tác động như chuyển từ thời kỳ cũ sang thời kỳ mới.
Hai đảng phái chính trị lớn nhất Zimbabwe là Zanu-PF của Tổng thống Robert Mugabe và đảng MDC của Thủ tướng Morgan Tsvangirai có được đồng thuận hiếm thấy trong việc trưng cầu về hiến pháp mới. Chỉ riêng điều đó cũng đủ thấy hiến pháp mới là thỏa hiệp để cả hai cùng chuẩn bị điểm xuất phát về pháp lý cho cuộc tranh đấu quyền lực trong tương lai.
Đáng chú ý nhất là nội dung quy định tổng thống chỉ có thể cầm quyền 2 nhiệm kỳ liên tiếp với thời gian tổng cộng 10 năm. Tuy không áp dụng truy ngược đối với ông Mugabe, vốn đã cầm quyền mấy chục năm nay, quy định này loại bỏ khả năng sẽ xuất hiện một lãnh đạo cầm quyền lâu năm khác và là cú đòn nhằm vào thể diện cá nhân lẫn hệ thống tổ chức quyền lực của đương kim tổng thống. Tương tự như vậy đối với những nội dung giảm bớt quyền hạn của tổng thống, thiết lập trật tự quyền lực giữa tổng thống, quốc hội và tòa án, hiến định quyền tự do ngôn luận và báo chí cũng như cải cách ruộng đất.
Tổng thống Mugabe đã 89 tuổi và ông ý thức được về sự cần thiết phải chia sẻ quyền lực. Còn phe của ông Tsvangirai lại trù tính chắc ăn là dùng hiến pháp mới để giữ vững những gì đã có rồi từ đó dần tiếp tục quyết đấu với ông Mugabe và đảng Zanu-PF.
Thảo Nguyên
Bình luận (0)