Cần phạt nặng hành vi tung tin đồn

Gây thiệt hàng tỉ đô

Chiều qua (13.7, theo giờ VN), chuyên mục tài chính trên Yahoo đưa tin thị trường chứng khoán châu Âu chìm trong biển đỏ sau một báo cáo lạm phát giả của Mỹ được tung ra trước đó 1 ngày, tấn công chứng khoán Phố Wall (Mỹ). Cụ thể, tại London (Anh), chỉ số chứng khoán giảm ngay 0,8% sau tiếng chuông khai mạc, tại Paris thấp hơn 0,5% và Đức giảm 1,1%. Trước đó, ngày 12.7, Cục Thống kê Lao động Mỹ cho biết có một bản báo cáo được lưu hành trực tuyến với mục đích hiển thị số liệu lạm phát tháng 6 được dự đoán nóng bỏng là một sự giả mạo. Hậu quả là cổ phiếu giảm xuống mức thấp nhất trong phiên vào khoảng thời gian bản phát hành giả này bắt đầu xuất hiện trên mạng xã hội. Đáng lưu ý, bản báo cáo giả này đã cố gắng bắt chước định dạng của báo cáo Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) Mỹ của tháng trước nhưng với các ngày và số khác nhau. Nó bao gồm một số dấu hiệu cho thấy đây là sản phẩm ngụy tạo, bao gồm một biểu đồ có các con số không khớp với văn bản.

Mức phạt 7,5 triệu đồng đối với người tung tin thất thiệt về ông Phạm Nhật Vượng bị cho là quá nhẹ

CHỤP MÀN HÌNH thanh niên online

Trong lịch sử, nhiều vụ tung tin giả mạo trên thị trường chứng khoán gây thiệt hại lớn cho nhà đầu tư, doanh nghiệp. Một đoạn video xuất hiện trên mạng vào tháng 1.2019 với mục đích cho thấy một chiếc xe tự lái của Tesla đã đâm vào một robot tại triển lãm điện tử tiêu dùng CES với sự tham gia nhiều phóng viên công nghệ toàn cầu. Vấn đề là video này hoàn toàn giả mạo nhưng nó được xuất hiện trên một số trang thông tin với tựa “Xe Tesla tự lái giết chết robot”. Một số chuyên gia nghi ngờ đây là một cuộc tấn công có chủ ý vào thị trường chứng khoán Mỹ của một “tác nhân nước ngoài”, cố gắng làm giảm độ tin tưởng của người tiêu dùng đối với xe tự lái và đặc biệt làm giảm giá cổ phiếu của công ty đang phát triển sản phẩm. Đáng lưu ý, video được cho là giả thông tin xe điện tự lái tông robot được tung ra trong bối cảnh các nhà sản xuất ô tô và các công ty khởi nghiệp trị giá hàng tỉ USD vừa niêm yết lên sàn như Lyft, hay vừa nộp hồ sơ xin IPO của Uber tại thời điểm đó.

Phạt nặng để răn đe

Với mục đích gì chưa rõ, nhưng tung tin giả, tạo sự kiện giả… để ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán, ảnh hưởng đến nhà đầu tư, doanh nghiệp tại các nước xử phạt rất nặng. Hơn nữa, mua chứng khoán là đầu tư vào tương lai, nên việc tung tin đồn liên quan đến doanh nghiệp thường gây ảnh hưởng rất lớn đến giá trị đầu tư. Để bảo vệ nhà đầu tư, doanh nghiệp, từ năm 1934, Mỹ phải đưa ra đạo luật xử lý nặng hành vi gây hại cho thị trường. Các cá nhân bị kết tội thao túng thị trường sẽ bị xử phạt tù tối đa 20 năm và phạt tiền lên đến 5 triệu USD. Tại Nhật Bản, hình phạt tối đa đối với một công ty về hành vi thao túng thị trường là 700 triệu yen (hơn 130 tỉ đồng). Mức phạt tù cá nhân có thể lên đến 10 năm, phạt tiền hơn 80.000 USD (khoảng 1,82 tỉ đồng).

Nhà đầu tư hoang mang, sợ hãi và chịu thiệt hại nặng bởi tin đồn thất thiệt

ngọc dương

Tại Trung Quốc, mức phạt lớn nhất cho hành vi gây hại đến thị trường chứng khoán đến từ một doanh nghiệp bị phạt gần… 20.000 tỉ đồng cho hành vi thao túng giá cổ phiếu. Tại Singapore, tung tin đồn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị trường, nhà đầu tư, nếu bị phát hiện phạt hơn 4 tỉ đồng và mức án tù cao nhất có thể 7 năm. Đặc biệt, doanh nghiệp hay cá nhân bị vướng tin đồn có thể kiện người hay tổ chức tung tin về hành vi phỉ báng. Tại Malaysia thì phạt tù đến 10 năm và mức xử phạt cũng trên 5 tỉ đồng.

Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty luật ANVI, cho biết mức xử phạt cụ thể cho hành vi tung tin đồn gây thiệt hại đến thị trường và nhà đầu tư tùy quốc gia, song nói chung là mức phạt từ tù đến tiền đều rất nặng. Lý do, thị trường chứng khoán có đặc thù là đòi hỏi tính minh bạch, chính xác cao. Nếu tin giả cứ thoải mái tung hoành trên mạng xã hội trong bối cảnh tin lan truyền trên mạng nhanh như bão thì thiệt hại khó lường. Trong lịch sử phát triển thị trường chứng khoán VN, nhà đầu tư cũng nhiều lần “xấc bấc xang bang” vì tin đồn, hành vi thao túng, làm giá, thổi giá của những cá nhân, tổ chức cố ý. Quan trọng hơn, chứng khoán là thị trường cần có lòng tin, tin giả khiến lòng tin của nhà đầu tư bị giảm sút hoặc mất lòng tin thì tác hại càng lớn. Trong thực tế, đã có những trận bán tháo, mua ròng gây hậu quả sau đó rất lớn.