Câu chuyện "chim nhỏ" Flappy và "chó bự" Zynga

Một ngày tham quan thú vị tại tập đoàn Zynga Bắc Kinh - gã khổng lồ social game, kẻ đã biến hàng trăm triệu dân công sở trên khắp thế giới thành các nông dân thứ thiệt với Farmville và nhiều game nổi tiếng khác trên Facebook như Mafia wars hay Zynga poker. Đây là một trong các công ty trong chuyến tham quan “International Trip - Doing Business in Emerging Market” đến với nhiều tập đoàn công nghệ và tài chính tại các thị trường mới nổi của lớp học MBA chúng tôi.

Trong khi rất nhiều người tại Việt Nam "choáng ngợp" với Flappy bird của chàng trai trẻ Nguyễn Hà Đông đứng đầu bảng trên Android và iOS và kiếm được 50.000 USD/ngày, thì game Farmville cũng như nhiều game khác đã cán mốc doanh thu 1 tỷ USD được cho là một điều rất bình thường trong “thế giới phẳng” công nghệ ("Thế giới phẳng” là ẩn dụ của tác giả Thomas L. Friedman về một thế giới toàn cầu hóa mà tất cả các đối thủ cạnh tranh một cách bình đẳng, không bị ảnh hưởng về mặt địa lý...). 

Như game Farmville đã cán mốc 1 tỷ USD ngay từ đầu năm 2013 hoặc hiện nay Clash of clans với doanh thu 2.5 triệu USD/ngày của Supercell (một studio khởi nghiệp tại Phần Lan mới thành lập được 2 năm với vỏn vẹn 95 thành viên). Một điều bất ngờ nữa là Mark Pincus, sáng lập viên của Zynga (tên hãng được đặt theo tên chú chó cưng của Pincus), cũng là người Do Thái và có cùng tên với Mark Zuckerberg sáng lập viên của Facebook. Phải nói rằng người Do Thái có biệt tài kinh doanh giỏi nhất hành tinh và đất nước Israel của họ được mệnh danh là "Start-up nation". 

Trong buổi giao lưu với các giám đốc điều hành (executive manager) tại Zynga, câu chuyện Flappy bird đã được nhắc đến khi một học viên Ấn Độ hỏi Zynga liệu có kế hoạch làm các “tiny game” như Flappy bird hay không? Thêm vào đó là câu hỏi về vấn đề đạo đức khi có quá nhiều thanh thiếu niên nghiện chơi game đến mức bỏ ăn uống. Câu trả lời mang tính triết lý của một đại diện Zynga cũng đáp ứng được quan niệm đạo đức của mình: Việc “bị nghiện” (addicted) có thể xảy ra với bất kì lĩnh vực nào như nghiện công việc, nghiện Facebook, rượu bia, thuốc lá hay các bạn trẻ nghiện K-Pop chẳng hạn... Các cá nhân phải hoàn toàn chịu trách nhiệm về việc đó, và các công ty game cũng nên giới hạn thời gian chơi. Chơi game có chừng mực là rất tốt cho việc giải trí và giao lưu, trong khi nhiệm vụ của Zynga cũng được nói rõ ngay từ đầu: "Connecting the world through games" (Tạm dịch: Dùng game để kết nối thế giới).

Về khách sạn tìm hiểu thêm về Pincus, Zynga và vào Google Play Store, tôi đã thấy một số game của studio khởi nghiệp của cậu bạn trong lớp (cũng là người Việt) đã đạt một triệu lượt download. Cảm giác thấy vui mừng không chỉ cho ông bạn mà cho cả cộng đồng công nghệ Việt Nam đã tự tin hơn trong việc cạnh tranh toàn cầu. Đúng là ngoài xuất khẩu nông sản chúng ta còn cần chuẩn bị xuất khẩu game và càng phải mạnh mẽ quyết liệt hơn nữa. Tôi cũng đã liên lạc với Zynga về cơ hội hợp tác với các game studio ở Việt Nam nếu thấy đôi bên cùng có lợi.

Thêm một điều nữa là nhiều game từ Việt Nam khá hay nhưng lại chỉ có ngôn ngữ tiếng Việt, có vẻ như chỉ tập trung thị trường nhỏ bé trong nước. Trong khi đó nếu chúng ta có bản tiếng Anh và hướng dẫn người dùng chi tiết thì sẽ có ngay một phiên bản bản quốc tế cho thị trường toàn cầu. Một điểm thú vị và đáng học hỏi khác là tại Zynga họ chú ý đến marketing ở từng câu chữ và hình ảnh đại diện cho game trên Google Store và Apple Store. 

Viết xong bài viết này, tôi cũng nhận được tin là Flappy bird sẽ quay trở lại theo lời chia sẻ mới nhất của Hà Đông. Chúc các "chú chim Việt" của chúng ta ngày càng bay cao, bay xa! Chúc cho cộng đồng phát triển game Việt ngày càng có nhiều game nổi tiếng toàn cầu như Flappy bird hơn nữa! 

25.03.2014

Hung Nguyen