Chạy đua trước nỗi lo 'thương chiến thời Trump 2.0'

Mục tiêu của ông Trump

Tổng thống đắc cử Trump vừa qua có tuyên bố khiến đồng minh lẫn đối thủ đứng ngồi không yên khi đe dọa sẽ đánh thuế 25% lên hàng hóa từ Canada và Mexico, thêm 10% đối với hàng hóa Trung Quốc. Mức thuế nhằm buộc các nước này mạnh tay hơn để ngăn chặn việc đưa chất gây nghiện fentanyl và người nhập cư trái phép vào Mỹ, theo AFP. 

Trung Quốc được cho là nước lo ngại hơn hết bởi trước đó, ông Trump tuyên bố sẽ đánh thuế đến 60% lên hàng nhập khẩu từ nước này. Trong nhiệm kỳ đầu, ông Trump áp thuế lên số hàng hóa trị giá hơn 360 tỉ USD của Trung Quốc. Chính quyền Joe Biden duy trì hầu hết thuế suất này và ban hành thêm các loại thuế mới đối với các lĩnh vực chiến lược như trí tuệ nhân tạo và năng lượng xanh.

Đã có những dấu hỏi về độ hiệu quả của chính sách thuế nhiệm kỳ đầu của ông Trump khi mức thu được của chính quyền liên bang Mỹ chưa bằng 0,3% GDP, theo ABC News. Tuy nhiên, thuế suất mới được dự báo có thể gây tác động lớn hơn nhiều.

Theo ước tính, nếu áp thuế toàn diện lên mọi hàng hóa Canada, Mexico và Trung Quốc, Mỹ sẽ thu được 266 tỉ USD tiền thuế, chưa trừ thiệt hại của việc đứt gãy thương mại hoặc các biện pháp đáp trả của những nước này. Một số nhà quan sát cho rằng mức thuế 60% sẽ tác động nặng nề đến ngành xuất khẩu từ Trung Quốc sang Mỹ, khiến các công ty từ lớn đến nhỏ đều không thể chống chịu

ẢNH: REUTERS

Sẵn sàng đáp trả

Trong cuộc họp báo ngày 27.11, Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum cảnh báo sẽ đáp trả bằng cách tăng thuế nếu Mỹ triển khai kế hoạch của ông Trump. Bộ trưởng Kinh tế Mexico Marcelo Ebrard chỉ trích thuế suất của ông Trump là hành động "tự bắn vào chân mình" vì có thể khiến Mỹ mất 400.000 việc làm, gia tăng giá cả đối với người tiêu dùng Mỹ. Theo ông Ebrard, 88% xe bán tải bán tại Mỹ được sản xuất tại Mexico và giá xe sẽ tăng trung bình 3.000 USD nếu thuế mới được áp dụng.

ẢNH: REUTERS

Trong khi đó, chính quyền liên bang và thủ hiến 10 tỉnh bang tại Canada tuyên bố sẽ "đoàn kết và phối hợp" để đối phó thuế suất dự kiến của Mỹ, Reuters dẫn lời Bộ trưởng Tài chính Chrystia Freeland nói trong cuộc họp do Thủ tướng Justin Trudeau triệu tập. Hơn 20% dầu mỏ mà các hãng lọc dầu Mỹ xử lý được nhập khẩu từ Canada. Các nhà phân tích cảnh báo việc đánh thuế sẽ buộc những công ty lọc dầu Mỹ trả nhiều tiền hơn để nhập dầu hoặc tìm nguồn thay thế xa hơn, tốn kém hơn. Dù trường hợp nào xảy ra, người tiêu dùng Mỹ cũng sẽ chịu ảnh hưởng vì giá xăng dầu sẽ tăng lên.

Về phần Trung Quốc, nước này đã tìm cách đối phó với chính sách kinh tế của ông Trump trong những năm qua khi dịch chuyển và đa dạng hóa xuất khẩu sang các khu vực khác. Bên cạnh đó, các công ty Trung Quốc cũng tăng cường đầu tư sản xuất tại Đông Nam Á, châu Âu và Mỹ Latin để tránh thuế của Mỹ. 

Dữ liệu hải quan của Trung Quốc cho thấy tỷ trọng hàng hóa nước này xuất sang Mỹ năm ngoái chỉ còn chiếm 15% tổng lượng xuất khẩu của Trung Quốc, trong khi năm 2018 là 19%. Giới quan sát dự báo Bắc Kinh có thể áp đặt một số hạn chế nhất định đối với các công ty có lợi ích kinh doanh lớn của Washington tại Trung Quốc để đáp trả.