Chết ở miền Salzburg

Bài và ảnh: Ngô Ly Kha

Salzburg thật sự là một miền cổ tích với khung cảnh bình dị mà nên thơ như tranh vẽ. Bên này là pháo đài Hohensalzburg nguy nga trấn ngữ trên đỉnh đồi, bên kia là dòng sông Salzach hiền hòa uốn khúc. Tôi mải mê ngắm cảnh nên đi bộ suốt 3 giờ liền, quên cả bữa trưa nhưng vẫn thấy mình no nê như vừa thưởng thức một bữa tiệc thịnh soạn. 

Lời mời quyến rũ

Buổi sáng mù sương khi tôi rời Vienna đến vùng đất được mệnh danh là “Thiên đường nhỏ bé” của nước Áo. Trên đường, anh hướng dẫn viên đẹp trai của GoEuGo mở cho chúng tôi xem “The sound of music”, một bộ phim âm nhạc ra đời hơn nửa thế kỷ trước lấy bối cảnh từ thành phố Salzburg những năm trước Thế Chiến thứ 2, phỏng theo hồi ký của Maria von Trapp. Trước khi quyết định liệu có trở thành một nữ tu, Maria được cử làm gia sư cho một gia đình có nhiều trẻ nhỏ. Tại đây cô đã phải lòng những đứa con nhà lính và sau đó là người cha góa Captain von Trapp. Vì phản đối Đức quốc xã và không chịu đầu quân cho Hitler, gia đình ông đã phải lên kế hoạch trốn ra khỏi nước Áo.

Câu chuyện được kể bằng thể loại nhạc kịch dí dỏm và sinh động của Broadway, nhưng mê hoặc hơn cả chính là phong cảnh tuyệt vời của miền Salzburg. Những cánh đồng cỏ hoa ngút ngàn, những đỉnh núi Alps quanh năm tuyết phủ, những mặt hồ phẳng lặng như gương… Tôi chẳng thể tin được khung cảnh ấy lại có thật trên thế gian này. Cho đến khi xe tôi chầm chậm lướt qua một vùng hồ biếc xanh với những xóm nhà nhỏ nép mình trên sườn đồi. Xa xa là tháp chuông của Nhà thờ nơi Maria đã từng tu học. Khỏi phải nói đám hành khách chúng tôi sung sướng như thế nào! Kỳ diệu thay khi tất cả cảnh vật đều được bảo tồn nguyên vẹn sau nửa thế kỷ trong lúc thế giới đang chuyển biến từng ngày!

Thăm nhà Mozart

Salzburg theo tiếng Đức (người Áo nói tiếng Đức) đồng nghĩa với Salt Fortress có nghĩa là “Lâu đài muối” để chỉ những thuyền chở muối cập bến ở vùng này trước khi đường sắt được xây dựng. Đây cũng là thành phố lớn thứ 4 của nước Áo với gần 150.000 cư dân. Tôi không chút ngạc nhiên khi thiên tài âm nhạc Wolfgang Amadeus Mozart được sinh ra và gắn bó hơn nửa cuộc đời ở vùng đất này. Được gần gũi và đắm chìm trong một khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp như miền cổ tích, người ta có thể dễ dàng trở thành thi sĩ, họa sĩ hay những nhà soạn nhạc lừng danh. Có lẽ vì Salzburg hiền hòa, thơ mộng nên âm nhạc của người nghệ sĩ sinh thời vào thế kỷ 18 cũng ngọt ngào, lãng mạn và dịu êm!

Tôi định vào thăm ngôi nhà tuổi thơ của ông, đã được phục dựng sau Thế chiến thứ 2, nhưng chẳng thể nào chen chân giữa một rừng du khách. Muốn chụp một tấm ảnh mặt tiền nhà lúc vắng người cũng là một điều nan giải không kém. Người ta đặt tên Mozart và những tác phẩm của ông cho tất cả các nơi ở khu phố cổ từ các con phố, các quán cà phê đến các nhà hàng, các quầy lưu niệm. Và trên quê hương của thiên tài, âm nhạc len đến từng nhà, từng góc phố.

Vừa mới đặt chân lên cầu Staatsbrücke tôi đã gặp ngay một nghệ sĩ chơi vĩ cầm và tiếp sau đó là hàng chục nhóm nghệ sĩ đường phố trình diễn trước nhà thờ, trên quảng trường hay dưới chân pháo đài. Họ chơi say mê và điệu nghệ như thể đang diễn trên một sân khấu nguy nga khiến tôi liên tục đặt những đồng xu vào trong các thùng đàn.

Đường lên pháo đài

Điều thú vị nhất khi rong chơi một mình đó là bạn có thể đến ngay nơi mình thích hay dừng lại ở bất kỳ nơi đâu mà không cần hội ý với người đồng hành. Trong những thời gian tour GoEuGo cho phép khách tham quan tự do, tôi thường tách đoàn và nhắm ngay một điểm đến của riêng mình. Lần này tôi chọn pháo đài Hohensalzburg - công trình nổi bật trên đỉnh đồi và có thể nhìn thấy từ hàng cây số. Không có bản đồ, không có người hướng dẫn, tôi cứ len lỏi qua những ngôi nhà hàng trăm năm tuổi từ thời Hậu Roman hay Baroque, rồi nhằm hướng lâu đài thẳng tiến.

Ở một đoạn nọ, tôi bị lạc vào trong một đường hầm chẳng biết dẫn đi đâu, chỉ thấy dọc hai bên là những hộp đèn trưng bày đồ thời trang rất đẹp. Tôi hỏi đường và được một bác trai người địa phương dẫn ra tận điểm leo dốc. Con đường dẫn lên pháo đài nằm uốn lượn bên sườn đồi, len giữa những ngôi nhà xinh xinh và những khu vườn yên tĩnh. Đã hơn một giờ chiều và tôi vẫn chưa kịp ăn trưa nên cần rất nhiều ý chí để leo dốc. Khi tôi đến được trạm mua vé vào bên trong pháo đài thì nhận ra giờ tập hợp đoàn đã gần lề. (Và cũng đau lòng nhận ra có một đường tàu nhỏ đi thẳng từ phố cổ lên pháo đài).

Tôi chỉ còn vài phút để ngắm nhìn Salzburg từ trên cao trước khi chạy như bay về điểm tập kết, thế nên tôi uống trọn từng góc nhìn. Kìa là dòng Salzach dịu dàng phân đôi thành phố, kìa là tháp chuông nhà thờ lớn với kiến trúc Baroque tọa lạc giữa quảng trường và một nhà hát ngoài trời thênh thang. Và ở một góc nọ, mấy bác xà ích đang ngồi vắt vẻo trên xe ngựa, chờ đón du khách trở về miền quá khứ hào hoa. 

Tôi bận trở về thực tại nên phải tạm rời xa  “thiên đường nhỏ bé” của nước Áo. Nhưng tôi biết mình sẽ chẳng thể nào quên thành phố cổ kính có cảnh sắc thiên nhiên vô cùng thơ mộng và dịu dàng. Và nếu có thể chọn một nơi để ru giấc ngàn thu, tôi ước mình được chết ở miền Salzburg.