Chủ tịch Quốc hội: 'Giá đất là vấn đề khó nhất'

Sáng 22.9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự thảo luật Đất đai sửa đổi.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh báo cáo thẩm tra dự án luật Đất đai sửa đổi

gia hân

Tờ trình của Chính phủ cho biết dự thảo luật đã bỏ khung giá đất để thể chế Nghị quyết 18 của T.Ư Đảng; đồng thời quy định bảng giá đất được xây dựng định kỳ hàng năm được công bố công khai và áp dụng từ ngày 1 tháng 1 của năm phù hợp với cơ chế thị trường.

Đối với khu vực đã có bảng giá đất tới từng thửa đất theo vùng giá trị đất, giá thửa đất chuẩn thì việc định giá đất cụ thể được xác định theo bảng giá đất tại thời điểm định giá.

Báo cáo của Chính phủ cũng cho biết, dự thảo bổ sung quy định về điều tiết nguồn thu từ đất của các địa phương về ngân sách T.Ư; quy định UBND cấp tỉnh căn cứ vào thực tiễn của địa phương quy định mức điều tiết để hỗ trợ cộng đồng dân cư nơi có đất bị thu hồi và người có đất bị thu hồi.

Chưa rõ nguyên tắc, phương pháp định giá đất

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, dự thảo quy định nguyên tắc, phương pháp định giá đất là “phù hợp với giá trị thị trường quyền sử dụng đất trong điều kiện bình thường”.

Tuy nhiên, dự thảo luật lại chưa giải thích về "giá thị trường trong điều kiện bình thường" là gì. Do đó, Ủy ban Kinh tế đề nghị chỉnh lý, bổ sung quy định cụ thể về khái niệm, tiêu chí "phù hợp với giá trị thị trường quyền sử dụng đất" vì đây là một trong các căn cứ quan trọng để bảo đảm giá đất được xây dựng phù hợp với giá thị trường.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cũng cho rằng, dự thảo luật “giao cho Chính phủ quy định về phương pháp định giá đất”. Tuy nhiên, để đảm bảo công khai, minh bạch trong định giá đất, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị quy định rõ ràng, cụ thể trong luật về nội dung này; đồng thời, bổ sung rõ các phương pháp định giá đất, cách thức áp dụng và các trường hợp.

Cụ thể, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị quy định về việc ghi nhận chính xác giá giao dịch thực tế trên thị trường đối với việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất, yêu cầu mọi giá trị giao dịch được xác nhận 3 bên: người bán, người mua và công chứng.

Ông Thanh cũng cho biết, có ý kiến đề nghị có chính sách làm rõ về cơ sở dữ liệu để xác định giá đất, phù hợp với giá thị trường. Đồng thời, cần có Trung tâm giao dịch để giảm rủi ro các bên và có cơ sở dữ liệu về giao dịch.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp

gia hân

Liên quan tới bảng giá đất, Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng dự thảo luật chưa làm rõ các tiêu chí và quy trình kiểm tra, giám sát các địa phương trong việc xây dựng bảng giá đất đồng thời chưa rõ vai trò kiểm tra, giám sát của HĐND trong việc thực hiện giá đất.

Từ đó, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị nghiên cứu bổ sung các nội dung này trong dự thảo luật nhằm bảo đảm việc định giá đất công khai, minh bạch, xử lý nghiêm các vi phạm.

Bên cạnh đó, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị đánh giá tính khả thi của quy định xây dựng bảng giá đất định kỳ hằng năm. Theo ông Thanh, luật Đất đai hiện quy định bảng giá đất được xây dựng 5 năm một lần.

Do đó, nếu có sự thay đổi về kỳ xây dựng bảng giá đất, cần đánh giá khả năng của các địa phương có đáp ứng được yêu cầu triển khai quy định này hay không.

"Khó lắm không phải dễ"

Về giá đất cụ thể, ông Thanh cho hay, dự thảo quy định đối với khu vực đã có bảng giá đất tới từng thửa đất theo vùng giá trị đất, giá thửa đất chuẩn thì việc định giá đất cụ thể được xác định theo bảng giá đất tại thời điểm định giá.

Tuy nhiên, dự thảo Luật lại chưa quy định về việc xây dựng bảng giá đất tới từng thửa đất theo vùng giá trị đất, giá thửa đất chuẩn.

Cạnh đó, theo ông Thanh, dự thảo cũng chưa làm rõ các khái niệm và cách xác định “vùng giá trị đất”, “giá thửa đất chuẩn”, cơ quan có trách nhiệm xây dựng hồ sơ giá đất cho từng vùng giá trị đất và đến từng thửa đất.

Từ đó, theo ông Thanh, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị có quy định cụ thể hơn để bảo đảm cách hiểu và áp dụng thống nhất khi triển khai thi hành luật.

Cho ý kiến sau đó, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng nhìn nhận, giá đất và cơ chế tài chính đất đai là vấn đề "khó nhất" khi sửa luật Đất đai.

"Khó lắm không phải dễ. Quy định làm sao để vận hành được. Nếu chúng ta quy định ra mà cuối cùng không vận hành được thì không jđạt mục tiêu", Chủ tịch Quốc hội nói.

"Bỏ khung giá đất rồi nhưng việc xây dựng bảng giá đất thì vai trò của HĐND, UBND thế nào? Tiêu chuẩn, tiêu chí xác định giá đất, rồi vai trò cơ quan tham mưu, tư vấn trong định giá đất? Định nghĩa thế nào là nguyên tắc thị trường và giá thị trường trong điều kiện bình thường ở đây? Tôi thấy vẫn mang tính định tính rất lớn. Tôi thấy đây là vấn đề khó nhất", Chủ tịch Quốc hội nêu hàng loạt vấn đề và đề nghị cơ quan soạn thảo và thẩm tra rà soát kỹ lưỡng, đề xuất phương án khả thi.

Dự án luật Đất đai sửa đổi được xem xét, thông qua theo 3 kỳ họp. Quốc hội sẽ cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp thứ 4 vào tháng 10 tới đây và dự kiến thông qua vào kỳ họp 6 vào cuối năm 2023.