 |
Ê kíp nội soi thực hiện đặt stent kim loại tại chỗ thủng thực quản cho bệnh nhân |
đình tuyển |
Bệnh hiếm, khó đoán
Ngày 1.11, BS.CK2 Phạm Thanh Phong, Phó giám đốc Bệnh viện đa khoa Trung ương Cần Thơ, cho biết các bác sĩ bệnh viện đã phối hợp cứu sống bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa trên do rò động mạch chủ ngực - thực quản rất nguy kịch. Đây là chứng bệnh hiếm gặp, rất khó chẩn đoán, nguy cơ tử vong cao nếu không phẫu thuật kịp thời, cũng là ca bệnh đầu tiên được chẩn đoán và phẫu thuật cấp cứu tại bệnh viện.
Trước đó, nữ bệnh nhân D.T.H.K. (40 tuổi, ngụ H.Châu Thành, Đồng Tháp) được tuyến trước chuyển đến Bệnh viện đa khoa Trung ương Cần Thơ trong tình trạng đau bụng vùng thượng vị khoảng một tuần, sau đó nôn ra máu tươi lẫn cục, đi tiêu phân đen, tiền sử trào ngược dạ dày thực quản và dùng thuốc giảm đau lâu ngày.
Trong lúc các bác sĩ chuẩn bị nội soi dạ dày, tá tràng để kiểm tra thì bệnh nhân đột ngột nôn ra máu tươi lượng nhiều, toàn trạng chung niêm nhợt, da xanh, mạch nhanh nhẹ, huyết áp khó đo, tình trạng nguy kịch, nguy cơ tử vong rất cao. Các bác sĩ tiến hành hồi sức cho bệnh nhân, truyền máu và các chế phẩm của máu, dịch truyền rồi nhanh chóng chuyển xuống phòng mổ.
 |
Hình ảnh nội soi cho thấy lỗ thủng thực quản của bệnh nhân |
đ.tuyển |
Kết quả nội soi thực quản - dạ dày - tá tràng cấp cứu ghi nhận cách cung răng 25 cm có một tổn thương dạng thủng thực quản máu từ động mạch chủ ngực rò vào thực quản với lượng lớn. BS.CK2 Nguyễn Thị Quỳnh Mai, Trưởng khoa Nội soi, đã dùng sonde blackmore cầm máu tạm thời cho bệnh nhân. Ngay sau đó, ê kíp phẫu thuật đã tiến hành phẫu thuật cho bệnh nhân.
Ê kíp mổ đã mở ngực trái đường trước bên vào khoang màng phổi ở liên sườn 3-4, bộc lộ động mạch chủ ngực từ quai xuống 1/3 giữa, kẹp động mạch chủ ngực 8 phút, bộc lộ thực quản có 1 lỗ rò kèm theo viêm nhiễm xung quanh, đường dò khoảng 1.5 cm vào động mạch chủ ngực đường kính 0,6 cm. Các bác sĩ đã khâu lại động mạch chủ ngực đoạn xuống, khâu thực quản ngực, cô lập thực quản ngực và động mạch chủ ngực bằng mở màng tim kết hợp nội soi thực quản trong lúc mổ để xác định lại vị trí lỗ rò đã được khâu kín, đồng thời mở dạ dày ra da nuôi ăn. Ca phẫu thuật kéo dài hơn 5 giờ 30 phút.
 |
Các bác sĩ đã phải tiến hành 2 cuộc mổ trong 2 ngày kéo dài gần 9 tiếng để cứu sống bệnh nhân |
Đình Tuyển |
Tuy nhiên, một ngày sau mổ, ống dẫn lưu màng phổi trái của bệnh nhân ra khoảng 1,2 lít máu/24 giờ; các bác sĩ tiếp tục hội chẩn quyết định phẫu thuật lần 2 với chẩn đoán chảy máu chỗ khâu động mạch chủ ngực. Các bác sĩ đã tiến hành khâu lại lổ rò động mạch chủ ngực có tăng cường miếng đệm bằng màng ngoài tim, cô lập thực quản và động mạch chủ ngực bằng mở màng ngoài tim. Ca phẫu thuật thứ 2 kéo dài hơn 3 giờ.
Sau phẫu thuật, tình trạng bệnh nhân vẫn nguy kịch với sốt cao, phải thở máy. Bệnh nhân được hồi sức tích cực nội khoa, thở máy, kháng sinh, được truyền 40 đơn vị máu và các chế phẩm của máu, dinh dưỡng qua đường tỉnh mạch và mở dạ dày nuôi ăn... và tình trạng bệnh nhân cải thiện dần.
Hiện tại, bệnh nhân ổn định, đã ăn qua đường miệng 1 tuần và dự kiến được ra viện trong vài ngày tới.
Không có trường hợp nào sống mà không phẫu thuật
BS.CK2 Trầm Công Chất, Trưởng khoa Ngoại Lồng ngực - Mạch, nằm trong ê kíp thực hiện phẫu thuật, cho biết xuất huyết tiêu hóa trên đe dọa tính mạng nguyên nhân thường nhất là do giãn tĩnh mạch thực quản hoặc loét dạ dày. Rò động mạch chủ - thực quản rất hiếm là nguyên nhân gây nên tình trạng xuất huyết như vậy. Rò động mạch chủ - thực quản là sự tiếp nối giữa động mạch chủ và thực quản, cho phép máu có áp suất cao từ động mạch chủ bơm vào ống tiêu hóa áp suất thấp. Loại đường rò này là một nguyên nhân rất hiếm của xuất huyết đường tiêu hóa trên và thường gây tử vong.
 |
Hiện tại, tình trạng bệnh nhân ổn định, đã ăn qua đường miệng 1 tuần và dự kiến được ra viện trong vài ngày tới |
Đình Tuyển |
Nguyên nhân thường gặp nhất của rò động mạch chủ - thực quản là vỡ phình động mạch chủ ngực, chiếm gần 75% các trường hợp, nguyên nhân phổ biến tiếp theo là dị vật thực quản ăn mòn vào động mạch chủ chẳng hạn như thủng do xương cá. Các nguyên nhân khác bao gồm giả phình sau khi sửa chữa phình động mạch chủ ngực, khối u ác tính của thực quản hoặc phế quản...
Để đảm bảo bất kỳ cơ hội sống sót nào, chẩn đoán phải được thực hiện nhanh chóng sau khi xuất huyết tiêu hóa trên chưa rõ nguyên nhân và có mức độ nguy kịch. Nội soi thực quản được khuyến cáo vì nó xác định và loại trừ các nguyên nhân chảy máu khác nhau. Không có trường hợp nào sống mà không có xử trí phẫu thuật. Vì vậy, việc chẩn đoán phải được tiến hành thật nhanh để xác định đúng là bị rò động mạch chủ - thực quản, bởi nếu không chẩn đoán đúng và giải quyết kịp thời, bệnh nhân sẽ bị tử vong do mất máu. Điểm đặc biệt chính là thương tổn động mạch chủ nằm trong một môi trường nhiễm trùng, nên cần có những phương án phẫu thuật đặc biệt và kỹ lưỡng.
Bình luận (0)