CNOOC không thể đánh lừa công luận

Trao đổi với Thanh Niên, các chuyên gia quốc tế cho rằng việc Tổng công ty dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC) công bố mời thầu quốc tế 26 lô dầu khí - trong đó có lô 65/12 nằm cách đảo Cây thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam khoảng 3 hải lý - không thể mang lại kết quả cho những tham vọng “tiêu cực” mà Bắc Kinh nhắm tới.

Một giàn khoan của CNOOC - Ảnh: cnooc

Tiếp tục có động thái mời thầu quốc tế chỉ để nhận được sự phản đối vi phạm chủ quyền liên tục từ Việt Nam, có phải Trung Quốc đang cố tình cho dư luận quốc tế thấy vùng mời thầu đương nhiên thuộc chủ quyền của mình, thưa ông?

Euan Graham - Ảnh nhân vật cung cấp

TS Euan Graham (Trường nghiên cứu quốc tế S.Rajaratnam, Đại học Công nghệ Nanyang - Singapore): Tôi không tin là như vậy khi lợi ích của Mỹ vẫn còn đó. Động thái mời thầu lần này cũng chỉ cho thấy tham vọng của Trung Quốc trong việc độc chiếm nguồn tài nguyên và thủy sản. Thậm chí, nước này còn sẵn sàng có thêm những hành động đơn phương khác.

Cũng cần lưu ý, CNOOC có những toan tính cho riêng mình với tư cách là một doanh nghiệp. Lợi nhuận của họ giảm 19% trong 6 tháng đầu năm so với cùng kỳ năm ngoái vì phải đóng cửa mỏ dầu ngoài khơi lớn nhất của mình là Penglai 19-3. CNOOC bị áp lực phải tăng doanh thu. Vì thế, kết hợp với việc mời thầu 9 lô hồi tháng 6, động thái mới nhất cho thấy CNOOC đang muốn cải thiện doanh thu lẫn khẳng định cái gọi là chủ quyền.

GS Mohan Malik (Trung tâm nghiên cứu an ninh châu Á - Thái Bình Dương, Mỹ): Cả thế giới đều biết rằng vấn đề biển Đông phải luôn được giải quyết trên cơ sở đa phương trong một bối cảnh đa phương. Không có chỗ cho “nếu” và “nhưng”. Do vậy, tôi tin rằng Trung Quốc sẽ chuốc lấy thất bại nếu tiếp tục giải quyết vấn đề theo cách họ đang làm.  

Mohan Malik - Ảnh nhân vật cung cấp

Điều đó có nghĩa là rất ít khả năng có một công ty dầu khí nào đó quan tâm tới lời mời thầu lần này?

Ông Huang Xinhua (Chuyên gia địa chất thuộc Công ty tư vấn năng lượng HIS): Tôi nghĩ không một công ty nào cho rằng Trung Quốc có chủ quyền không tranh chấp tại khu vực mời thầu. Đây chỉ là một hoạt động thường niên của CNOOC. Chưa rõ lô 65/12 sẽ được xử lý như thế nào, nhưng năm ngoái CNOOC mời thầu ở lô 65/24 mà cho đến giờ có công ty nào quan tâm đâu.

TS Graham: Bắc Kinh cho rằng đợt mời thầu tháng 6 rồi thu hút sự quan tâm của các công ty nước ngoài, nhưng tôi không biết tìm bằng chứng ở đâu để tin vào tuyên bố đó. Như tôi đã nói, việc mời thầu của CNOOC cũng nhằm mục đích tiêu cực: ngăn chặn các đối tác hiện thời và tương lai của Việt Nam vào khai thác trong khu vực mà Bắc Kinh gọi là “đường lưỡi bò”. Công ty lớn sẽ vẫn phải hết sức dè dặt. Các công ty nhỏ hơn có thể dao động nếu Bắc Kinh đưa ra những hứa hẹn hấp dẫn.

Carl Thayer - Ảnh: Reuters

GS Carl Thayer (Học viện Quốc phòng Úc): Theo kinh nghiệm quá khứ, Trung Quốc từng không giữ lời hứa đối với các công ty nước ngoài tranh thủ cơ hội muốn lấy lòng nước này. Chấp nhận tham gia đấu thầu, đối với mọi công ty là chấp nhận đánh cược vào rủi ro.

Việc Ấn Độ và Trung Quốc vừa nối lại thỏa thuận cùng đấu thầu và khai thác dầu khí trên toàn thế giới ảnh hưởng như thế nào đối với việc Tập đoàn ONGC (Ấn Độ) cam kết khai thác dầu khí tại biển Đông với Việt Nam?

GS Malik: Đúng là có thỏa thuận đó cộng với thỏa thuận hợp tác năng lượng vào năm 2006 giữa hai nước. Nhưng từ đó cho đến nay, hầu như không có hợp tác năng lượng nào được tiến hành giữa Ấn Độ và Trung Quốc trên thế giới, ngoại trừ tại 2 nước Syria và Sudan.

Lý do là trong thỏa thuận hợp tác, Trung Quốc đã đưa ra quá nhiều điều kiện chỉ có lợi cho nước này và do vậy, không có gì để nghi ngờ về quyết tâm hợp tác khai thác dầu khí vì mục đích hòa bình giữa Ấn Độ và Việt Nam. Không có dấu hiệu gì cho thấy sẽ có thay đổi trong chính sách hướng Đông của Ấn Độ và việc New Delhi muốn trở thành một đối trọng của Trung Quốc tại Đông Á.

An Điền 
(thực hiện)

>> Đòn gió của CNOOC
>> Trung Quốc: CNOOC từ bỏ kế hoạch mua tập đoàn dầu của Mỹ