Bộ Tài chính cho biết, nguyên nhân khiến năm 2009 và quý 1/2010 hầu hết các doanh nghiệp (DN) tăng giá, tăng mạnh vào quý 4/2009 và quý 1/2010 do nhiều diễn biến phức tạp, vật tư, hàng hóa phần lớn phải nhập khẩu, chịu ảnh hưởng của giá thế giới dẫn tới các yếu tố giá đầu vào tăng.
Tại các DN kinh doanh thép, trong năm 2009, giá bán các sản phẩm thép xây dựng tương đối ổn định. Trong quý 1/2010, giá thép xây dựng trên thị trường nói chung và của các DN đều có xu hướng biến động và tăng giá mạnh từ đầu năm đến giữa tháng 3. Mức tăng giá từ đầu năm đến ngày 23.3.2010 là trên 13% và đã tăng cao hơn gần gấp đôi mức tăng giá bình quân của cả năm 2009. Từ ngày 15.3 đến 23.3.2010 (thời gian tiến hành kiểm tra), hầu hết các DN thuộc Hiệp hội thép Việt Nam đều tăng giá bán bình quân từ 300 - 1.300 đồng/kg. Trong 6 DN được thanh tra, có 4 DN bị lỗ, trong đó Tổng công ty thép lỗ nhiều nhất với 791 tỉ đồng, Công ty CP thép Vạn Lợi lỗ 172 tỉ đồng, Công ty CP thép Đình Vũ 171,9 tỉ đồng, Công ty CP kim khí Hà Nội 20 tỉ đồng. Hai DN có lãi là Công ty CP gang thép Thái Nguyên lãi 73,8 tỉ đồng, Công ty CP kim khí miền Trung 10 tỉ đồng. Từ cuối tháng 3.2010 đến nay, giá thép cuộn trên thị trường đã tăng khoảng 3 triệu đồng/tấn.
Tại các công ty kinh doanh phân bón, trong quý 1/2010, DN có từ 1 đến 4 lần tăng giá đối với phân bón urê với mức tăng giá từ 4,5% đến 16,1%. Giá phân bón NPK thường và hạt, phân bón tổng hợp khác, tăng từ 100đ/kg đến 200đ/kg (tỷ lệ từ 2% đến 5%) so với cuối năm 2009.
Đưa ra nguyên nhân tăng giá là do yếu tố đầu vào tăng, nhưng trên thực tế, lợi nhuận của các DN kinh doanh phân bón lại rất lớn. Quyết toán năm 2009, Tổng công ty phân bón và hóa chất dầu khí lãi tới 1.519 tỉ đồng, Công ty TNHH một thành viên phân đạm và hóa chất Hà Bắc lãi 519,6 tỉ đồng, Công ty phân bón Bình Điền lãi 35,5 tỉ đồng; Công ty phân bón Miền Nam lãi 51,5 tỉ đồng, Công ty supe phốt phát và hóa chất Lâm Thao lãi 99,1 tỉ đồng.
Đối với mặt hàng gas, trong 9 tháng đầu năm 2009, các công ty điều chỉnh giá từ 8 đến 12 lần. Trong quý 4/2009, các công ty tăng giá từ 3 đến 4 lần. Trong quý 1/2010, mỗi công ty tăng giá 2 lần với mức tăng giá bình quân so với giá cuối năm 2009 là 3% đến 4,59%. Nguyên nhân tăng giá do giá nhập khẩu gas tăng (gas nhập khẩu chiếm 70% nhu cầu tiêu dùng) và biến động của tỷ giá VND/USD.
Các công ty kinh doanh đường thì tăng giá nhiều lần kể từ tháng 3.2009, giá bán bình quân tháng sau so với tháng liền trước tăng 2% - 16%; mức giá tăng cao nhất là vào tháng 9.2009, so với mức giá tháng 1.2009 tăng 48% - 66%. Trong quý 4/2009, giá bán đường tiếp tục được các DN điều chỉnh tăng, giá bán bình quân tháng sau so với tháng liền trước tăng từ 1% - 11%. Nguyên nhân tăng giá do chi phí nguyên liệu chính (mía cây) - chiếm tỷ trọng trong giá thành từ 82% trở lên - tăng.
Qua kiểm tra cho thấy, nhiều DN chưa chấp hành quy định về quản lý giá. Trong số 12 DN thuộc diện phải đăng ký giá bán hàng hóa dịch vụ chỉ có 1 DN đăng ký giá (đến tháng 7.2009 mới đăng ký). Ba DN kinh doanh thép xây dựng không niêm yết giá bán các mặt hàng thép trong năm 2009 và các tháng đầu năm 2010.
Bộ Tài chính đã phạt 11 DN về vi phạm hành chính trong lĩnh vực giá với số tiền là 80,5 triệu đồng.
Lê Hạnh
Bình luận (0)