>> THỤC YẾN
Tháng 5.2018 mới đọc tin Nga khánh thành cây cầu 4 tỉ USD dài hơn 19,3 km nối bán đảo Crimea với miền Nam nước Nga, chúng tôi đã háo hức và hy vọng được đi qua cây cầu lịch sử này. Nhưng nếu từ Moscow đi đường bộ để sang Crimea thì mất quá nhiều thời gian, nên các nhà báo đành bay chuyến nội địa từ Moscow tới sân bay quốc tế Simpheropol để chạm tới Crimea.
Bán đảo này vốn là một phần của nước Nga từ thế kỉ 18, đã có giai đoạn từ 1921-1945 là cộng hòa tự trị tới khi chính quyền Xô Viết đã trục xuất đa số người Tatar khỏi Crimea và hủy bỏ quyền tự trị. Năm 1954, nhà lãnh đạo Liên Xô Khruschev chuyển tỉnh từ Cộng hòa XHCN Xô viết Liên bang Nga sang Cộng hòa XHCN Xô viết Ukraina. Người Tatar không được phép trở về nhà, Crimea đã trở thành một vấn đề quốc tế.
Với vị trí địa chính trị đặc biệt việc sở hữu bán đảo Crimea trở nên cực kì quan trọng với cả Nga và Ukraine. Crimea nằm ở bờ bắc biển Đen và phía tây biển Azov và đặc biệt quân cảng Sevastopol là vị trí chiến lược ở châu Âu. Từ vị trí này, có thể kiểm soát bán đảo Balkan, bắc Trung Đông và Caucasus. Ngoài ra, đối với nước Nga, đây cũng là cung đường duy nhất mở ra Địa Trung Hải thông qua các eo biển Dardanelles và Bosporus, giúp hải quân Nga không chế Địa Trung Hải. Với vị trí chiến lược như vậy nên dễ hiểu rằng, Crimea luôn luôn được Nga coi trọng.
Bá tước Grigory Potemkin, “cha đẻ” của Hạm đội Biển Đen, đã mệnh danh Sevastopol là thủ đô thứ ba của nước Nga. Những địa danh Sevastopol, Balaklava, Yalta không chỉ gợi nhớ đến những trận chiến chấn động lịch sử châu Âu, mà còn ghi lại những quyết định làm thay đổi trật tự thế giới.
Tháng 2.1945 tại Yalta, đã diễn ra cuộc gặp “tam hùng” giữa lãnh đạo các nước Nga, Anh, Mĩ là Joshep Stalin, Winston Churchill và Franklin D.Roosevelt để thảo luận và lập kế hoạch cho thế giới hậu chiến. Cụ thể là giải quyết sự phân bổ lại quyền lực và ảnh hưởng, đồng thời truy tố tội phạm chiến tranh, bồi thường chiến phí.
Ngày hôm nay sau 4 năm trở về nước Nga, Crimea đang được đầu tư thay đổi, đời sống người dân ổn định rõ rệt từng ngày. Hai nhà máy nhiệt điện được xây dựng mới tránh phong tỏa năng lượng của Ukraina. Thu nhập bình quân tăng 60%, lương hưu trí tăng gấp 2 lần. Hơn một ngàn km đường giao thông được làm mới và nâng cấp. Với khí hậu ấm áp là nơi nghỉ dưỡng ưa thích của Sa hoàng và các nhà lãnh đạo Liên Xô Crimea hôm nay đang đón khách du lịch khắp nơi đổ về.
Đến thành phố Yalta nhỏ bé và xinh đẹp bên bờ biển Đen những ngày mùa thu trong tiết trời ấm áp 17-20 độ, tản bộ dọc bờ biển bên những con chim hải âu dạn người nhảy nhót ríu ran, những chú mèo hoang béo mũm mĩm và mượt mà nằm ườn sưởi nắng, thì dễ dàng cảm nhận sự thanh bình bất chấp mọi tranh chấp chính trị vẫn diễn ra tại mảnh đất này.
Những ngôi nhà bé nhỏ dây leo lá đỏ bám đầy khung cửa sổ, những phố cũ lát đá cùng những quán rượu xinh đẹp, những con đường dẫn vào các lâu đài thanh vắng ngập lá vàng rơi làm khách lạ cứ ngẩn ngơ cho đến khi không nhớ mình đã chụp tới gần một ngàn bức ảnh. Sự say đắm bởi cảnh sắc thiên nhiên thanh bình sẽ còn dẫn lối chúng tôi tới sự đắm say khác thực sự theo nghĩa đen.
Chiều lạnh, chúng tôi được đưa đến nhà máy sản xuất rượu vang Masandra, nơi sản xuất và lưu giữ hầm rượu thuộc hàng các hầm rượu cổ xưa nhất thế giới. Nhà máy được hoàng tử Lev Golitsyn sáng lập từ năm 1894, là công ty trồng nho và sản xuất rượu vang lâu đời và lớn nhất ở Liên bang Nga. Sau khi Crimea sáp nhập với Nga, công ty Massandra nằm dưới sự quản lý của Văn phòng Tổng thống Nga. Nơi đây còn lưu giữ bộ sưu tập rượu vang rất giá trị, có 5 chai rượu hơn 240 tuổi. Trong đó có 2 chai năm 2001 đã được mang đấu giá tại London thu về 49.700 USD/chai (hơn 1 tỉ đồng).
Hiện nay tại Yalta, vùng trồng nho nguyên liệu đang được mở rộng trở lại khoảng hơn 4.000 ha với 30 giống nho phục vụ sản xuất cho nhà máy. Bước vào đường hầm nơi ngâm ủ và lưu trữ rượu nho được đào xuyên lòng núi và đảm bảo nhiệt độ 14 độ ổn định thường xuyên mùi vang nho xộc thẳng vào khứu giác du khách tạo cảm giác ngất ngây và dễ chịu.
Có những khu vực với các thùng ngâm ủ bằng gỗ sồi to tướng một người cao lớn không với tới đỉnh. Mỗi thùng nặng 9 tấn chứa hơn 8.000 lít rượu. Có những đường hầm được chia các ngăn có rượu đã đóng chai đánh số, phân loại, gắn biển thời gian. Những chai rượu cũ kĩ, mốc meo bên ngoài có tuổi lớn hơn các du khách nằm sát bên nhau chờ khách hàng sành rượu đón về.
Người hướng dẫn đoàn cho biết mỗi năm nhà máy bán ra thị trường 15 triệu chai, rượu vang Nga nói chung và vang Massandra ngày càng được yêu chuộng. Chúng tôi đã có trải nghiệm nhớ đời khi mỗi người được nếm thử 1 khay 9 ly rượu vang được đánh số từ 1 đến 9 kèm một ly nước nhỏ. Nghe giới thiệu từng loại và thưởng thức xong mỗi loại thì uống chút nước để cảm nhận rõ nét nhất sự khác biệt của từng loại. Có loại vang trắng dịu thơm, có loại vàng óng như màu mật ong, có loại màu nho thơm nồng. Có loại để uống khi ăn hải sản, có loại để dùng với thịt bò, có loại để uống cùng phomai. Tóm lại thú rượu vang rất quý tộc và cầu kì mà đối với loại kiến thức về rượu bằng không như tôi sau khi thử hết chín ly thì má hồng rực, mắt long lanh, nhìn ai cũng muốn hôn. Chết thật!
Sau khoảng 30 phút lang thang tìm kiếm chúng tôi đã tìm thấy tượng đài Người đàn bà và con chó nhỏ được đặt trước một biệt thự xinh đẹp nhìn ra biển ở Yalta. Đối với thế hệ 6X, 7X chúng tôi văn học Nga đã trở thành phần không thể thiếu trong kí ức những ngày thanh xuân. Lev Tolstoy, Aitmatov, Pushkin, Anton Chekhov… với những tác phẩm văn học nhân văn mà đầy đặn triết lý sống.
Người đàn bà và con chó nhỏ của Chekhov là một tác phẩm như vậy. Anton Chekhov (1860 - 1904) là bác sĩ, nhà văn, nhà viết kịch. Những năm cuối đời ông bị bệnh lao nên vào năm 1897, đã chuyển đến Yalta sinh sống vì khí hậu ấm áp, ôn hòa để dưỡng bệnh. Tiểu thuyết này đã được ông viết ở đây trong chuỗi ngày phức tạp, đau khổ nhưng cũng đầy thành quả sáng tạo. Một câu chuyện ngoại tình với cái kết để ngỏ với số phận của hai nhân vật và giằng co giữa trái tim và lí trí đã thu hút biết bao thế hệ độc giả và được dịch ra nhiều thứ tiếng.
Cụm tượng đài bằng đồng được thiết kế tinh tế và mĩ thuật, nhân vật nam có thể hiểu là nam chính trong câu chuyện hoặc chính Chekhov lùi lại phía xa ngắm nhìn âu yếm và tôn vinh một người phụ nữ xinh đẹp, dịu dàng bên con chó nhỏ. Họ yêu nhau nhưng không đứng bên nhau, chỉ từ xa nhìn lại như cái kết mở của câu chuyện tình.Trong không gian duyên dáng của mùa thu địa danh này càng làm tôn lên vẻ lãng mạn và đậm chất văn chương cho thành phố này.
Đồ họa: Lâm Nhựt | Ảnh: Thục Yến
