Cứ viết là có điểm mà vẫn nhiều thí sinh bị điểm liệt môn văn!

 Năm nay không có thi sinh (TS) đạt  điểm 9.75 môn văn, trong khi đó năm ngoái có 7  đạt điểm này. Điểm 9 và 9.5 cũng ít hơn (17 TS so với 108 TS và 390 TS so với 1.706 TS năm trước). 

Vì sao nội dung đề thi chỉ còn lớp 12, độ khó cũng giảm vì mục đích chính là xét tốt nghiệp, và thực tế đề thi được cho là vừa sức TS nhưng kết quả môn văn lại thấp như vậy? Trong khi đó môn văn là môn rất khó bị điểm liệt, vì có nhiều câu hỏi rất dễ, có viết là có điểm. Theo chúng tôi, một phần do TS yếu kỹ năng, hỏng kiến thức, và nguyên nhân chủ yếu là do thái độ học của học sinh về bộ môn này.

Thái độ này thể hiện trong bài làm của TS, dẫn đến điểm liệt. Hoặc là bỏ giấy trắng, không viết chữ nào. Hoặc là viết rất sơ sài, thiếu nhiệt tình, không hứng thú. Hoặc là viết lan man, sai trầm trọng về kiến thức. Nên viết dài cũng không thể thoát liệt, mặc dù giám khảo đắn đo rất kỹ. Khó có thể hiểu nỗi sau 12 năm học ngữ văn, mà TS không phân biệt được thơ ‘tự do” và “thất ngôn bát cú Đường luật”, sự nhầm lẫn suốt cả bài văn giữa “nhà thơ” và ‘nhà văn”. Khó có thể chấp nhận được sự nhập nhằng kiến thức của tác phẩm về con sông Hương và sông Đà. Và nhiều nữa những câu văn rối rắm, vô nghĩa, suy diễn sai lệch, sai chính tả trầm trọng, chữ viết cực kỳ cẩu thả…

Trừ những học sinh trong tổ hợp xét tuyển có môn văn, còn lại đa số thi văn để chống liệt, đủ điều kiện tốt nghiệp. Vì vậy nhiều em rất lơ là môn học này. Có em suy nghĩ chỉ cần làm phần đọc hiểu và câu viết đoạn văn của đề thi là đủ. Cũng vì vậy, khi làm bài đã đơn giản hóa câu trả lời. Và khi cộng tổng điểm các phần này lại, chẳng may bị liệt do không đạt từ 1.25 điểm trở lên.

Khó có thể hiểu nỗi sau 12 năm học ngữ văn, mà thí sinh  không phân biệt được thơ ‘tự do” và “thất ngôn bát cú Đường luật”, sự nhầm lẫn suốt cả bài văn giữa “nhà thơ” và ‘nhà văn

Bài văn đạt điểm 9, nằm trong số 6 bài văn đạt 9 điểm tại hội đồng chấm TP.HCM được cả tổ chấm chung và thống nhất cho điểm khi họp đáp án chấm vào sáng 30.6. Bài làm chỉ chưa kín trong 2 tờ giấy thi nhưng rất sạch sẽ, chữ khá đẹp.... Bài văn “ăn” điểm giám khảo vì làm tốt và điểm số rải đều, khá cao ở tất cả các phần (đọc hiểu đạt 2.75 điểm/ 3 điểm, câu viết đoạn văn 1.75 điểm/ 2 điểm). Câu nghị luận văn học, từ phân tích đoạn văn bản cho đến làm rõ cách nhìn mang tính phát hiện của nhà văn có bố cục rõ ràng, chặt chẽ. Các tiêu chí a, b, d, e của thang điểm đáp án đều đạt điểm tuyệt đối. Câu này đạt 4.5 điểm/ 5 điểm. Tổng cộng toàn bài là 9 điểm tròn.

Ngoài những bài văn điểm không cao, thi thoảng giám khảo vẫn bắt gặp nhiều bài làm khá tốt, cách hành văn bóng bẩy. Chẳng hạn, có thí sinh viết ở phần giới thiệu: “Kiến trúc là vũ khúc của đá, vũ đạo là âm nhạc của cơ thể, âm nhạc là vũ điệu của thanh âm, bức tranh là biến tấu của màu sắc… Còn một bài văn hay chính là buổi yến tiệc đầy cảm xúc, của ngôn từ phong phú mà nhà văn dọn sẵn chờ bạn đọc đến thưởng thức. Buổi yến tiệc ấy là bút ký Ai đã đặt tên cho dòng sông?do chính tay người đầu bếp tài ba Hoàng Phủ Ngọc Tường mời bạn…”. Có bài làm thể hiện sự hiểu biết sâu sắc, sự liên tưởng cực kỳ phong phú của thí sinh khi dẫn dắt người đọc cảm nhận vẻ đẹp sông Hương trong sự so sánh, liên hệ đối chiếu với rất nhiều dòng sông khác trong nước và trên thế giới…

Chỉ tiếc là, “một cây làm chẳng nên non”, thí sinh làm tốt phần này (có khi đạt trọn điểm) nhưng lại mất điểm ở phần khác. Vì vậy điểm toàn bài khó cao được. Đây là kinh nghiệm cho thí sinh các năm sau: Muốn bài làm  môn văn điểm cao, trước hết điểm các câu (phần) phải cao đều. Phải biết chắt chiu điểm trong từng ý nhỏ!