Hàng trăm tàu than lậu tháo chạy
Than lậu được hình thành từ năm 2002 - 2003, khi ấy mới chỉ là hiện tượng người dân tự đào bới trong vườn nhà, chỗ nào có than thì bới và số lượng cũng chỉ vài vạn tấn mỗi năm.
Chỉ đến khi có chuyện than được xuất qua Trung Quốc bằng đường tiểu ngạch thì than lậu mới thực sự bùng nổ. Người người, nhà nhà đua nhau mở lò than khai thác tự do. Có nhiều hộ dân mở tới 2 - 3 cửa lò ngay tại nền nhà mình. Năm 2007, chỉ mới tiến hành kiểm tra trên địa bàn TP Hạ Long, cơ quan chức năng tỉnh đã phát hiện có tới 8/14 phường, xã tồn tại nạn khai thác than thổ phỉ. Ngay cả khu vực rừng phòng hộ cũng bị băm nát bởi hàng trăm lò than kiểu như thế này. Các lò than đều được chống chèn, có đường ray, máy nổ, tời kéo hoạt động ngày đêm, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Không chỉ tại khu vực này, mà ngay cả Đông Triều, Uông Bí, tình trạng khai thác than thổ phỉ cũng diễn ra tràn lan. Lực lượng chức năng có ra quân triệt phá thì khi rút đi, các lò than lại hoạt động bình thường. Việc khai thác than một cách vô tội vạ dẫn đến sự hình thành các băng nhóm xã hội đen (Thanh Niên đã từng có loạt bài phản ánh). Chúng đâm chém nhau để tranh giành vùng khai thác và thu gom than, khiến cho tình hình an ninh trật tự trên địa bàn tỉnh ngày càng phức tạp. Nạn trộm cắp than từ đó cũng hoành hành, có những đối tượng chỉ trong một đêm đã ăn cắp được tới 4.600 tấn than. Nhiều lò than do không đảm bảo an toàn lao động nên đã để xảy ra nhiều vụ sập hầm lò, bục túi nước khiến công nhân chết thảm.
|
Ông Trương Tấn Sang, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban bí thư tại buổi làm việc với tỉnh Quảng Ninh ngày 20.4 đã chỉ đạo phải cương quyết xử lý triệt để sai phạm trong việc buôn bán, khai thác, vận chuyển than trái phép. Ông Trương Tấn Sang cũng đánh giá việc tổ chức khai thác, tiêu thụ than hết sức yếu kém, cấp phép cho các đơn vị khai thác, tiêu thụ mà không thẩm định đến nơi đến chốn, thậm chí còn cho cả tư nhân vào khai thác nên không đúng quy trình, làm ảnh hưởng đến môi trường và tạo kẽ hở dẫn đến tình trạng khai thác than bừa bãi. |
Tình hình càng trở nên nghiêm trọng khi việc xuất than lậu sang Trung Quốc ngày càng gia tăng và có sự tiếp tay của một số cán bộ hải quan. Rạng sáng ngày 21.3, tại cửa khẩu Vạn Gia (Móng Cái) đã có gần 200 con tàu chở than lậu (800 - 1.200 tấn) bị bắt giữ trước đó đồng loạt tháo chạy qua Trung Quốc mà cơ quan chức năng của ta không làm gì được!
Cuộc chiến cam go
Tình hình than lậu diễn biến ngày càng phức tạp, những hệ lụy của nó cũng làm đau đầu các cơ quan chức năng tỉnh. Không thể khoanh tay đứng nhìn, một chiến dịch cao điểm truy quét than lậu đã được thực hiện, toàn tỉnh vào cuộc, đích thân Bí thư Tỉnh ủy làm tổng chỉ huy, nâng mức báo động lên "cấp độ đỏ".
Kết quả đã có 382 lò khai thác than thổ phỉ bị đánh sập. Lực lượng chức năng tạm giữ 600 xe ô tô chở than không có giấy tờ hợp pháp, tịch thu 50.000 tấn than trị giá gần 20 tỉ đồng. Qua phân loại, các cấp chính quyền tỉnh Quảng Ninh xử lý hành chính 635 vụ việc với 638 đối tượng khai thác than trái phép. Số tiền phạt hành chính lên đến trên 1 tỉ đồng. Cơ quan chức năng cũng trục xuất được 60 đối tượng khai thác than trái phép ra khỏi địa bàn, đồng thời yêu cầu 700 đối tượng viết cam kết không được khai thác, kinh doanh than trái pháp luật.
 |
|
...và một cửa lò khai thác than trái phép - Ảnh: P.H.S |
Tại cửa khẩu Vạn Gia, từ 8.4, lực lượng chức năng đã bắt giữ 104 tàu trên đường vận chuyển than lậu đi Trung Quốc. Trong số này chỉ có 3 tàu có giấy tờ hợp pháp. Ngay sau đợt cao điểm này, gia đình Bí thư tỉnh ủy đã bị kẻ xấu đe dọa "ám sát". Trước đó, Chủ tịch UBND một phường thuộc TP Hạ Long cũng đã từng bị quăng mìn vào nhà vì mạnh tay với than lậu. Tuy nhiên, việc truy quét than lậu không vì thế mà dừng lại.
Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Duy Hưng nói với PV Thanh Niên: "Đã đến lúc phải trả lại môi trường trong sạch và sự bình yên cho người dân đất mỏ". Ông cũng kiến nghị Chính phủ xem xét lại sự bất cập trong Thông tư 04, 05 của Bộ Công thương và sự độc quyền của ngành than. Tỉnh Quảng Ninh cũng thẳng thắn nhận trách nhiệm về mình. Tại cuộc họp khẩn cấp của UBND tỉnh ngày 25.3, ông Vũ Nguyên Nhiệm, Chủ tịch UBND tỉnh cũng đã nghiêm khắc phê bình hải quan và bộ đội biên phòng tỉnh vì đã buông lỏng quản lý than xuất khẩu qua cửa khẩu Vạn Gia. Ngay sau đó, lãnh đạo Hải quan tỉnh đã xử lý kỷ luật đối với 4 cán bộ hải quan cửa khẩu Vạn Gia vì có liên quan đến than lậu.
Chiều 21.4, Bí thư Nguyễn Duy Hưng cho biết, Công an tỉnh vẫn đang ráo riết truy tìm đối tượng đã bắn tin đe dọa gia đình ông; đồng thời khẳng định điều này không ảnh hưởng đến quyết tâm triệt phá tình trạng than lậu.
Phạm Hải Sâm
Bình luận (0)