Cuốn truyện tranh manga đầu tiên của Nhật Bản do trí tuệ nhân tạo thực hiện

Trên thực tế, Rootport - người đàn ông 37 tuổi này chưa bao giờ vẽ truyện tranh bằng tay.

Nhà xuất bản Shinchosha, tin rằng Cyberpunk: Peach John là tác phẩm manga AI hoàn chỉnh đầu tiên trên thế giới. Bán tại Nhật Bản từ ngày 9.3, cuốn sách được minh họa bằng Midjourney - phần mềm hình ảnh trực tuyến có thể tạo ra các bức ảnh chi tiết dựa trên lệnh của người dùng.

Để tạo bảng điều khiển, Rootport (có trụ sở tại Tokyo) đã nhập một chuỗi mô tả lệnh, sau đó anh tinh chỉnh bằng cách sử dụng thử có thể tạo ra hình ảnh phù hợp với cốt truyện của mình.

CNN

Trao đổi với CNN qua email, tác giả giấu tên, sử dụng bút danh Rootport do lo ngại về quyền riêng tư, cho biết hoàn thành tác phẩm chỉ trong 6 tuần. Anh ước tính, sách dày hơn 100 trang và không giống như nhiều ấn phẩm manga được in đầy đủ màu sắc, một tác phẩm có quy mô như thế này sẽ mất hơn một năm để hoàn thành bằng tay thay vì 6 tuần.

Các công cụ tạo hình ảnh AI trực tuyến như Midjourney, DALL-E 2, Stable Diffusion và Google's Imagen đã trở nên phổ biến kể từ khi chúng được công bố rộng rãi vào năm ngoái. Tuy nhiên, các phần mềm này vẫn còn sơ khai, nghĩa là tác giả đôi khi phải vật lộn để tạo ra cái mà anh gọi là "hình ảnh hoàn hảo cho một cảnh cụ thể".

Có điều, Midjourney không thể sao chép trực tiếp các nhân vật hiện có trong tư thế mới hoặc với nhiều biểu cảm khuôn mặt khác nhau. Để giải quyết vấn đề này, Rootport tạo cho các nhân vật của mình những đặc điểm nổi bật (chẳng hạn như tóc hồng, tai vểnh hoặc bộ kimono đỏ) để giúp người đọc nhận ra nhân vật khi câu chuyện diễn ra.

"Nhưng ngay cả trong các tác phẩm truyện tranh huyền thoại, việc vẽ nhân vật khác nhau ở phần đầu và phần cuối của bộ truyện là điều bình thường", Rootport giải thích.

AFP

Các công cụ hình ảnh AI cũng gặp khó khăn trong việc hiển thị chính xác bàn tay con người, thường xuất hiện với quá nhiều (hoặc quá ít) ngón tay. Vì lý do này, Rootport cho biết anh phải thực hiện một "sự thỏa hiệp đáng kể" bằng cách hạn chế những cảnh có hình ảnh bàn tay của các nhân vật.

Định nghĩa lại sự sáng tạo

Các công cụ hình ảnh AI đang đặt ra những câu hỏi mới về tính sáng tạo và toàn vẹn của nghệ thuật. Vào tháng 8.2022, nhà thiết kế trò chơi Jason M.Allen ở Colorado (Mỹ) từng gây phẫn nộ khi giành chiến thắng trong cuộc thi nghệ thuật trị giá 300 USD với hình ảnh tương lai được tạo bằng AI.

Người dùng mạng xã hội đã đặt câu hỏi về giá trị nghệ thuật trong tác phẩm của Allen, mặc dù anh khẳng định rằng một lượng lớn công việc do chính mình thực hiện. Anh nói với CNN vào thời điểm đó: "Không đơn giản là bạn chỉ ghép các từ lại với nhau và giành chiến thắng trong các cuộc thi".

Những tranh cãi tương tự đã chạm đến thế giới truyện tranh. Ngay sau khi nghệ sĩ nổi tiếng Hàn Quốc Kim Jung-gi qua đời vào tháng 10.2022, một nhà phát triển trò chơi đã xuất bản công cụ cho phép người dùng tạo ra những hình ảnh giống anh trên truyện tranh.

Nhà phát triển trò chơi cho biết anh dự định làm điều đó như một sự tôn kính nhưng sớm phải đối mặt với phản ứng dữ dội từ dư luận. Anh nói với ấn phẩm trực tuyến Rest of World là thậm chí có cả những lời dọa giết từ những người hâm mộ Kim.

Nhưng Rootport nhấn mạnh rằng cuốn truyện tranh của anh bao gồm 10 trang hướng dẫn cách cho độc giả biết phương pháp sản xuất truyện tranh do AI tạo ra nên được coi là một tác phẩm nghệ thuật. Anh ví những lập luận ủng hộ nghệ thuật AI giống như những lập luận được sử dụng để bảo vệ Fountain của Marcel Duchamp - một tác phẩm điêu khắc bằng sứ về bồn tiểu hay Những lon súp của Campbell của họa sĩ Andy Warhol.

"Nếu bạn coi các tác phẩm của họ, sử dụng sản phẩm công nghiệp và thiết kế nhãn hiệu hiện có là nghệ thuật, thì không có lý do hợp lý nào để đối xử khác biệt với AI", Rootport phát biểu.

Tác giả cho rằng tác phẩm của anh được đón nhận tích cực khi đăng bản xem trước của truyện tranh lên mạng, mặc dù cũng có một số người bày tỏ sự phản đối.

Một người dùng Twitter đã mô tả dự án là "sự xúc phạm tuyệt đối đối với manga và mangaka (họa sĩ manga) ở khắp mọi nơi". Một người khác viết: "Thật kỳ lạ, xuất bản truyện tranh bằng AI khi đất nước của bạn có nhiều họa sĩ tài năng nhất".

Nhưng Rootport nói anh không hình dung AI sẽ sớm khiến các nghệ sĩ mất việc. Anh so sánh quá trình làm việc của mình với việc tạo âm nhạc bằng phần mềm giả lập âm thanh nhạc cụ MIDI, xác nhận công nghệ Midjourney "vượt trội trong việc nhanh chóng biến hình ảnh trong tâm trí thành hiện thực".

"Cũng như một số nhà soạn nhạc cho rằng MIDI khiến dàn nhạc con người trở nên không cần thiết, tôi không tin rằng các họa sĩ truyện tranh cũng sẽ trở nên không cần thiết", Rootport nói thêm. "Cả con người và AI đều tạo ra tranh dựa trên dữ liệu đã học từ quá khứ. Tuy nhiên, con người có thể tạo ra không chỉ từ dữ liệu mà còn từ cảm xúc, kinh nghiệm và như một phương tiện giao tiếp. Hiện tại, AI vẫn chưa có cảm xúc hay trải nghiệm, cũng như chưa có mong muốn giao tiếp. Về mặt này, AI chưa thể tự mình tạo ra một tác phẩm hoàn hảo. Sự trợ giúp của con người là rất cần thiết".

Bình minh sáng tạo mới

Ngoài các vấn đề đạo đức, các nhà lập pháp và người sáng tạo trên khắp thế giới cũng đang vật lộn với những lo ngại về bản quyền gây ra bởi các công cụ được tạo ra bằng cách sử dụng bộ dữ liệu lớn gồm các hình ảnh hiện có.

Vào tháng 1.2023, kho ảnh khổng lồ Getty Images thông báo rằng họ đang kiện Stability AI - công ty đứng sau Stable Diffusion, với cáo buộc sao chép và xử lý hình ảnh của họ mà không có giấy phép thích hợp. Trong một tuyên bố với CNN, đại diện Stability AI cho biết họ "xem xét các vấn đề này một cách nghiêm túc", cũng như đang "kiểm tra lại tài liệu và sẽ phản hồi tương ứng".

CNN

Nghệ sĩ truyện tranh và chính trị gia Nhật Bản Ken Akamatsu là một trong những tiếng nói nổi bật nhất kêu gọi các hướng dẫn mới về nghệ thuật do AI tạo ra. Đăng một video lên kênh YouTube cá nhân của mình, Akamatsu, người đang làm trong Thượng viện của Quốc hội Nhật Bản, gợi ý rằng những người sáng tạo có thể loại trừ tác phẩm của họ khỏi bộ dữ liệu.

Tuy nhiên, Rootport tin rằng công nghệ AI cuối cùng sẽ giải phóng các nghệ sĩ khỏi "quá trình mệt mỏi" khi sáng tác manga, mà theo anh thường chịu áp lực bởi hạn chót (deadline) rất nặng nề khiến các nghệ sĩ bị ốm vì làm việc quá sức. Anh lập luận rằng những công cụ như Midjourney có thể cải thiện "điều kiện làm việc vô nhân đạo" của ngành.

"Midjourney không chỉ giúp mọi việc trở nên dễ dàng hơn đối với những người sáng tạo truyện tranh mà còn có khả năng cải thiện chất lượng của chính những câu chuyện đó. Bằng cách giảm lượng thời gian dành cho việc tốn nhiều công sức, người sáng tạo có thể dành nhiều thời gian và năng lượng hơn cho các khía cạnh sáng tạo nội dung của manga, dẫn đến những câu chuyện thú vị và hấp dẫn hơn", Rootport kết luận.