Lý do thường gặp như stress, khó tiêu, cảm cúm, dị ứng… hay với lý do phức tạp hơn như cao huyết áp, nhiễm trùng…, cơ thể đều có thể phản ứng bằng cách đau đầu. Có khác chỉ khác về cường độ, tần số, vị trí và dấu hiệu đi kèm của cơn nhức đầu.
Nói chung về mặt cơ chế, đau đầu là cảm giác ghi nhận từ tình trạng co dãn bất thường và quá nhanh của mạng lưới mạch máu li ti trong não bộ. Hậu quả của tình trạng đột biến về áp lực, mới tăng lại giảm, là cơn đau đầu. Nhờ nhiều công trình nghiên cứu, hiện không còn ai nghi ngờ về tác dụng ngừa cơn đau đầu của serotonin, chất đồng thời có nhiệm vụ điều hành giấc ngủ bình yên và tạo cảm giác thoải mái khi thức dậy.
Hàm lượng serotonin trong não càng cao thì gia chủ càng ít nhức đầu, hay cho dù có đau đầu thì chỉ thoáng qua. Điểm éo le ở chỗ serotonin ngoại nhập, dù dưới dạng thuốc uống hay thuốc tiêm đều khó vào đến não bộ do bị chặn ở hàng rào sinh học mang tên Blood Brain Barrier (BBB) có nhiệm vụ bảo vệ bộ óc trước sự xâm nhập của hóa chất. Vì BBB hoạt động quá kỹ nên serotonin đành phải ngồi ngoài.
May cho người hay đau đầu là cơ thể có thể tự tổng hợp serotonin ngay trong não bộ từ một chất đạm có tên là tryptophan, tất nhiên với điều kiện là khi cơ thể có đủ tryptophan trong máu, nhất là sau bữa ăn chiều. Không dễ vì bữa ăn quá nhiều chất đạm, nghĩa là tuy có đủ tryptophan, thường không có lợi cho người có cơ tạng dễ nhức đầu vì 2 lý do:
Các loại acid amin khác trong bữa ăn nhiều thịt, cá, như valin, tyrosin… là chất gây nhức đầu.
Các loại acid amin khác đều có tác dụng tương tranh với tryptophan.
Chính vì thế mà bữa ăn chiều nếu ít thịt mỡ nhưng nhiều rau quả, thậm chí có thêm chất ngọt nếu không bị bệnh đái tháo đường, là biện pháp đơn giản để ngăn chặn chứng nhức đầu. Tuy nhiên, cho dù có đủ tryptophan thì vận tốc di chuyển của chất này vào não tùy thuộc vào tỉ lệ của nhiều tác chất khác. Vận tốc hấp thu tryptophan bị trì trệ rất nhiều dưới ảnh hưởng của nicotin trong thuốc lá, cafein trong cà phê, trà, chất chát trong rượu vang, chất đạm trong phô mai, nickel trong sô-cô-la ở người dị ứng với món này.
Không ai tránh khỏi đau đầu. Vấn đề là làm sao để cơn đau nếu phải đến cứ đến nhưng càng thưa càng tốt, càng nhẹ càng hay. Thuốc trị đau đầu đúng là không thiếu nhưng cũng không thiếu phản ứng phụ! Còn gì khéo hơn nhờ bữa ăn đúng điệu mà khỏi cần uống thuốc?
Theo BS Lương Lễ Hoàng / Người Lao Động
Bình luận (0)