Đề nghị lùi khởi động tham vấn xây đập thủy điện thứ 4 trên sông Mê Kông

Trước việc ngày 13.6, Chính phủ Lào chính thức thông báo cho Ủy ban sông Mê Kông (MRC) về dự định xây dựng đập Pak Lay trên dòng chính sông Mê Kông, ngày 26.7, Liên minh Cứu sông Mê Kông đã chính thức ra tuyên bố quan điểm. Việc thông báo cho MRC cũng là động thái khởi động quy trình tham vấn trước theo thủ tục thông báo, tham vấn trước và đồng thuận (PNPCA) của Hiệp định Mê Kông năm 1995.

Pak Lay là con đập thứ 4 trên dòng chính Mê Kông được đệ trình để thực hiện thủ tục này.

Theo đó, Liên minh Cứu sông Mê Kông bày tỏ “quan ngại sâu sắc về thông báo của Chính phủ Lào với đập Pak Lay và các kế hoạch khởi động quy trình tham vấn của các dự án khác”.

Theo liên minh Cứu sông Mê Kông, đập Pak Lay “tiềm ẩn rủi ro khi tích lũy tác động cùng các con đập khác hiện có trên dòng chính Mê Kông” và “làm tiêu tan mọi hy vọng về trách nhiệm giải trình đối với cộng đồng bị ảnh hưởng bởi các con đập hiện có ở hạ lưu sông Mê Kông”.

Liên minh này cho rằng, ở các quy trình tham vấn trước đó, các quan ngại sâu sắc và nổi bật về các đập chính Xayaburi, Don Sahong và Pak Beng vẫn chưa được giải quyết.

Liên minh Cứu sông Mê Kông đã kêu gọi chính phủ các quốc gia hạ lưu sông Mê Kông và MRC lùi lại việc khởi động Thủ tục tham vấn trước cho đập Pak Lay; đề nghị chính phủ các quốc gia hạ lưu sông Mê Kông và MRC tập trung giải quyết đầy đủ và minh bạch các mối quan tâm và các vấn đề chưa được giải quyết liên quan đến tác động của các đập hiện có, đồng thời cải cách Thủ tục tham vấn trước và tiếp thu các khuyến nghị từ nghiên cứu Hội đồng MRC.

Theo liên minh này, quá trình ra quyết định đối với các dự án đập Xayaburi và Don Sahong đang được xây dựng trên dòng chính sông Mê Kông ở Lào đã gây ra nhiều tranh cãi đáng chú ý trong khu vực Mê Kông và quốc tế.

Cả hai dự án đều được triển khai xây dựng khi chưa nhận được sự đồng thuận và giải quyết được hết các quan ngại đặt ra ở cấp Ủy ban Hỗn hợp và Hội đồng của MRC.

Về đập Pak Beng, đập chính thứ ba trải qua Thủ tục tham vấn trước vào năm 2017, thông tin được cung cấp cho quy trình PNPCA bị hạn chế do thiếu dữ liệu nền, trong khi đánh giá tác động môi trường và các đánh giá liên quan tới dự án khác đều kém chất lượng.