Đi tìm hang động

Kỳ 1: Thiên đường thạch nhũ

Dưới ánh đèn pin yếu ớt, chúng tôi vẫn thấy rõ từng nét kỳ ảo của vô số khối thạch nhũ với nhiều hình thù khác nhau, thích nhất là "sân khấu hình ruộng bậc thang".

Đường đến Tú Làn

Gửi xe máy ở nhà một người dân sống ven bìa rừng tại xã Tân Hóa, đoàn chúng tôi bắt đầu hành trình khám phá hang động lúc mặt trời lên lưng chừng núi. Qua thung lũng rộng lớn đầy cỏ khô, men theo khe nước cho đến điểm kết thúc dưới chân núi đá, từ đây chúng tôi vượt dốc đá đầu tiên. Dốc dựng đứng, chỉ có một khe hẹp, phải bấu vào hốc đá, mõm đá để leo lên, một sự khởi đầu đầy gian khó.

Xuống dốc lại phải men theo những thanh gỗ chênh vênh do người đi làm gỗ, làm bẫy dựng lên. Tiếp tục băng qua thung lũng đầy cỏ, cây bụi cao ngang bụng người, xung quanh là bốn bề núi đá cao sừng sững; dân địa phương gọi đây là Hung Ton.

Vượt qua Hung Ton, chúng tôi leo nửa quả núi đầu tiên thì đến hang Hung Ton, cửa hang nhìn ra thung lũng Hung Ton. Đứng dưới dốc nhìn thấy rất rõ nhưng muốn lên hang chỉ có cách đu vào vách núi. Hang rộng khoảng 30m, cao hơn 20m; trong hang có khá nhiều thạch nhũ hình khối lớn và cao. Đặc biệt, có một khối thạch nhũ bám vào vách hang như cây đèn tường nhà hiện đại với nhiều đường xếp xõa xuống rất đẹp. Hang có 2 buồng, ở buồng thứ 2 đi sâu khoảng 100m thì gặp một lỗ sập, từ đây kéo dài hàng cây số nữa.

Nơi của những hang động

Rời Hung Ton, đoàn tiếp tục bám núi vượt qua thung Tố Mộ, khu vực này cũng có một hang rất độc đáo. Qua Tố Mộ là đến rừng Tú Làn. Có thể hình dung thế này, từ dãy núi có hang Hung Ton kéo rộng ra Tố Mộ đến Tú Làn là cả một quần thể hang động gần như đan xuyên vào nhau; mà tập trung là ở Tú Làn, nơi có 3 hang lớn được sắp xếp theo hình chữ L. Trong số này, có hang nước, có hang khô nhưng từ một số hang khô lại dẫn ra hang nước. Bên ngoài thì thấy núi cao trùng điệp nối nhau nhưng bên trong là hang động kéo dài.

Vì khu vực Tú Làn có 3 hang (2 hang nước, 1 hang khô) nên chúng tôi tạm gọi tên theo số thứ tự. Ở trong rừng rậm cách hang Tú Làn 1 gần cây số, đoàn đã nghe tiếng nước đổ ầm ầm. Trước khu vực nước từ trong hang đổ ra là cả một bãi cát, ở chỗ nước chảy có một hố sâu khoảng 3m có thể tắm rất thoải mái. Đứng ở dưới thấy cửa hang không lớn lắm. Chúng tôi lách cây bụi trèo lên, vừa tới cửa hang thì như một thế giới kỳ ảo mở ra sâu hun hút. Hang cao nhưng không rộng mấy, đá hai bên vách và trên trần có nhiều hình thù khác nhau; mặt đá ngoài cửa hang tạo thành những đường rãnh chạy song song đều rắp. Dòng sông trong hang có nước rất xanh. Người dẫn đường bảo rằng ông đã bơi phao vào sâu trong hang hàng tiếng đồng hồ nhưng vẫn không hết. Hai bên vách hang có bậc đá chạy dài như hành lang.

Tú Làn 2 cũng là hang nước. Nước từ Tú Làn 1 sau khi chảy vòng vèo qua những rặng cây thì đổ ra Tú Làn 2, chính vì thế có thể quan sát được cả dòng sông rộng, nước màu xanh chảy dài vào trong hang. Sông ở đây thừa sức để đi thuyền vào sâu phía trong. Cửa Tú Làn 2 rộng hơn Tú Làn 1, rộng chừng 25m và cao 20m. Vì điều kiện không cho phép nên chúng tôi chỉ bơi vào được một đoạn ngắn, ở trong đó rất tối. Cửa hang không lớn nhưng vào phía trong thì rất rộng và cao, nhiều chỗ đèn pin bằng ắc-quy cũng không thể soi tới. Trong hang này cũng có nhiều khối thạch nhũ hình thù khác lạ như hình con rồng, sư tử hay bàn cờ...

Thạch nhũ trong hang Tú Làn 3

Tú Làn 3 là một hang khô có thạch nhũ tuyệt mỹ. Cửa Tú Làn 3 hình dẹt, không cao nhưng dài khoảng 30m. Trong hang rất rộng lớn, nó như một khán phòng đồ sộ, có chỗ cao gần cả 100m, chỗ rộng cũng hơn 100m. Hang có 2 buồng, 1 ngắn hình tròn và 1 dài, chiều rộng mỗi buồng cũng từ 40-50m; ở buồng dài, đi hết hơn 500m là đến một vách ngăn có khe hẹp bằng thạch nhũ, nó như tấm cửa chắn. Lách qua vách ngăn này sẽ mở ra một thế giới hang động khác, đó là hang nước khổng lồ như một hố sụt lớn, đứng trên hang khô vẫn nghe tiếng nước chảy ầm ầm phía dưới. Chúng tôi nhặt mấy cục thạch nhũ ném xuống thì một lúc sau mới nghe tiếng "bõm" vang vọng. Điểm này là nơi dòng sông ngầm từ hang Tú Làn 2 vắt qua.

Mất 2 tiếng rưỡi đồng hồ để đến Tú Làn 3 nhưng phải hơn 1 tiếng chúng tôi mới khám phá, ngắm lược qua vẻ đẹp của hang này. Trong đoàn chúng tôi, ai cũng trầm trồ ngợi khen bởi chưa bao giờ được thấy ở đâu kỳ diệu như nơi này. Từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác như một chuỗi bất tận. Có những lúc, tôi cứ tưởng mình lạc vào một ma trận hay một bảo tàng thạch nhũ nào đó. Tôi đếm được 8 "cột đá chống trời" to tướng, đường kính trên dưới 1m bằng thạch nhũ nối từ trần xuống đáy hang với những hoa văn tuyệt đẹp như là sản phẩm của hàng trăm nghệ nhân tài hoa. Nơi thì thạch nhũ mọc dưới đáy lên có hình búp hoa hay hình chú chó đội mũ, chó ngồi canh cửa; có nơi thạch nhũ lại treo lơ lửng từ trên trần xuống như chuông gió, xung quanh nước vẫn nhỏ đều đặn từng giọt. Vách hang hoàn toàn bằng thạch nhũ đủ kiểu rũ xuống, mọc lên, bám lưng chừng vì thế cấu tạo cũng khác nhau, muôn hình muôn vẻ như bức tranh khổng lồ. Riêng "nấm" hay "bắp cải" thì vô số, to có, nhỏ có; chỗ thì đứng riêng lẻ, chỗ quần tụ với nhau như một xóm. Thế vẫn chưa đủ, nét độc đáo ở hang này là khu "khán đài bậc thang", có lẽ không có ngôn từ nào tả hết được vẻ đẹp kỳ lạ của nó và sự thích thú của người chứng kiến. Mạo muội miêu tả sơ qua vậy, nghĩa là ở đoạn giữa vách hang cao lớn có một khoảnh bằng phẳng nhô ra, coi như là mặt sân khấu. Và từ mặt này, tỏa xuống đáy hang là vô số bậc thạch nhũ to nhỏ hình vòng cung đan xen vào nhau gần giống như ruộng bậc thang. Cả đoạn này dài chừng 40m, có màu vàng mơ. Có thể nó được tạo nên bởi nước chảy tràn từ trên xuống qua hàng triệu năm.

Do khám phá lần đầu và điều kiện chưa cho phép nên chúng tôi chưa ghi lại đầy đủ hình ảnh tuyệt mỹ về hệ thống hang động này. Khi đã mở mang đường sá, khắc phục một vài đoạn khó đi thì đây sẽ là địa chỉ du lịch hút khách. Còn bây giờ ai thích khám phá đều có thể lên đường.

(còn tiếp)

Trương Quang Nam