>> Kỳ 3: Cần phải thay đổi cách làm sử
>> Kỳ 2: Làm nhẹ vai trò cá nhân
>> Kỳ 1: Sách giáo khoa ‘bỏ quên’ Đại tướng!
|
|
Hiện ông đang là Chủ tịch Hội đồng bộ môn lịch sử của Bộ GD-ĐT, đơn vị chịu trách nhiệm viết chương trình đổi mới SGK phổ thông sau năm 2015.
PGS.TS Nghiêm Đình Vỳ dẫn ví dụ trong SGK lịch sử lớp 9 và lớp 12 có xuất hiện một số hình ảnh của Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhưng đa số là các tấm ảnh chụp tập thể, những hình ảnh cuộc họp có tướng Giáp chụp chung với Bác Hồ và một số đồng chí khác với chú thích chung.
Ông Nghiêm Đình Vỳ đánh giá, trong cách dạy lịch sử từ trước đến nay vẫn thế, tác giả chỉ cần đưa ảnh vào cho học sinh bình luận. SGK không nhất thiết nói chú thích rõ ảnh có những ai, đang làm gì…
* Theo ông, những nhân vật lịch sử có tầm cỡ, ví dụ như Đại tướng, được đề cập rất mờ nhạt ngay trong những chiến thắng mà ông đóng vai trò quyết định thì vì lý do gì?
- PGS.TS Nghiêm Đình Vỳ: Việc đưa một nhân vật lịch sử vào SGK như thế nào thì còn tùy vào từng bài, từng chương và còn phải cân đối với tổng thể chương trình. Cá nhân tôi cũng tham gia viết SGK lịch sử nên tôi rất thông cảm với các tác giả SGK sử lớp 9 và lớp 12. Các tác giả muốn đưa vào nhiều kiến thức, thông tin nhưng do khuôn khổ của một cuốn SGK, các tác giả phải lựa chọn…
Theo tôi, đưa như vậy cũng vừa phải vì các tác giả phải cân đối với các nội dung khác. SGK hiện nay của mình có một cái dở là các tác giả bị khống chế về số trang. NXB Giáo dục chỉ lo sách dày thì đội giá thành lên ảnh hưởng tới khả năng mua sách của học sinh nông thôn. Nếu cứ được viết thoải mái thì các tác giả rất muốn viết nhiều như kể nhiều về các lãnh tụ, đưa vào nhiều ảnh đẹp.
Tất nhiên, sau này, khi SGK được biên soạn theo cách thức mới, sách không chỉ được in đẹp hơn mà còn dày dặn hơn thì nên tăng thêm dữ liệu lịch sử, không chỉ về Đại tướng mà còn nhiều nhân vật lịch sử khác.
* Đây có phải là vấn đề mà nhiều học giả đã từng phê phán chương trình - SGK lịch sử, rằng môn sử thiếu các nhân vật lịch sử và điều này khiến môn sử kém hấp dẫn?
- Đúng vậy! Cách viết SGK hiện nay vẫn nặng về mặt cung cấp kiến thức hàn lâm, sa đà vào tường thuật chi tiết các sự kiện. Điều này cũng là nhược điểm chung của SGK hiện hành.
* Việc không khai thác kỹ nhân vật lịch sử Võ Nguyên Giáp chỉ là do quan điểm của các tác giả về cách viết SGK hay còn do sự đánh giá vai trò của nhân vật Võ Nguyên Giáp đối với lịch sử?
- Đây là do quan điểm về cách viết SGK chứ không hề vì đánh giá thấp hay cao một nhân vật cụ thể nào cả. Tôi biết chắc chắn là khi viết SGK thì không có chuyện đề cao nhân vật này hay hạ thấp nhân vật kia. Không có chuyện viết ít về cụ Giáp là do không nhìn nhận đúng công trạng của cụ. Thực tế là SGK có nhắc đến cụ chứ không phải là không nhắc. Nhưng trong phương pháp dạy học lịch sử thì SGK chỉ cần có hình ảnh để giáo viên phân tích vai trò, vị trí để học sinh nhận biết nhân vật.
Tôi nghĩ không chỉ Đại tướng Võ Nguyên Giáp mà các nhân vật lịch sử khác cũng chỉ được đề cập ở mức độ tương tự, trừ Cụ Hồ. Nhưng ngay cả với Cụ Hồ cũng chẳng có bài riêng nào mà Cụ chỉ được đề cập trong từng bài liên quan. Một số nhân vật thuộc hàng ngũ lãnh đạo của Đảng thì có ảnh chân dung trong những bài học mô tả sự kiện liên quan, ví dụ như Đại hội Đảng.
* Nghĩa là cách trình bày các sự kiện (và cả nhân vật) lịch sử trong SGK có ý thiên về lịch sử Đảng chứ chưa hẳn đơn thuần chỉ là những sự kiện quan trọng của lịch sử dân tộc?
- Tất nhiên lịch sử hiện đại của mình luôn gắn với lịch sử Đảng…
* Nhưng lịch sử Đảng chỉ là một dòng chảy song hành với lịch sử dân tộc nhưng dường như SGK chỉ mới nhấn mạnh dòng chảy song hành đó, còn nền tảng của dòng chảy là lịch sử dân tộc chưa được đề cập thỏa đáng?
- Đúng vậy, lịch sử Đảng chỉ là một dòng chảy song hành với lịch sử dân tộc. Còn nếu bảo lịch sử dân tộc có được đề cập thỏa đáng hay chưa thì tôi chỉ có thể nhận xét rằng trong SGK hơi nặng phần viết về lịch sử chính trị, còn lịch sử văn hóa - giao lưu - kinh tế mình chưa đề cập nhiều. Điều này sẽ được thay đổi trong định hướng viết SGK sau năm 2015.
* Cảm ơn ông!
|
PGS.TS Nghiêm Đình Vỳ: Bổ sung chủ quyền lãnh thổ, biển đảo Những thiếu sót đó cũng là do trình độ còn hạn chế của các tác giả trong vấn đề viết SGK. Không chỉ tôi mà các tác giả khác nói chung cũng chỉ viết dựa vào kinh nghiệm của bản thân, không một ai được trang bị về lý luận viết SGK. Việc tham khảo SGK của nước ngoài cũng rất hạn chế. Những hạn chế này sẽ được khắc phục với bộ SGK mới đang được chuẩn bị viết. Chẳng hạn với SGK tiểu học, chúng tôi sẽ không viết theo lối thông sử với các giai đoạn lịch sử tuần tự theo thời gian. Lịch sử sẽ được viết lại dưới dạng các câu chuyện, chẳng hạn tại sao quốc kỳ lại là lá cờ đỏ sao vàng, hoàn cảnh ra đời của bài Tiến quân ca và tại sao nó được chọn làm Quốc ca... Hoặc sẽ là câu chuyện về các nhân vật như hai bà Trưng, bà Triệu, Trần Hưng Đạo… và chắc chắn là sẽ không thể thiếu nhân vật Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Hiện nay, ở các cán bộ, giảng viên khoa lịch sử, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội, đang biên soạn bổ sung tài liệu về chủ quyền lãnh thổ và vấn đề biển đảo. Sau khi biên soạn xong thì họ sẽ đề nghị Bộ GD-ĐT tập huấn cho giáo viên dựa trên tài liệu này. Với Đại tướng Võ Nguyên Giáp cũng vậy, giới sử học nên rà soát lại để xem còn những thiếu sót gì, trên cơ sở đó có thể kiến nghị Bộ GD-ĐT cho phép bổ sung bằng các chuyên đề hoặc đưa thêm những bài giới thiệu vào các cấp học nhằm giúp học sinh hiểu rõ thêm công lao của Đại tướng. (Lê Đăng Ngọc ghi) |
Lê Đăng Ngọc
(thực hiện)
>> Chuyên đề Đại tướng Võ Nguyên Giáp
>> Đặt tên đường Đại tướng Võ Nguyên Giáp ở TP.HCM
>> Sẽ quy hoạch lại khu vực an táng Đại tướng Võ Nguyên Giáp
>> Toàn cảnh lễ an táng Đại tướng Võ Nguyễn Giáp
>> Những khoảnh khắc xúc động tiễn biệt Đại tướng Võ Nguyên Giáp
Bình luận (0)