Điều hòa đâu phải hàng hóa xa xỉ, sao vẫn áp thuế?

Chiều 27.11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi). Nhiều đại biểu dành thời gian thảo luận về quy định áp thuế đối với điều hòa nhiệt độ.

Theo quy định hiện hành, điều hòa nhiệt độ công suất từ 90.000 BTU trở xuống phải chịu thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt là 10%. Tại dự thảo luật sửa đổi, Chính phủ đề xuất tiếp tục giữ nguyên nội dung này.

ẢNH: GIA HÂN

Điều hòa không phải hàng hóa xa xỉ, sao vẫn áp thuế?

Cho ý kiến thảo luận, đại biểu Hà Sỹ Đồng, quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị, nói trước đây điều hòa có thể coi là mặt hàng xa xỉ, nhưng với sự phát triển của kinh tế - xã hội, mặt hàng này dần trở thành nhu cầu thiết yếu trong cuộc sống. Cũng vì vậy, thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với điều hòa giảm từ 20% (năm 1998) xuống còn 10% (kể từ năm 2008).

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh việc duy trì nhiệt độ phòng phù hợp có tác dụng rất tốt trong việc nâng cao năng suất lao động trí óc. Singapore là điển hình, khi quốc gia này có nền khí hậu tương đồng như Việt Nam, nhưng rất thành công trong việc sử dụng điều hòa để nâng cao chất lượng cuộc sống và phát triển kinh tế tri thức.

Theo ông Đồng, "Việt Nam có lẽ là quốc gia duy nhất trên thế giới đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với điều hòa nhiệt độ". Các nước khác kiểm soát mặt hàng này theo 2 khía cạnh, một là kiểm soát dung môi làm lạnh, hai là mức tiêu thụ điện năng.

Hiện nay, Việt Nam hiện đã có quy định kiểm soát dung môi làm lạnh theo hướng giảm hạn ngạch nhập khẩu, từ đó khiến chi phí tăng liên tục trong các năm qua. Chúng ta cũng có quy định về hiệu suất năng lượng đối với điều hòa theo hướng ngày càng tăng hiệu suất năng lượng tối thiểu.

Từ thực tế trên, ông Đồng cho rằng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với điều hòa đã không còn cần thiết, cần được bãi bỏ.

Đồng quan điểm, nhiều đại biểu cho rằng điều hòa không phải là mặt hàng xa xỉ, "ngay cả phòng trọ cho người thu nhập thấp cũng được trang bị"; đồng thời là sản phẩm không thể thiếu trong cuộc sống, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt. Do đó, việc đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng này là không hợp lý.

Giải trình trước Quốc hội, Phó thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc khẳng định trên thế giới có nhiều quốc gia áp thuế đối với điều hòa nhiệt độ. Ví dụ như Hàn Quốc, Ấn Độ, Na Uy, Tây Ban Nha, Anh…

Tuy vậy, ông Phớc đánh giá kiến nghị của các đại biểu "rất là đúng", nên cơ quan soạn thảo đã tiếp thu, bổ sung vào dự thảo quy định giao cho Chính phủ sửa đổi, bổ sung các đối tượng chịu thuế phù hợp theo sự phát triển kinh tế - xã hội.

Đồng thời cũng sửa đổi, bổ sung về các sản phẩm điều hòa chịu thuế suất. Ví dụ điều hòa sử dụng năng lượng tái tạo (điện mặt trời, điện gió…) thì không phải chịu thuế tiêu đặc biệt.

Còn trong bối cảnh hiện nay, việc sử dụng điều hòa đang tiêu tốn lượng điện rất lớn, một số sản phẩm có các chất gây tác hại đến môi trường…, và để đảm bảo sự ổn định của quy định pháp luật, nên trước mắt vẫn tiếp tục đánh thuế.

ẢNH: GIA HÂN

Đề xuất bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng

Luật hiện hành quy định xăng là một trong số các mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, với thuế suất 10%. Tại dự thảo luật sửa đổi, Chính phủ đề xuất tiếp tục duy trì nội dung này.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng cho hay, nhiều quốc gia đánh thuế đối với mặt hàng xăng, nhưng thường chỉ chọn hoặc thuế tiêu thụ đặc biệt, hoặc thuế bảo vệ môi trường. "Nhưng tôi không tìm được nước nào vừa đánh thuế tiêu thụ đặc biệt, vừa đánh thuế bảo vệ môi trường đối với xăng như Việt Nam", ông Đồng nói.

Vị đại biểu đề nghị nghiên cứu bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng. Trường hợp cần thiết thì điều chỉnh thuế bảo vệ môi trường cho phù hợp với mục tiêu của loại thuế này.

Trước đó, trao đổi với Thanh Niên, ông Đậu Anh Tuấn - Phó tổng thư ký, Trưởng ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) - nói rằng thuế tiêu thụ đặc biệt nhằm điều chỉnh hành vi tiêu dùng các mặt hàng mà nhà nước hạn chế sử dụng như thuốc lá, rượu, bia, golf… hay các mặt hàng xa xỉ như ô tô.

Đối chiếu với mục đích trên, xăng dầu không phải là mặt hàng xa xỉ để hạn chế sử dụng, mà là hàng hóa thiết yếu. Hơn nữa, đến nay cũng chưa có mặt hàng nào phù hợp giúp thay thế xăng để người dân và doanh nghiệp có thể có lựa chọn khác.

Ông Tuấn nêu rõ, xăng đang gánh 2 loại thuế khác nhau là thuế bảo vệ môi trường và thuế tiêu thụ đặc biệt có chung mục đích hạn chế sử dụng. Hơn nữa, xăng được sử dụng rộng rãi trong rất nhiều ngành khác nhau, vận tải đường bộ, sản xuất nông nghiệp, đánh bắt thủy hải sản... Nếu duy trì thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng xăng sẽ ảnh hưởng đến chi phí sản xuất, chi phí đầu vào các ngành hàng của Việt Nam.

"Tôi cho rằng ban soạn thảo nên tập trung vào một sắc thuế là thuế Bảo vệ môi trường, nên cân nhắc đưa xăng ra khỏi mặt hàng chịu sự điều chỉnh của luật Thuế tiêu thụ đặc biệt lần này", ông Tuấn nói.