Dinh trấn Thanh Chiêm

Du khách quốc tế đến Thanh Chiêm bằng xích lô - Ảnh: L.V.T

Nằm cách Hội An chưa đầy 10km về phía tây, dinh trấn Thanh Chiêm xưa và nay là làng Thanh Chiêm được chúa Tiên - Nguyễn Hoàng xây dựng vào năm Nhâm Dần 1602 và cử hoàng tử Nguyễn Phúc Nguyên (Chúa Sãi) làm trấn thủ để cai quản và mở mang bờ cõi về phương Nam. Theo nhiều sử sách, vùng đất Thanh Chiêm cũng là nơi các giáo sĩ phương Tây soạn chữ Quốc ngữ mà ngày nay chúng ta đang sử dụng. Trên Văn bia đình làng Thanh Chiêm có ghi hai câu đối nói về thời thịnh vượng của dinh trấn Thanh Chiêm khi tàu bè các nước vào cảng Hội An phải về Thanh Chiêm làm thủ tục: “Hai thế kỷ lừng danh, vẻ vang dấu cũ; Bốn trăm năm truyền thống, rạng rỡ làng xưa” trở thành niềm tự hào của người dân Thanh Chiêm và Điện Bàn. Trải bao biến thiên lịch sử, vùng đất một thời là chốn phồn hoa nay chỉ còn lưu vài dấu tích, mà một trong số đó là nghề đúc đồng.

Theo nhiều bậc trưởng lão, làng nghề đúc đồng ở Điện Phương hình thành từ thời các chúa Nguyễn. Cuối thế kỉ XVIII, ở đây hình thành hai khu vực là phường tạc tượng Đông Kiều và phường chú tượng Phước Kiều. Ngoài những sản phẩm gia dụng, các nghệ nhân còn đúc súng đạn, ấn tín... cho nhà Nguyễn. Nhiều nghệ nhân được vua Minh Mạng cho mời về đúc tiền, đúc ấn để thờ tại Thế Miếu (Kinh thành Huế). Đến đầu thế kỉ 19, triều Nguyễn sáp nhập 2 phường tạc tượng và chú tượng để hình thành “xã hiệu Phước Kiều” còn gọi là làng đúc đồng Phước Kiều tồn tại đến ngày nay. Sản phẩm nổi tiếng và không lẫn lộn với nơi nào khác là chiếc thanh la, cồng, chiêng, chuông... đã được các buôn làng ở Tây Nguyên qua bao thế hệ mua sắm, lưu giữ trở thành những báu vật của mình. Việc thẩm âm của người thợ đúc đồng cũng thể hiện trình độ tay nghề và khả năng "có một không hai" khi cho ra đời những bộ cồng chiêng đặc trưng của dân tộc Ê Đê, Ba Na...

Ngày nay, du khách có nhiều cơ hội khám phá, tham quan các làng nghề truyền thống vang tiếng như đúc đồng, dệt chiếu, làm bánh tráng, làm gốm mỹ nghệ và đặc biệt là thưởng thức món bê thui Cầu Mống hay món mì Phú Chiêm. Làng Thanh Chiêm còn là nơi dừng chân của du khách trên con đường di sản nối liền Hội An và Mỹ Sơn, giúp du khách tìm hiểu thêm về đời sống nông thôn và lịch sử của một vùng đất giàu truyền thống ở miền Trung.

Hữu Trà