Đó… hay đây? và cái tên đạo diễn Síu Phạm đã tạo nên món lạ hiếm hoi cho Cánh diều 2011. Tiếc thay, phim không đoạt bất cứ giải thưởng nào.
|
|
Tác phẩm đầu tay do nữ đạo diễn Việt kiều thực hiện ở tuổi ngoài 60, được lựa chọn là một trong 13 phim tranh giải Những xu hướng mới (New Currents Award) tại LHP quốc tế Busan 2011. Đây cũng là một trong 12 bộ phim tranh giải Cánh diều vàng hạng mục phim truyện nhựa diễn ra tối 17.3 tại Hà Nội.
Câu chuyện của Đó… hay đây? bắt đầu bằng sự thay đổi nơi sống của người chồng ngoại quốc và người vợ VN. Sau nhiều năm sống tại nước ngoài, ông cùng vợ về quê hương bà, hưởng những tháng năm tuổi già cuối đời ở một làng chài ven biển. Cuộc sống mới, những con người mới, nền văn hóa mới ở vùng đất xa lạ ập lấy, khiến ông chếnh choáng và lạc lõng. Vợ ông viễn xứ đủ lâu để cảm thấy nơi đây xa lạ.
Ông và vợ tìm cách hòa nhập với những khác biệt. Ông ăn sáng với bánh đa quệt pho mát và cà phê. Tới bàn thờ, ông bẻ một miếng bánh đa quệt pho mát thắp hương cho bà cụ, châm thuốc lá cúng người chồng cũ của vợ, và chơi tàu lửa với đứa trẻ đã qua đời. Sự va chạm, tiếp xúc với người bản địa giúp ông học được cách ứng xử với họ. Những điều đó liệu có đủ giúp ông ngừng câu hỏi luôn giằng xé bên trong: Đâu là nơi ông thuộc về, đó… hay đây? Hay những khó khăn trong việc hòa nhập khiến ông mất phương hướng, như chơi vơi giữa biển xa, không tìm thấy hướng để bơi vào bờ?
Síu Phạm mang đến lối thể hiện lạ, có bóng dáng của phim tài liệu, tự truyện và hư cấu. Một cái lạ nữa là Đó… hay đây? như “đùa giỡn” với khán giả, về câu chuyện nửa thực nửa mơ. Người xem bị kéo vào, rồi giật mình: Đây là chuyện thực, hay đang trong trí tưởng tượng của nhân vật. Người chồng có lúc chết giữa biển khơi, biến thành hồn ma trở về nhà vợ, có khi lại gặp cô gái làm nghề mát xa mượn thân thể cô thay cho vợ mình. Một bữa tiệc được tổ chức, có cả người sống và người đã khuất cùng dự. Người chồng ngoại quốc và người chồng cũ đã mất của vợ cùng trò chuyện về tình yêu dành cho một người đàn bà. Đâu là thực, đâu là mơ?
Thực ra, sẽ rất khó hiểu nếu cứ đi tìm câu trả lời. Quan trọng là những điều thực và mơ ấy mang đến cảm xúc, chiêm nghiệm cho mỗi người. Ở Đó… hay đây?, có thể tìm thấy một góc nhìn dí dỏm về sự khác biệt văn hóa, tình yêu của người chồng dành cho vợ dù khi không còn sự hòa hợp thân xác của tuổi xế chiều, hay con người, cuộc đời cũng có lúc thực, lúc mơ…
Chồng của Síu Phạm là Jean-Luc Mello - cũng là người thủ vai người chồng trong phim - đã viết kịch bản Đó… hay đây?. Dưới bàn tay của Síu Phạm, bộ phim gây ngạc nhiên bởi không có sự chăm chút tỉ mỉ từng cảnh quay, góc máy gần với đời sống thực, không quá cầu kỳ. Nhân vật không mang tính cách khác thường, diễn biến tâm lý cũng chẳng quá phức tạp. Dàn diễn viên không mấy tên tuổi mà hầu hết đều là dân nghiệp dư, người có nghề duy nhất là đạo diễn Nguyễn Vinh Sơn nhưng ông chỉ tham gia vào một vai phụ. Bên cạnh lời thoại đơn giản là phần âm nhạc kỹ lưỡng, gắn liền với thể hiện diễn biến, cao trào cảm xúc, tình tiết câu chuyện.
Những cảm xúc, suy tưởng nhiều chiều mà tác phẩm gợi ra tạo nên tiếng nói đầy riêng biệt. Đây là phim thuộc thể loại không hề dễ xem, dễ cảm với ngôn ngữ thể hiện còn khá mới lạ.
|
Đôi nét về đạo diễn Trước những năm 1990, Síu Phạm theo học ngành lịch sử nghệ thuật, phê bình điện ảnh, diễn viên sân khấu và nghệ thuật múa Butoh (Hắc vũ) tại Geneva (Thụy Sĩ). Ngoài ra, bà còn tham gia khóa đào tạo diễn viên của Pico Bekovitch, lớp viết kịch bản của Robert Mc Kee do Focal và Fonction Cinéma Suisse tổ chức. Tại Geneva, Síu Phạm được biết đến với vai trò họa sĩ, đã có nhiều triển lãm. Ngoài ra, bà còn là đạo diễn kịch hình thể hiện đại. Síu Phạm đoạt giải kịch bản phim truyện tại LHP quốc tế Locarno 2002. Bà đã cùng chồng thực hiện nhiều phim tài liệu như Le scénario d´Udaipur vào năm 2003 tại Ấn Độ, Saigon Blue’s vào năm 2004 tại TP.HCM và Avaler un ange năm 2006 tại Geneva. |
Minh Ngọc
Bình luận (0)