Những loài cá sống gần rạn san hô, chẳng hạn như cá vẹt, ngủ ngon trong những kén nhờn, từ lâu đã mê hoặc dân du lịch lặn biển. Thế nhưng cho đến nay, vẫn chưa có nghiên cứu thực nghiệm nào khảo sát chức năng của những kén nhờn này.
Cá làm kén bằng chất nhờn tiết ra từ các tuyến gần mang cá. Lớp màng nhớp nháp này có thể bảo vệ cá khỏi các loài động vật ăn thịt ban đêm như lươn morey, hoặc loài giáp xác ký sinh Gnathiid isopod (những sinh vật nhỏ có hình thù giống tôm) sống nhờ máu cá.
Nhóm chuyên gia do tiến sĩ Alexandra Grutter (Đại học Queensland) chủ trì là những người đầu tiên khám phá bí ẩn của kén cá, và đã công bố kết quả cuộc nghiên cứu này trên chuyên san Biology Letters của Royal Society, tổ chức khoa học có uy tín của Anh.
Các nhà khoa học đã tập trung nghiên cứu cá vẹt đầu to (Chlorurus sordidus). Mỗi con cá vẹt bị một thợ lặn bắt bằng cách sử dụng tấm lưới rộng 1,8mx13,7m. Ông Gutter cho biết cá vẹt mất 45-60 phút và 2,5% năng lượng hằng ngày để tạo ra một cái kén. Các tuyến nhờn nằm phía sau mang cá có kích cỡ bằng đồng 10 xu, khá lớn đối với một loài cá có chiều dài tối đa 40 cm.
Với ý định tìm hiểu xem “mùng” của cá vẹt có tác dụng như thế nào, các nhà nghiên cứu đã tiến hành một cuộc thử nghiệm vào ban đêm. Họ để cá vẹt có hoặc không có kén ở gần những con Gnathiid isopod. Gần 95% số cá không có kén đã bị tấn công, trong khi chỉ có 10% cá ngủ trong “mùng” bị. "Vào ban đêm, những tổ kén nhớp nháp này cho phép cá ngủ một cách an toàn mà không bị cắn liên tục", ông Grutter cho biết.
Hiện các nhà khoa học vẫn chưa biết chính xác kén đã bảo vệ cá như thế nào. "Chúng là một hàng rào vật lý hay hóa học, hay những cái kén ngăn động vật ký sinh phát hiện ra cá bằng cách chặn mùi thoát ra từ cá?", ông Grutter đặt câu hỏi. Điều đó cũng có nghĩa là sẽ cần thêm nhiều cuộc nghiên cứu nữa mới có kết luận cuối cùng.
Khang Huy (Theo MSNBC)
Bình luận (0)