TCT Điện lực miền Bắc đấu thầu mua điện kế điện tử: Gọt chân cho vừa giày?

Trong văn bản trên, Tổng công ty điện lực miền Bắc (NPC) khẳng định đã làm đúng quy định pháp luật, lựa chọn được nhà cung cấp có năng lực, kinh nghiệm, sản phẩm đạt chất lượng yêu cầu... Văn bản này không chỉ ra nội dung nào Thanh Niên đã nêu sai mà chỉ đề nghị “hợp tác, hỗ trợ”.

Ngày 29.12, làm việc với Thanh Niên, ông Hà Tiến Dũng - Trưởng ban Quan hệ cộng đồng và ông Nguyễn Thanh Bình - Trưởng ban Vật tư của NPC tiếp tục khẳng định doanh nghiệp đã tuân thủ quy định của luật Đấu thầu, đã xây dựng hồ sơ mời thầu phù hợp với yêu cầu hàng hóa. “Việc triển khai gói thầu mua sắm 128.000 điện kế năm 2016 là thực hiện theo định hướng của Thủ tướng, nghị quyết của Tập đoàn điện lực VN về chủ trương phát triển lưới điện thông minh”, ông Bình nói và cho biết loại điện kế thông minh ở đây khác với điện kế thông thường là đi kèm theo hệ thống thu phát dữ liệu.

Theo ông Bình, do xuất phát từ yêu cầu về hàng hóa nên NPC đã đưa ra bài thầu phù hợp cũng như Thông tư số 05/2015 của Bộ KH-ĐT quy định chi tiết lập hồ sơ mời thầu mua sắm hàng hóa. Trong đó, đối với năng lực nhà thầu phải đáp ứng được yêu cầu là đã thực hiện các hợp đồng tương tự về hàng hóa, về quy mô.

Thanh Niên đặt câu hỏi: Thông tư 05 quy định rõ hợp đồng cung cấp hàng hóa tương tự là hợp đồng trong đó hàng hóa được cung cấp tương tự với hàng hóa của gói thầu đang xét và đã hoàn thành nhưng trong gói thầu của NPC chỉ đưa yêu cầu “Hợp đồng cung cấp hàng hóa tương tự” cho gói thầu này là “hàng hóa công tơ điện tử hoặc hệ thống thu thập số liệu công tơ” thì có đúng? Ông Bình không trả lời thẳng mà cho rằng NPC đưa ra yêu cầu như thế nhằm tăng thêm tính cạnh tranh cho các nhà thầu, tức nhà thầu phải cung cấp được cả điện kế và công nghệ, bao gồm cả hệ thống.

Liên quan khái niệm “hàng hóa tương tự” ở trên, tiến sĩ Nguyễn Việt Hùng, nguyên Vụ trưởng Vụ Quản lý đấu thầu (Bộ KH-ĐT), nhận xét luật Đấu thầu và các văn bản dưới luật đã nêu khái niệm cũng như quy định rõ về hợp đồng cung cấp hàng hóa tương tự nhằm mục đích bảo đảm nhà thầu có đủ năng lực, trình độ tham gia gói thầu. Trong đó, hàng hóa được cung cấp tương tự với hàng hóa của gói thầu đang xét và đã hoàn thành. Ngoài tương tự về quy mô còn phải đáp ứng tương tự về chủng loại, tính chất: có cùng chủng loại, tương tự về đặc tính kỹ thuật và tính năng sử dụng với hàng hóa của gói thầu đang xét.

“Đối với sự việc tại NPC, tôi không nắm rõ hồ sơ nên không đưa ra bình luận, song về nguyên tắc, các hợp đồng mua sắm hàng hóa thiết bị, cụ thể là điện kế phải được nêu rõ tính tương tự trong hồ sơ mời thầu. Không thể để tương tự nhưng hiểu như thế nào cũng được”, ông Hùng nói.

Trong khi đó, nhiều cán bộ NPC cho rằng việc đưa ra điều khoản mập mờ, không bám sát quy định của Thông tư 05 có thể dẫn đến tình trạng các trường hợp nhà thầu không đủ năng lực, hàng hóa không đạt yêu cầu nhưng vẫn được chấp nhận.

Tài liệu Thanh Niên thu thập được cho thấy nhà thầu liên danh IFC-TSI-ELCOM - đơn vị trúng thầu không trực tiếp sản xuất ra các điện kế (loại hàng hóa chính trong gói thầu) mà đi mua lại từ nhà sản xuất Công ty cổ phần quản lý năng lượng thông minh (PSMART). Ông Nguyễn Thanh Bình khẳng định nhà thầu liên danh IFC-TSI-ELCOM hoàn toàn đáp ứng yêu cầu năng lực kinh nghiệm, đồng thời cung cấp thông tin liên danh này đã từng thực hiện 3 hợp đồng kinh tế về điện kế Tổng công ty điện lực miền Trung và Tổng công ty điện lực miền Nam. Các hợp đồng này có giá trị thấp nhất 70 tỉ đồng, cao nhất hơn 145 tỉ đồng, đáp ứng được yêu cầu hợp đồng tương tự trị giá 70% với gói thầu đang xét.

Tuy nhiên, tìm hiểu của Thanh Niên, các hợp đồng mà liên danh này thực hiện là đối với loại điện kế 3 pha, còn gói thầu đang xét là điện kế 1 pha. Đối với điện kế 3 pha, việc thu phát dữ liệu điện năng thông qua công nghệ gắn modem kèm sim 3G/GPRS vào từng công tơ. Đối với loại điện kế 1 pha trong gói thầu này thực hiện bằng công nghệ truyền dữ liệu qua sóng vô tuyến RF. Theo các hợp đồng này, việc cung cấp điện kế là của ngành điện, còn nhà thầu chỉ cung cấp các modem kèm sim 3G/GPRS rồi gắn vào các điện kế sẵn có của ngành điện đang treo trên lưới điện.

“Nếu theo quy định về hàng hóa tương tự tại Thông tư 05 thì NPC cho rằng điện kế 3 pha và 1 pha và công nghệ thu thập dữ liệu là như nhau?”, ông Nguyễn Thanh Bình đã không trả lời được câu hỏi này mà cho rằng “để chính danh thì phải có bộ phận về kỹ thuật mới trả lời được”.

Ban Nội chính T.Ư vào cuộc Sau khi báo chí nêu việc NPC thực hiện đầu tư, mua sắm thiết bị có dấu hiệu sai phạm, Trưởng ban Nội chính T.Ư Phan Đình Trạc đã có văn bản giao Vụ Theo dõi công tác phòng chống tham nhũng (Vụ 5) nắm tình hình, báo cáo sự việc. Một cán bộ có trách nhiệm của Ban Nội chính T.Ư cho biết Ban Nội chính đã thành lập tổ công tác làm việc với các cơ quan chức năng để làm rõ thông tin báo chí nêu.