Giải Nobel Kinh tế 2007: Người Mỹ lại giành vinh quang

15/10/2007 23:36 GMT+7

Người Mỹ tiếp tục chứng tỏ họ là bậc thầy trong lĩnh vực kinh tế. Hôm qua, Viện Hàn lâm khoa học Hoàng gia Thụy Điển thông báo Giải Nobel Kinh tế năm nay đã thuộc về ba nhà kinh tế đến từ Mỹ.

Những người giành giải thưởng năm nay là các nhà kinh tế học Leonid Hurwicz, Eric Maskin và Roger Myerson. Thông cáo của Viện Hàn lâm khoa học Hoàng gia Thụy Điển cho biết ba người đoạt giải đã xây dựng nên Thuyết phác thảo cơ chế (Mechanism design theory), thuyết đóng vai trò quan trọng giúp các nhà kinh tế, các chính phủ và doanh nghiệp "phân biệt được các hoàn cảnh mà trong đó nền kinh tế vận hành tốt với những hoàn cảnh mà nền kinh tế vận hành không tốt". "Thuyết phác thảo cơ chế do ông Leonid Hurwicz đặt nền móng và được hai nhà kinh tế Eric Maskin và Roger Myerson phát triển đã giúp chúng ta nâng cao sự hiểu biết cơ cấu phân phối tối ưu trong các hoàn cảnh, giải thích động cơ của các cá nhân và thông tin riêng", theo thông cáo.

Sự thống trị của người Mỹ

Từ năm 2000 đến nay, Giải Nobel Kinh tế gần như là "chuyện riêng" của người Mỹ. Năm 2000, James J.Heckman và Daniel L.McFadden, đều người Mỹ, đoạt giải nhờ phát triển học thuyết giúp phân tích số liệu lao động, cách con người thực hiện quyết định công việc và di chuyển. Năm 2001, ba người Mỹ George A.Akerlof, A.Michael Spence và Joseph E.Stiglitz đoạt giải nhờ phân tích về thị trường và thông tin ảnh hưởng tới thị trường. Năm 2002, Daniel Kahneman (hai quốc tịch Mỹ và Israel) nhận giải với việc đưa nghiên cứu tâm lý học vào khoa học kinh tế. Vernon L.Smith (người Mỹ) chia giải này do đã có công đưa ra thí nghiệm làm công cụ phân tích kinh tế thực nghiệm. Năm 2003, Robert F.Engle III (Mỹ) và Clive W.J.Granger (Anh) đoạt giải cho các phương pháp phân tích số liệu kinh tế theo chuỗi thời gian ARCH. Năm 2004, Nobel Kinh tế thuộc về Finn E.Kydland (Na Uy) và Edward C.Prescott (Mỹ) với đóng góp cho kinh tế vĩ mô động lực. Năm 2005, Robert J.Aumann (Mỹ-Israel) và Thomas C.Schelling (Mỹ) được tôn vinh vì những nỗ lực nâng cao nhận thức về xung đột và hợp tác qua việc phân tích lý thuyết trò chơi. Năm 2006, Edmund S.Phelps (người Mỹ) đoạt giải vì sự phân tích về những thỏa hiệp liên thời gian trong chính sách kinh tế vĩ mô.

Giáo sư Leonid Hurwicz sinh năm 1917 trong một gia đình Do Thái ở Moscow, Nga. Năm 1919, ông theo gia đình rời nước Nga và đến năm 1938 thì tốt nghiệp Đại học Warsaw ở Ba Lan. Sau đó, ông tiếp tục học kinh tế tại Anh và Thụy Sĩ. Sau thế chiến 2, ông đến Thụy Sĩ, rồi Bồ Đào Nha trước khi đến Mỹ. Hurwicz hiện là giáo sư danh dự về kinh tế tại trường Đại học Minnesota (Mỹ). Ông nổi tiếng thế giới với các công trình nghiên cứu về học thuyết kinh tế. Ông từng được trao giải thưởng quốc gia Mỹ nhờ các công trình nghiên cứu tiên phong về cơ cấu phân phối phi tập trung hóa. Ông là người già nhất được trao giải Nobel từ trước đến nay.

Nhà kinh tế Roger Myerson, sinh năm 1951, từng học đại học và cao học tại Đại học Harvard về toán học ứng dụng và sau đó lấy bằng tiến sĩ kinh tế cũng tại ngôi trường danh giá này. Hiện Roger Myerson là giáo sư tại Đại học Chicago. Ông là người có công rất lớn trong việc phát triển học thuyết mà tiền bối Hurwicz đặt nền móng.

Eric Maskin cũng từng nhận bằng tiến sĩ tại Harvard. Sau đó, ông có thời gian giảng dạy tại Đại học Cambridge của Anh và sau đó là Học viện Công nghệ Massachusetts. Ông nghiên cứu nhiều vấn đề khác nhau trong lĩnh vực kinh tế, trong đó có thuyết trò chơi.

Công trình mang về vinh quang cho Leonid Hurwicz, Eric Maskin và Roger Myerson là một thuyết quan trọng của kinh tế. Đó là nghệ thuật rút ra quy luật của trò chơi, một hoạt động để đạt được một kết quả cụ thể. Để có được điều đó, người ta phải xây dựng một cơ cấu mà trong đó mỗi người tham gia được khuyến khích có hành động như người phác thảo mong muốn.

Roger Myerson - Ảnh: AFP

Eric Maskin - Ảnh: AFP

Các nhà xây dựng cơ chế thường nhằm vào việc đạt được những kết quả cơ bản sau: tính chất thực, sự hợp lý cho từng cá nhân, cân bằng ngân sách và các vấn đề phúc lợi xã hội. Những cơ cấu cao hơn còn cho phép chống lại sự liên kết có hại của các thành phần tham gia. Thông thường, hầu hết kết quả trong vấn đề phác thảo cơ chế do các nhà kinh tế lập nên, nhưng đôi khi các nhà toán học, khoa học máy tính và kỹ sư điện cũng tham gia. Một trong những nhánh của xây dựng cơ chế đó chính là sự tạo ra chợ, hoạt động đấu giá và đấu giá tổ hợp.

Cùng với thời gian, học thuyết do Leonid Hurwicz xây dựng và Eric Maskin cùng Roger Myerson phát triển đã chứng minh được nhiều hiệu quả trong thực tiễn. Và đó chính là lý do đưa họ đến bục vinh quang năm 2007.

Châu Minh Linh

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.