Nhà khoa học trẻ và "bí mật" giấc ngủ

31/01/2009 00:12 GMT+7

Ít ai nghĩ rằng, trong giấc ngủ hằng đêm, có lúc mình bị... ngưng thở. Thạc sĩ - bác sĩ Hoàng Anh Tiến (SN 1979), hiện đang công tác tại bộ môn Nội trường Đại học Y Dược Huế sáng tạo ra một loại máy có cấu tạo khá đơn giản để đo số lần ngưng thở trong lúc ngủ. Đó là máy SASD- 07 (Sleep Apnea Syndrome Detective).

Cấu tạo của máy SASD- 07 khá đơn giản, gồm ống nghe và máy ghi âm kỹ thuật số, được sử dụng kết hợp để ghi lại âm thở trong lúc ngủ nhằm phát hiện hội chứng ngưng thở khi ngủ (NTKN). Các âm thở này sau đó được chuyển thành thanh đồ để dễ phân tích bằng các phần mềm y học. Các tiếng tim ghi âm được sau đó được truyền tải vào máy vi tính cá nhân qua cổng USB dưới sự hỗ trợ của phần mềm Power Voice II, version 1.1.

Với đề tài này, Tiến đã đem lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân trong việc phát hiện hội chứng ngưng thở lúc ngủ (một hội chứng còn mới mẻ ở Việt Nam). Tại hội thảo khoa học về Tim mạch giữa hai nước Việt - Đức tổ chức vào tháng 11.2008 tại Huế, sau khi xem xét về đề tài này, giáo sư - bác sĩ (GS-BS) Nguyễn Sỹ Huyên (hiện đang công tác tại Đức) đã nhận xét đây là một đề tài hay và có tính ứng dụng cao. "Sau khi xem mình trình bày đề tài này, GS-BS Huyên có nói với mình là sẽ xem xét để đầu tư xây dựng một trung tâm điều trị và chẩn đoán rối loạn giấc ngủ tại TP Huế trong tương lai", Tiến bật mí.

Hội chứng ngưng thở...

Được biết, hội chứng NTKN là bệnh lý xuất hiện tình trạng ngưng thở ở các giai đoạn trong lúc ngủ. Hội chứng này liên quan đến thời gian ngủ ban ngày nhiều làm cho bệnh nhân ngủ không đủ giấc vào ban đêm. Tần suất mắc bệnh vào khoảng 5% dân số, thường gặp ở nam nhiều hơn nữ và trong số này có đến 70% không thể chẩn đoán được. Trên 50% bệnh nhân có hội chứng NTKN bị tăng huyết áp. Béo phì thường gặp ở hội chứng NTKN, do đó bệnh nhân tăng huyết áp có BMI (Body Mass Index) > 27 kg/m2 cần nghĩ đến nguyên nhân có thể do hội chứng NTKN.

Đa số bệnh nhân có hội chứng NTKN có bệnh lý béo phì, tăng huyết áp, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính... Với những bệnh nhân mắc bệnh lý trên, việc tiến hành khám nghiệm và theo dõi nhịp thở lúc ngủ để điều trị và phòng ngừa hội chứng ngưng thở cho họ cần làm một cách toàn diện. Nguyên nhân của hội chứng NTKN ở các bệnh lý trên thường do giảm trương lực cơ khẩu hầu lúc ngủ hoặc do rối loạn chức năng trung tâm hô hấp.

Cơ chế của hội chứng NTKN là do sự chít hẹp có tính lặp lại của đường hô hấp trên trong lúc ngủ nhưng nguyên nhân chính xác làm hẹp và tắc nghẽn đường hô hấp vẫn chưa được giải thích đầy đủ, nên người béo phì thường có tần suất mắc bệnh này cao. Khi uống nhiều rượu và dùng nhiều thuốc ngủ vào ban đêm cũng dễ xuất hiện hội chứng NTKN. Hội chứng NTKN sẽ đưa đến các biến chứng về sau như: tăng huyết áp, suy tim phải, rối loạn nhịp, nồng độ khí CO trong máu cao, đột quỵ, bệnh mạch vành... "Sau khi nghiên cứu xong đề tài hội chứng NTKN, tôi đã suy nghĩ rất nhiều để thiết kế và cho ra đời máy SASD- 07 đo nhịp thở khi ngủ để xem xét rõ hơn số lần ngưng thở của bệnh nhân trong khi ngủ, để từ đó đưa ra các phương pháp điều trị kịp thời và hợp lý", Tiến cho biết.

Giải pháp mới

Hiện nay, ở nước ta vẫn chưa phát triển các phương tiện kỹ thuật chẩn đoán hội chứng NTKN, mọi người vẫn chưa quan tâm đến các triệu chứng trong lúc ngủ của mình. Mỗi bệnh nhân có hội chứng NTKN luôn có một nguy cơ tiềm ẩn về đột tử. Trên thế giới, hội chứng ngưng thở đã được quan tâm và chẩn đoán cũng như điều trị, tuy vậy các thiết bị theo dõi mặc dù rất chính xác nhưng còn phức tạp và khó trang bị. Do vậy, dùng máy SASD-07 để ghi âm nhịp thở là một giải pháp mới để chẩn đoán hội chứng NTKN nhằm tìm ra các giải pháp để phân loại chi tiết các rối loạn hô hấp liên quan đến giấc ngủ.

 
Mô hình máy SASD-07

Ngoài giảng dạy ở trường, Tiến còn tham gia khám và điều trị tại Bệnh viện thực hành của trường Đại học Y Dược Huế, khoa Nội tim mạch của Bệnh viện Trung ương Huế; hướng dẫn sinh viên tham gia nghiên cứu khoa học...  Bận rộn với công việc giảng dạy, điều trị, nghiên cứu khoa học, nhưng Tiến vẫn thường theo đoàn bác sĩ của trường đi khám bệnh, cấp thuốc miễn phí cho những người dân nghèo vùng sâu, vùng xa.

"Được đến và tận mắt thấy những khó khăn, thiếu thốn của những người dân, mới biết rằng họ rất cần sự sẻ chia của những người như mình. Đến với họ, đó cũng là cơ hội để mình tìm hiểu thêm về cuộc sống, những nét văn hóa truyền thống cũng như phong tục, tập quán của một vùng đất", Tiến nói.

Với máy SASD- 07, Hoàng Anh Tiến đã nhận được một số giải thưởng như Huy chương và Bằng khen lao động sáng tạo của Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam; giải nhất cuộc thi Sáng tạo khoa học công nghệ và hội thi Sáng tạo kỹ thuật; giải ba cuộc thi ý tưởng sáng tạo Đồng hành cùng cuộc sống do Đại học Huế tổ chức... Hoàng Anh Tiến vinh dự trở thành một trong 10 gương mặt trẻ tiêu biểu của thanh niên Việt Nam do Trung ương Đoàn, Quỹ hỗ trợ tài năng trẻ Việt Nam bình chọn.

Minh Phương

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.