Giáo sư Mỹ: Bán vũ khí cho VN là phát tín hiệu đến Trung Quốc

(Tin Nóng) Đông Nam Á đang trở thành thị trường hấp dẫn cho các công ty quốc phòng Mỹ, khi các nước như Malaysia, Thái Lan, Việt Nam đang đẩy mạnh chi tiêu nâng cấp và mở rộng hệ thống phòng thủ để đối phó Trung Quốc, theo nhận định của đài phát thanh NPR (Mỹ) ngày 9.6.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter và Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam, đại tướng Phùng Quang Thanh duyệt đội danh dự tại lễ đón ông Carter ngày 1.6 ở Hà Nội. Nhiều nước, trong đó có Mỹ đang xúc tiến đàm phán cung cấp vũ khí cho Việt Nam và các nước Đông Nam Á để đối phó tình hình căng thẳng trên Biển Đông - Ảnh: Reuters

Đông Nam Á đang đều đặn chi tiêu cho quốc phòng hơn 1 thập niên qua, nhưng đặc biệt gia tăng gần đây, theo ông Anthony Nelson, thuộc Hội đồng Kinh doanh Mỹ - ASEAN.

"Các nước Đông Nam Á dự kiến chi cho quốc phòng 40 tỉ USD năm nay, một mức tăng đáng kể so với vài năm trước. Chúng ta còn sẽ thấy mức này lên đến 50 tỉ USD hoặc hơn vào năm 2020", ông Nelson nói.

Nguyên nhân khiến Đông Nam Á gia tăng chi tiêu quân sự là do môi trường an ninh đang căng thẳng trong khu vực, theo giáo sư Lyle Goldstein, chuyên gia về Trung Quốc tại Trường chiến tranh Hải quân Mỹ. Ông cho biết đã có xung đột gần đây giữa một số nước láng giềng châu Á về các vấn đề khác nhau, nhưng mối lo ngại lớn nhất là Trung Quốc, nước đang gia tăng yêu sách chủ quyền hầu hết Biển Đông, nơi nhiều nước cùng có tuyên bố chủ quyền đối với vùng biển giàu tài nguyên dầu mỏ, khí đốt và hải sản.

"Không nghi ngờ gì khi chúng ta thấy các nước chi tiêu rất nhiều tiền cho các khí tài cao cấp - tàu chiến, máy bay, tàu ngầm, là những vũ khí rất đắt tiền - để đối phó với các tranh chấp ở Biển Đông", giáo sư Goldstein nói.

Và các công ty quốc phòng của Mỹ muốn đáp ứng nhu cầu của khu vực này về các thiết bị quân sự. Một khách hàng tương đối mới và có khả năng mang lại lợi nhuận là Việt Nam.

Gần đây, chính quyền Obama đã dỡ bỏ một phần lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam. Cuối tháng 4.2015, Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội tổ chức một buổi hội thảo kéo dài một ngày, để các quan chức Việt Nam và các công ty quốc phòng Mỹ gặp nhau.

Tuy nhiên, Mỹ không phải là nước duy nhất đang cố gắng khai thác thị trường thiết bị quốc phòng tại Việt Nam, mà còn có Nga, Pháp, Anh, Hàn Quốc...

Ông Nelson cho rằng Nga là nhà cung cấp các mặt hàng quân sự chủ yếu cho Việt Nam thời gian qua, và vừa bán 6 tàu ngầm Kilo cho Việt Nam. Theo ông Nelson, Mỹ không thể cạnh tranh trong lĩnh vực cung cấp tàu ngầm, nhưng có thế mạnh trong các lĩnh vực như hệ thống radar tiên tiến và các cảm biến.

"Mỹ có các thiết bị giám sát và cảnh báo có chất lượng cao nhất", ông Nelson nhận định.

Còn giáo sư Robert Ross, chuyên gia về quan hệ Mỹ - Trung Quốc tại Đại học Boston, cho rằng chính quyền Obama đang cố gắng củng cố quan hệ với các nước khu vực châu Á - Thái Bình Dương như là một phần của chiến lược xoay trục về châu Á.

Nhận xét về việc Mỹ bán vũ khí cho Việt Nam, giáo sư Ross nói với NPR: "Chúng ta dường như làm điều này (bán vũ khí) vì lý do chính trị. Và đó là cách chúng ta đang gửi tín hiệu cho khu vực, cho Việt Nam và cho Trung Quốc rằng chúng ta có phần trong việc bảo đảm an ninh cho Việt Nam, và chúng ta muốn thấy Việt Nam phần nào độc lập hơn từ ảnh hưởng của Trung Quốc".

Mới đây, Lầu Năm Góc loan báo viện trợ Việt Nam 18 triệu USD mua tàu tuần tra cao tốc để gia tăng năng lực của Cảnh sát biển Việt Nam.

Tuy vậy chính quyền Obama cần phải thận trọng, theo ý kiến của giáo sư Goldstein, Trường chiến tranh Hải quân Mỹ: "Mối quan hệ của Trung Quốc với Việt Nam là rất căng thẳng, và vấn đề biển đảo  là rất nhạy cảm. Vì vậy, tôi nghĩ rằng việc bán vũ khí chắc chắn sẽ đặt chúng ta ở vào một vị trí trung tâm hơn".

Công ty đóng tàu Metal Shark ở nam Louisiana là nơi nhận được hợp đồng từ Bộ Quốc phòng Mỹ đặt đóng các tàu tuần tra cao tốc cho Cảnh sát biển Việt Nam - Ảnh: Báo The Advocate (Mỹ)