Vui nhộn, biến hóa và hoành tráng, đó là những sắc thái đặc trưng mà các buổi trình diễn của đoàn xiếc Mặt trời (Cirque du Soleil) Canada đã khiến gần 7 triệu khán giả toàn cầu bỏ ra 650 triệu USD mỗi năm để thưởng thức. Với nhiều hợp đồng truyền hình, đối tác tài trợ, chỉ số lợi nhuận thường niên sau thuế là 25% mà nợ nần gần như bằng không, qua tay lèo lái của nhà tạp kỹ số một thế giới, Guy Laliberté, Cirque du Soleil đang là tập thể kinh doanh giải trí hỗn hợp nhà hát vũ đạo ca nhạc và kỹ xảo xiếc tung hứng nhào lộn thành công nhất thế giới hiện nay.
Chàng du ca đường phố
Lịch sử đoàn xiếc Mặt trời như một truyền kỳ gắn liền với máu giang hồ của chàng trai trẻ du ca đường phố Guy Laliberté. Gia thế bậc trung nhưng từ bé Guy vẫn được bố mẹ tạo điều kiện cho học thêm nhạc lý, dương cầm. Năng khiếu nghệ thuật của Guy phát triển dần trên ghế nhà trường ở các nhạc cụ truyền thống như đàn xếp, Harmonica. 14 tuổi, Guy Laliberté nhập nhóm nhạc đường phố La Grande Gueule biểu diễn tại các công viên. Lên 18 Guy rời nhà quá giang tàu sang tận châu u hành nghề tạp kỹ.
Đã hơn 30 năm mà Guy vẫn chưa quên đêm đầu tiên ngủ bụi ở công viên Hyde Park, London cạnh chiếc ba-lô con cóc, hai cây phong cầm, chiếc đàn hơi organ, vài chiếc thìa, cây thụ cầm và không đầy 1.000 USD trong túi. Suốt hành trình “phượt” ấy, dù hầu bao khiêm tốn, Laliberté vẫn thấy mình giàu có với cả túi kinh nghiệm. Len lỏi vào đám du khách túm tụm xem các nghệ sĩ đường phố trình diễn, chàng Guy miệt mài “học mót” kỹ năng nuốt lửa, đi cà kheo, tung hứng banh, mũ. Anh cũng chẳng ngần ngại xin tham gia để kiếm thêm chút lộ phí. Hành trình để Cirque du Soleil nảy nở và trở thành thứ gia sản văn hóa của đất nước lá phong sau này là huyền thoại mà những bước du ca của Laliberté ở trời u chỉ là khúc mở màn. Lúc đầu anh không dám mơ xa, chỉ xem đó là một chuyến phiêu lưu kỳ thú và định sẽ quay về nhà học tiếp.
Nhưng càng đi, lối sống giang hồ đầy chất sáng tạo của những nghệ sĩ vô danh trong từng góc phố càng khiến anh hình dung sẵn một hình thức trình diễn nghệ thuật quy mô mới lạ. Về nước, Laliberté xin một chân nhân viên thủy điện ở James Bay. Làm đúng được 3 ngày anh dính tai nạn phải nghỉ việc. Ra viện, Guy nhập gánh xiếc lưu động Les Echassiers De Baie-Saint-Paul của Gilles Ste-Croix. Hai chàng trai trẻ “hợp rơ” này “leo lưng cọp” khi nhận thực hiện lễ hội đường phố La Fete Foraine và gánh thất bại thảm hại. Không chùn bước, năm 1984, Guy Laliberté cùng Gilles Ste-Croix di chuyển tới Montreal. Thế là Cirque du Soleil ra đời.
Ở tuổi 24, Guy đã liều lĩnh ký hợp đồng 1,5 triệu USD với chính quyền Quebec tổ chức lễ hội đường phố hoành tráng kỷ niệm 450 sinh nhật thành phố. Khó khăn ập đến. Lều rạp đổ sập ngay ngày đầu. Dân chúng hững hờ. Cả ê kíp “trầy vi tróc vảy” giải quyết trắc trở. Chỉ có máu nóng và lòng cao ngạo của tuổi trẻ mới giúp cả đoàn vượt qua.
Kết toán lại lời được đúng 40.000 USD nhưng lại là một đà nhún để Lalberté rút kinh nghiệm dám nhận các “phi vụ” trình diễn khác. Càng lao vào các hợp đồng mới, xiếc tạp kỹ như càng ngấm vào máu Laliberté, những hoa trái thành công được thu hoạch cứ tăng từng mùa. Thế rồi cú làm ăn để đời đã đến với Cirque du Soleil: hợp đồng tổ chức Lễ hội nghệ thuật Los Angeles. Một hợp đồng mà đến nay Guy còn lạnh mình “Chúng tôi tháu cáy với một đêm. Nếu thất bại xem như không còn cả tiền xăng mà về nhà”.
Khi mặt trời tỏa sáng
Họ thắng lớn! Từ đó suốt ba thập niên, một mình Guy làm chủ, phát triển để cho đoàn xiếc rạng ngời thanh danh như ánh mặt trời đúng như cái tên của nó. Hơn 60 triệu người đã thành khán giả ruột. Cái đầu luôn ngọ ngoạy ý tưởng của Guy chẳng chịu yên. Anh tìm cách phát triển bề rộng, vươn "vòi bạch tuộc" của Cirque du Soleil ra khắp năm châu. Song hành với tốc độ phát triển ấy là cuộc cách mạng công nghệ trình diễn.
Đoàn chỉ để một đầu mối đứng chân tại quê nhà, cánh tay của Cirque du Soleil lần lượt vươn tới những trung tâm giải trí, casino hàng đầu thế giới như Las Vegas, Orlando, Florida, New York, Macao, Tokyo, Dubai...Riêng ở Las Vegas, 3 chương trình thường trực Mystère, O và Zumanity lôi cuốn 9.000 khán giả mỗi đêm. Cũng nhằm khẳng định đẳng cấp cho thương hiệu, tại các giải thể thao lớn trên đấu trường thế giới hồi ấy Guy đều tập trung xây dựng nhiều chương trình với các tiết mục đặc sắc mang tới tham gia.
 |
 |
Thứ cách mạng nội dung mà Guy Laliberté đeo đuổi bao gồm từ tạo ra nhóm khách hàng mới là người lớn song hành xiếc truyền thống cho trẻ em (xiếc thú, nhào lộn, anh hề). Bên cạnh đó Cirque du Soleil còn sàng lọc, tinh giản các tiết mục chi phí cao, chẳng hạn như xiếc thú, để dồn công sức phát huy những đặc trưng của xiếc truyền thống. Loại rạp cổ điển kiểu Nga cũng được thiết kế và trang trí rực rỡ sắc màu tăng độ cuốn hút. Còn bài toán làm gì để tạo nét mới trong biểu diễn, Guy Laliberté đã giải gọn bằng cách kế thừa những thành tựu từ nhiều thể loại vũ kịch, âm nhạc rồi xen lồng ưu điểm của chúng vào với xiếc thành bản tổng phổ cho từng tiết mục.
 |
| Một màn trình diễn của Cirque du Soleil |
Thông qua các mối quan hệ với Trường xiếc Trung ương National Circus School, Laliberté tuyển nhiều sinh viên trẻ tài năng mới tốt nghiệp. Anh mời các giám đốc, giảng viên từ u châu về chỉ đạo nghệ thuật. Táo bạo nhất là thuê cả "phù thủy quản lý" Daniel Lamarre phụ trách tài chính kiêm xây dựng hợp đồng cho Cirque du Soleil. Công nghệ thông tin bùng nổ, đoàn xiếc Mặt trời theo triều sóng dâng cao với sức lan tỏa mạnh mẽ.
Các chương trình của đoàn trở thành một trong những sản phẩm có sức tiêu thụ mạnh nhất đối với các hãng phim, truyền thông của thế giới nhờ bắt tay với các đại gia nghệ thuật thứ 7 như Walt Disney, Fuji Television Network, Columbia Pictures. Giờ đây gánh xiếc nhỏ Cirque du Soleil ngày nào đã thành tập đoàn giải trí biểu diễn hàng đầu thế giới với tổng thu nhập xấp xỉ 40 tỉ USD mỗi năm, có số lượng nhân viên lên tới 3.800 người và tầm hoạt động rải khắp 40 nước. Với Cirque du Soleil, tỷ phú Guy Laliberté đã thắng ván bài lớn trong đời như anh đã từng thắng ván bài poker nhỏ ở Las Vegas năm nào.
Guy Laliberté sinh ngày 2-9-1959 tại Quebec City, Canada. Có 5 con của 2 đời vợ, và từng hẹn hò với Naomi Campbell
Năm 1997 ông và Cirque du Soleil đã được thưởng Huân chương bội tinh của Canada Năm 2004, tạp chí Time ghi tên Guy Laliberté vào danh sách 100 nhân vật ảnh hưởng nhất hành tinh Với Hội từ thiện ONE DROP do ông sáng lập, Guy Laliberté đã được UNESCO trao giải thưởng Humanitarian Award năm 2007 Hôm 4-6-2009 Space Adventures thông báo Guy Laliberté sẽ là hành khách Canada đầu tiên du lịch không gian với tàu con thoi Soyuz TMA-16 bay vào cuối tháng 9 năm nay. |
La Nghi
Bình luận (0)