Hàng loạt sai phạm tại Tổng cục Thuế: Trách nhiệm của ai?

Dù thanh tra các bộ, ngành và Kiểm toán Nhà nước đã chỉ ra hàng loạt sai phạm tại các đơn vị của Tổng cục Thuế, song việc kiểm điểm và xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan đến nay vẫn chưa được triển khai.

Theo kết luận của Kiểm toán Nhà nước (KTNN) về công tác thu và chống thất thu thuế cũng như công tác hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT) vừa được ban hành, tại nhiều cục thuế địa phương còn tình trạng chưa quản lý thu thuế đầy đủ. Đơn cử, việc yêu cầu các doanh nghiệp (DN) nhà nước nộp chênh lệch vốn chủ sở hữu lớn hơn vốn điều lệ và nộp số dư Quỹ hỗ trợ sản xuất và phát triển DN theo quy định; việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế qua kết quả thanh tra, kiểm tra còn thiếu sót.

tin liên quan

Tiết kiệm chi phí chính thức, chi phí 'lót tay' từ chữ ký số

Đặc biệt, công tác quản lý hoàn thuế GTGT còn bất cập về cơ chế, chính sách cũng như sai sót trong quá trình tổ chức thực hiện. Kết quả kiểm toán tại Tổng cục Thuế và 52 cục thuế cho thấy, việc hoàn thuế GTGT không đúng quy định. Từ đó, KTNN đã kiến nghị nộp ngân sách nhà nước, giảm số thuế GTGT được hoàn 183 tỉ đồng (hoàn thuế GTGT cho dự án đầu tư 176 tỉ đồng, cho hàng hóa dịch vụ xuất khẩu 7 tỉ đồng). Ngoài ra, các đơn vị của Tổng cục Thuế hoàn thuế GTGT khi chưa đủ cơ sở xác nhận điều kiện hoàn nên KTNN kiến nghị Tổng cục Thuế chỉ đạo kiểm tra, rà soát để xử lý theo quy định 902 tỉ đồng. Cụ thể, đối với công tác hoàn thuế cho các dự án đầu tư, đã chưa chấp hành đầy đủ pháp luật về đầu tư, không đúng quy định tại Thông tư số 130/2016/TT-BTC với số tiền 429,661 tỉ đồng; hoàn thuế cho dự án đầu tư không thuộc đối tượng được hoàn theo quy định 15,6 tỉ đồng (các cục thuế Bình Định, Hòa Bình); hoàn thuế GTGT cho một số hồ sơ đề nghị hoàn đối với dự án đầu tư khi chưa đủ cơ sở để xác nhận điều kiện hoàn thuế 457 tỉ đồng (Cục Thuế TP.HCM).

Đáng chú ý, KTNN cũng xác định, Tổng cục Thuế ban hành một số quy định, hướng dẫn còn chưa rõ ràng, dẫn tới sự thiếu thống nhất trong tổ chức hoàn thuế, cũng như sự công bằng đối với người nộp thuế. KTNN đã kiến nghị Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ, Thủ tướng về tình trạng luật số 106/2016/QH13, Nghị định số 100/2016/NĐ-CP chỉ quy định 2 trường hợp hoàn thuế GTGT song Thông tư số 130/2016/TT-BTC lại quy định 3 trường hợp hoàn thuế đối với dự án đầu tư. Trong đó, thêm trường hợp là cơ sở kinh doanh đang hoạt động có dự án đầu tư cùng tỉnh, TP đang hoạt động, mà không phân biệt dự án đầu tư mới hay dự án đầu tư mở rộng, dẫn đến trong năm ngành thuế đã hoàn thuế GTGT chưa đúng cho các dự án đầu tư mở rộng 64,036 tỉ đồng.

Những sai phạm và thiếu sót trên đã dẫn tới số tiền hoàn thuế sai đối tượng, chưa đúng quy định lên tới hàng chục, thậm chí hàng trăm tỉ đồng. KTNN đã kiến nghị Tổng cục Thuế kiểm điểm, xử lý trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức có liên quan. Tuy nhiên, đến nay trách nhiệm của ai, đến đâu, bị kiểm điểm và kỷ luật ra sao vẫn chưa được làm rõ.

Ngoài sai phạm trong quản lý, hoàn thuế GTGT, mới đây Thanh tra Bộ Nội vụ cũng vừa có kết luận thanh tra việc quản lý biên chế công chức, số lượng người làm việc trong các đơn vị sự nghiệp công lập và bổ nhiệm công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý của Tổng cục Thuế và

17 đơn vị thuộc, trực thuộc tổng cục. Giai đoạn thanh tra tính từ ngày 1.1.2015 -31.8.2018. Về bổ nhiệm công chức lãnh đạo, quản lý, kết quả thanh tra cho biết còn 141 công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý chưa đáp ứng một hoặc một số điều kiện, tiêu chuẩn. Ngoài ra, có 4 trường hợp quá tuổi bổ nhiệm lần đầu, 8 trường hợp lãnh đạo, quản lý cấp phòng, chi cục nhưng giữ ngạch cán sự hoặc tương đương, 2 trường hợp được tiếp nhận năm 2011, 2012 chưa thực hiện đầy đủ quy trình tuyển dụng công chức theo quy định của luật Cán bộ, công chức.

Với 4 cục trưởng khi đã quá tuổi, đoàn thanh tra kiến nghị Tổng cục Thuế báo cáo Bộ Tài chính làm việc với cấp ủy địa phương để đánh giá, xem xét việc bổ nhiệm 4 trường hợp này. Đồng thời đánh giá về năng lực, phẩm chất, đạo đức, sự tín nhiệm của tập thể cán bộ, công chức, viên chức trong cơ quan, sự đánh giá, xếp loại trong thời gian được giao giữ chức vụ cục trưởng, đảm bảo quy định. Nếu không đáp ứng yêu cầu, đề nghị thu hồi quyết định bổ nhiệm. Thanh tra Bộ Nội vụ kiến nghị Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế chỉ đạo rà soát, bãi bỏ, hủy bỏ, thu hồi các quyết định không đúng, không phù hợp, có sai phạm về điều kiện, tiêu chuẩn, quy trình tuyển dụng, bổ nhiệm các chức danh lãnh đạo, quản lý các cấp từ tháng 6.2012 đến nay.

Tổng cục Thuế nói gì ? Liên quan kết luận thanh tra của Bộ Nội vụ về việc bổ nhiệm 4 cục trưởng trong tổng số 141 công chức giữ chức vụ lãnh đạo chưa đủ điều kiện theo quy định, Tổng cục Thuế vừa phát đi thông báo giải thích, 4 cục trưởng cục thuế được bổ nhiệm lần đầu trên 55 tuổi đều ở các đơn vị khó khăn về nguồn cán bộ, các trường hợp này cơ bản đều là phương án duy nhất đủ khả năng có thể xem xét bổ nhiệm. Do đó, sau khi được sự thống nhất của ban thường vụ tỉnh ủy/thành ủy các tỉnh/thành phố liên quan, Tổng cục Thuế đã áp dụng theo Hướng dẫn số 09/HD-BTCTƯ của Ban Tổ chức T.Ư về tuổi bổ nhiệm lần đầu khi còn thời gian công tác trên 2/3 nhiệm kỳ để xem xét bổ nhiệm tại các đơn vị này. Các trường hợp còn lại được kết luận là thiếu điều kiện tiêu chuẩn văn bằng chứng chỉ như thiếu bằng trung cấp lý luận chính trị (LLCT), Tổng cục Thuế cho biết, theo Quy định số 12 của Ban Tổ chức T.Ư và Ban Tư tưởng văn hóa T.Ư về việc xác định trình độ LLCT thì các công chức có bằng đại học chuyên ngành kinh tế được công nhận có trình độ lý luận tương đương trung cấp. Các trường hợp nói trên đều có bằng đại học chuyên ngành kinh tế, nhưng chưa làm thủ tục xác nhận trình độ LLCT tương đương trung cấp, nên được cho là chưa đáp ứng đủ tiêu chuẩn về trình độ LLCT. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, các trường hợp thiếu điều kiện nêu trên đều đang được các cục thuế bố trí đi học hoặc đã có quyết định cử đi học các lớp cao cấp hoặc trung cấp LLCT để hoàn thiện tiêu chuẩn theo yêu cầu của đoàn thanh tra. Ở một diễn biến khác, sau khi Bộ Nội vụ đưa ra kết luận thanh tra, Bộ Tài chính đã công bố quyết định bổ nhiệm ông Cao Anh Tuấn, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, giữ chức Tổng cục trưởng từ ngày 1.7.2019. Đồng thời công bố quyết định nghỉ chế độ đối với ông Bùi Văn Nam từ thời điểm này. Ông Nam có 32 năm công tác cho ngành tài chính nói chung và hệ thống thuế nói riêng. Từ năm 2011, ông Nam giữ chức Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, Bí thư Đảng ủy Tổng cục Thuế cho đến nay.