Hiểm họa bacha bazi ở Afghanistan

“Hình thức cưỡng hiếp nam giới” Từ tháng 2.2016, Lầu Năm Góc bắt đầu điều tra sâu rộng về tình trạng lực lượng an ninh Afghanistan lạm dụng trẻ em nam sau khi nhận nhiều báo cáo từ binh sĩ Mỹ đóng tại địa phương, theo Đài RT. Quốc hội Mỹ cũng đã lên tiếng quan ngại còn Bộ Ngoại giao nước này gọi bacha bazi là “hình thức cưỡng hiếp nam được thừa nhận về mặt văn hóa”. Trong khi đó, một quan chức Afghanistan tiết lộ với phóng viên AFP: “Chúng tôi không thể đến các chốt an ninh để kiểm tra. Theo anh, các chỉ huy cảnh sát có để chúng tôi sống nếu chúng tôi điều tra họ không?”.

AFP dẫn lời nhiều quan chức tư pháp cấp cao Afghanistan báo động tình trạng các vụ tấn công liên quan đến nạn “bacha bazi” đang ngày càng trầm trọng và đã khiến hàng trăm cảnh sát thiệt mạng ở tỉnh Uruzgan thuộc miền trung nước này.

Theo tiếng Ba Tư, “bacha” có nghĩa là “đứa trẻ” và “bazi” là “chơi đùa” và thuật ngữ này dùng để ám chỉ nạn nô lệ tình dục, mại dâm trẻ em nam ở Afghanistan. Từ thời cổ đại, tình trạng những người quyền quý, giàu có nuôi trẻ em nam để làm người hầu riêng, gồm cả phục vụ tình dục, khá phổ biến trong nhiều nền văn hóa như La Mã, Trung và Nam Á, Đông Á... với những cái tên như “thư đồng” hay “nam sủng”. Hiện nay, hủ tục này đã gần như tuyệt diệt trên thế giới nhưng vẫn còn tồn tại ở một số khu vực thuộc Afghanistan, bất chấp nỗ lực triệt phá của nhà chức trách.

Do phụ nữ Afghanistan không được phép nhảy múa ở nơi công cộng, nam thiếu niên từ 12 - 17 tuổi, chủ yếu xuất thân từ gia đình nghèo khổ hoặc bụi đời, bị bắt cóc, buôn bán và ép làm bacha. Họ bị buộc cư xử ẻo lả, nữ tính và không được để râu. Theo chuyên trang The Diplomat, bọn chủ chứa thường tổ chức những buổi tiệc có sự tham dự của thương gia, quan chức cảnh sát hoặc quân đội. Trong đó, bacha bị ép nhảy múa mua vui và đến cuối buổi sẽ bị bán cho ai trả giá cao nhất.

Nhiều đời chính quyền Afghanistan, kể cả dưới thời Taliban trước đây, đều nghiêm cấm bacha bazi và có nhiều nỗ lực triệt phá. Tuy nhiên, đến nay tệ nạn này vẫn tồn tại do đã bám rễ từ lâu và khách hàng đa phần đều là những nhân vật quyền lực, có ảnh hưởng tại địa phương. AFP dẫn lời nghị sĩ Abdulkhabir Uchqun cho biết thêm tỉnh Uruzgan là nơi nhức nhối nhất, với “những cậu bé mặt mày nhẵn nhụi là đối tượng săn tìm của các sĩ quan”.

Theo nhiều chuyên gia và quan chức, dù xem bacha bazi là “tội lỗi của quỷ dữ” và đi ngược lại luật Hồi giáo, nhưng Taliban đã dần chấp nhận lợi dụng tệ nạn này để làm vũ khí tấn công lực lượng an ninh Afghanistan. “Taliban đang gài nhiều cậu bé đẹp trai xâm nhập các chốt an ninh rồi sát hại cảnh sát, binh sĩ hoặc làm nội gián”, cựu Cảnh sát trưởng Uruzgan Ghulam Sakhi Rogh Lewanai khẳng định với AFP. Trong khi đó, Taliban cực lực bác bỏ cáo buộc này. “Chúng tôi có cả một lữ đoàn đặc nhiệm để tiến hành các chiến dịch và tất cả thành viên đều là những người đàn ông có râu”, một phát ngôn viên Taliban tuyên bố.

Tuy nhiên, theo rất nhiều nhân chứng và người sống sót, các bacha đóng vai trò quyết định trong những hành động lớn của Taliban gần đây. Cảnh sát viên Matiullah, người sống sót duy nhất từ vụ tấn công trong đồn cảnh sát ở huyện Dehrawud thuộc Uruzgan hồi tháng 3 năm ngoái, khẳng định thủ phạm là nô lệ tình dục của đồn trưởng. Đó là một cậu bé vị thành niên tên Zabihullah. Lợi dụng đêm khuya, Zabihullah đã xả súng vào các cảnh sát đang say ngủ khiến 7 người thiệt mạng, trong đó có cả “ông chủ” của cậu. “Sau đó, nó đưa bọn Taliban vào để lục soát, cướp vũ khí và đạn dược. Tôi nín thở giả chết nên mới sống nổi. Zabihullah lạnh lùng nói: “Tất cả đều đã chết” rồi đào thoát cùng các tay súng”, Matiullah kể lại với AFP.

Giới chức chính quyền Uruzgan xác nhận với AFP rằng trong tất cả 370 chốt an ninh của cảnh sát quốc gia lẫn lực lượng an ninh địa phương đều có bacha để phục vụ sĩ quan cấp chỉ huy. Thậm chí, nhiều người còn được “sủng ái” đến mức có thể mang vũ khí. Điều này dẫn đến hiểm họa an ninh vô cùng khó lường. Do không chịu đựng được tình trạng bị bóc lột tình dục, thậm chí đánh đập, tra tấn nên ngày càng nhiều bacha đầu quân cho Taliban để trả thù hoặc vì muốn thoát khỏi cuộc sống địa ngục.

Ngoài nguy cơ từ Taliban, nạn bacha bazi khiến lực lượng an ninh Afghanistan ngày càng thoái hóa. Một số sĩ quan thậm chí đòi có bacha như một phần “phụ cấp công việc”. Ông Naqibullah, chỉ huy cảnh sát làng Dehjawze gần thủ phủ Tarin Kot của Uruzgan, ngang nhiên rủ phóng viên AFP: “Hãy đến xem bacha xinh đẹp của tôi” và khoe ông đã nuôi cậu bé này được khoảng 2 năm. Trong khi đó, người dân tại những ngôi làng nghèo khổ và hẻo lánh than thở rằng họ không dám mua đồ mới hay cho con cháu ăn mặc tươm tất vì sợ chúng lọt vào cặp mắt săn mồi của các sĩ quan hoặc bọn buôn người.

Đó là chưa kể đến các vụ thanh toán lẫn nhau do tranh giành bacha. Hồi tháng 2, tại huyện Gezab thuộc Uruzgan, đã xảy ra một vụ đọ súng quyết liệt giữa 2 chỉ huy cảnh sát sau khi người này cáo buộc đối phương cướp bacha của mình. “Chúng tôi đã cố gắng loại bỏ bacha bazi ở Uruzgan để khôi phục an ninh. Tuy nhiên, các sĩ quan cấp cao nói thẳng nếu không được nuôi “tì thiếp”, họ sẽ bỏ việc. Taliban biết rằng nghiện bacha còn ghê gớm hơn là nghiện thuốc phiện”, AFP dẫn lời một thẩm phán ở Uruzgan tiết lộ.

Bộ Nội vụ Afghansitan từ chối bình luận về tình trạng Taliban lợi dụng bacha nhưng thừa nhận “Bacha bazi trong hàng ngũ cảnh sát là một tội ác nghiêm trọng”.