Khai hội chùa Hương

Thực ra thì khách thập phương đã đổ về chùa Hương từ những ngày đầu năm. Ngày 2/2, hàng vạn người đã hành hương về đất Phật, dòng người đi hội đến tận nửa đêm vẫn còn nhộn nhịp trong khu vực chùa chính. Còn ở khu vực bến Đục, 2h sáng người xe đã rộn ràng. Xe ô tô biển số khắp miền Bắc nối đuôi, xe máy đông nghẹt, tất cả nhằm hướng chùa Trình thẳng tiến.

Một cảm giác xáo trộn khi chiếc đò sắt đi trên suối Yến. Suối năm nay rộng và sâu thêm. Tỉnh Hà Tây đã nạo vét và kè đá 1,2 km phía bờ nam suối Yến bằng số tiền 9,4 tỉ đồng. Từ xa đã thấy một bờ đê ngổn ngang đất đá. Sau con đê ấy, xe ô tô nối đuôi nhau. "Cứ đà nâng cấp như thế này, chẳng mấy chốc có thể phóng xe vào tận Thiên Trù", một du khách phấn khởi nói, trong khi cô lái đò lườm anh ta một cái rõ dài! Bù lại, dòng suối Yến trở nên trong vắt, nhìn rõ tận rong rêu, cá tôm. Ban tổ chức lễ hội năm nay đã khoán cho một tư nhân là ông Tân ở xóm 5 thôn Yến Vĩ chuyên việc vớt rác, huy động đến ba bốn chiếc đò chuyên trách làm vệ sinh mặt suối. Nhờ thế, hầu như không còn thấy túi nylon, vỏ hộp sữa.

Về hội, xe máy, ô tô năm nay có thể phóng hết tốc độ vì tỉnh Hà Tây đã làm đường rất đẹp vào đến tận xã Hương Sơn, xe thậm chí còn vào được tận chùa Trình. Xe ôm cũng đón khách từ chùa Trình, lại thêm cả xích lô phục vụ du khách. Tuy nhiên, bất ngờ lớn nhất của ngày khai hội là việc Ban tổ chức hành lễ ngay trên bãi xe ở lối vào chùa Trình. Rồng múa trên bãi đá, quan họ hát giữa đồng, khán giả vắng teo làm cho nhiều nhiếp ảnh gia thất vọng.

Không khí hội hè đậm hơn ở bến Trò trước cửa vào Thiên Trù. Không gian nơi đây đã mở rộng hết cỡ, mở đến đâu, hàng quán theo đến đấy. Đò sắt cập bến bê tông, du khách đi trên đường lát đá xẻ, nghe nhạc xập xình chát bùm và ngửi mùi thức ăn xào nấu thơm điếc mũi. Không khí ăn nhậu hoành tráng này theo lên đến cổng chùa, nào thịt thú rừng, nào bánh mì kẹp xúc xích Đức... bày phơi phới ngay lối đi. Không hiểu vì sao giữa thiền môn lại có nhiều chuyện ẩm thực đến thế!

Suối Yến với một bên bờ lở lói! Ảnh: Lưu Quang Phổ

Đáng quan tâm nhất của lễ hội năm nay là cáp treo. Cáp đã chạy đúng ngày khai hội với sự bảo vệ của rất nhiều công an. Đáng mừng cho Hutranco, công ty đã bỏ ra cả 70 tỉ đồng đầu tư hệ thống cáp treo hiện đại này là họ đuổi không hết khách trong ngày 3/2! Dòng người đông như kiến, mặt đỏ gay vì chen chúc...

Cáp treo xịn, chạy như bay lên động Hương Tích với các ca-bin chật ních nhưng chiều xuống thì vắng teo, cũng chẳng có ai dừng lại ở ga Giải Oan để vào chùa! Việc cáp treo chở nhiều người lên nhưng không đón được khách xuống đã được trù liệu như một nguyên nhân gây tắc đường, và quả thực, vào trưa hôm qua (3/2), ngay sau Thiên Trù, đường đã tắc hàng giờ liền!

Tất cả những gì được chứng kiến ở ngày khai hội chùa Hương cho chúng tôi cảm giác chùa Hương đang được hiện đại hóa một cách cọc cạch và thiếu quy hoạch. Đò gỗ chuyển sang sắt, đường đất trở thành đường nhựa, hệ thống cáp treo mì ăn liền với kiến trúc mới và sự thiếu đồng bộ của mấy nhà ga cáp treo khiến người ta phân vân. Từ cáp treo nhìn xuống, càng giật mình vì không tìm thấy không gian thơ mộng của chùa Hương ngày nào. Chỉ thấy những mái tôn bạc phếch của bao la hàng quán. Vốn đầu tư đang được đổ vào chùa Hương, nhưng những cái giản dị, song tối cần thiết như nhà vệ sinh hay sọt rác thì vẫn chưa thấy. Vẫn là những sọt tre để rác bên đường, những liếp tre tạm bợ làm nhà vệ sinh mà vẫn thu tiền, khách vẫn vạ vật nằm ngồi mà không thấy ghế đá...

Năm 2005, đã có đến 80.000 du khách đến chùa Hương, trong đó có đến 20.000 khách ngoại quốc. Năm nay, có thể khách sẽ tăng vì có cáp treo, nhưng với những điều ai cũng thấy ở trên, khó có thể nói hình ảnh một khu du lịch tâm linh như chùa Hương sẽ được gìn giữ một cách bền vững!

Ghi chép của Lưu Quang Phổ