Khi Phó tổng thống Mỹ chứng nhận chiến thắng của đối thủ tranh cử

Theo hiến pháp Mỹ, Phó tổng thống - Chủ tịch thượng viện là người giữ vai trò chủ trì phiên họp chung của quốc hội để đếm phiếu đại cử tri sau mỗi kỳ bầu cử. Thông thường, sự kiện này diễn ra một cách nhạt nhẽo và bị coi là chuyện thủ tục.

Tuy nhiên, cuộc họp năm nay được đặc biệt chú ý khi Phó tổng thống Mike Pence đang chịu sức ép từ Tổng thống Donald Trump và những người ủng hộ về việc thay đổi quy trình đếm phiếu, có thể khiến đảo ngược kết quả bầu cử.

Trước đây, có nhiều lần các Phó tổng thống phải công nhận chiến thắng của đối thủ tranh cử. Ngày 6.1.1961, Phó tổng thống Richard Nixon chủ trì phiên kiểm phiếu mà kết quả là ông thua cuộc trước đối thủ đảng Dân chủ, thượng nghị sĩ John F. Kennedy.

Hai ứng viên tranh cử tổng thống năm 1960, John F. Kennedy và Richard Nixon Ảnh chụp màn hình The Wall Street Journal

Mặc dù cách biệt là rất sít sao và có nhiều nghị sĩ đảng Cộng hòa nghi ngờ có gian lận tại 11 tiểu bang nhưng việc xác nhận phiếu đại cử tri vẫn diễn ra suôn sẻ, theo tờ The Washington Post. Đặc biệt, tại kỳ bầu cử đó, ông Nixon ban đầu được cho là chiến thắng tại bang Hawaii nhưng kết quả bị khiếu nại. Thống đốc bang xác nhận 2 danh sách đại cử tri của hai ứng viên.

Trên cương vị của mình, ông Nixon có quyền công nhận số phiếu đại cử tri cho bản thân nhưng kết quả kiểm phiếu lại cho thấy ông Kennedy mới thực sự là người chiến thắng. Ông Nixon khi đó công nhận phiếu đại cử tri tại Hawaii cho đối thủ. “Trong cuộc tranh cử của chúng ta, bất kể các ứng viên đã chiến đấu cật lực đến mức nào, bất kể kết quả sít sao ra sao, những người thua cuộc phải chấp nhận phán quyết và ủng hộ người thắng”, ông Nixon nói.

Năm 2001, Phó tổng thống Al Gore cũng vui vẻ công nhận chiến thắng của đối thủ, thống đốc bang Texas George W. Bush dù trước đó xảy ra tranh chấp kết quả gay gắt. Ông Gore giành được đa số phiếu phổ thông nhưng thua sát nút ông Bush về số phiếu đại cử tri, đặc biệt là vụ tranh chấp quyết định tại bang Florida khi ông Bush hơn ông Gore chỉ 537 phiếu và phải nhờ đến Tòa án Tối cao để phân xử.

Nhiều hạ nghị sĩ đã phản đối kết quả tại Florida với cáo buộc chèn ép cử tri da màu và nhiều phiếu bầu không được đếm. Tuy nhiên, do không có thượng nghị sĩ nào cùng phản đối nên đề nghị này không được xem xét. Theo đài NPR, ông Gore trước đó đã nhận thua và tại phiên đếm phiếu đã kêu gọi các nghị sĩ Dân chủ không kéo dài quá trình.

Bên cạnh đó, ông Gore còn pha trò trong lúc đếm phiếu khi đấm tay lên cao vui mừng lúc kết quả tại bang California được đọc lên với phần thắng dành cho ông. Sau cùng, ông Gore kết thúc phiên họp bằng lời cầu chúc cho tân Tổng thống Bush, được cả quốc hội vỗ tay tán thưởng.