Khốn khổ vì... muối

Việc công ty sản xuất muối không đảm bảo yêu cầu về bảo vệ môi trường, không có các biện pháp ngăn mặn, khiến đất đai, nhà cửa, cây cối ở xung quanh bị nhiễm nước mặn; ruộng vườn xơ xác…

Đất nhiễm mặn làm cây cối chết trơ gốc - Ảnh: Lê Xuân

Trưởng thôn Lạc Tiến, xã Phước Minh, ông Huỳnh Lai cho biết: “Lúc trước đất có nhiễm mặn, nhưng dân chúng tôi vẫn còn đất ven đồi để trồng trọt và chăn nuôi. Từ khi có quy hoạch đồng muối thì hầu như những nghề đó mất dần, đến giờ thì lụi hẳn”. Gia đình ông Năm Tiền, ở thôn Lạc Tiến, còn lại 0,5 ha cây mãng cầu, nhưng cũng chỉ cao chưa tới một mét vì đất nhiễm mặn cây không lớn, không cho trái. "Đất còn nhưng đành bỏ hoang, là nông dân mà đất sản xuất bỏ không xót xa lắm chú à", ông Tiền thở dài. Ông Nguyễn Văn Thiện, cũng ở thôn này, dẫn chúng tôi ra xem gần 3 sào đất trồng ớt và chuối: ớt thì chết hết, còn chuối thì đang rũ những lá khô cuối cùng. 

Ngày 30.12.2010, UBND tỉnh Ninh Thuận có văn bản yêu cầu Công ty TNHH đầu tư và phát triển Hạ Long tạm dừng các công đoạn sản xuất muối tinh và muối i-ốt có phát sinh nước thải; tiến hành xây dựng mương dẫn nước thải phát sinh... và công ty chỉ được sản xuất trở lại khi xây dựng xong mương dẫn nước thải này. Ngoài ra, công ty phải thực hiện đúng và đầy đủ các quy định bảo vệ môi trường như đã cam kết khi phê duyệt dự án.

Tại thôn Quán Thẻ 1, xã Phước Minh, tình hình nhiễm mặn còn nặng nề hơn. Trưởng thôn Đinh Công Dư dẫn chúng tôi đi một vòng quanh thôn ngao ngán: “Hồi trước cây cối còn um tùm, giờ chẳng còn cây nào sống được vì nước nhiễm mặn. Trước đây bà con sinh hoạt bằng nước ngọt từ giếng khơi, nhưng giờ thì không thể vì nước nhiễm mặn với nồng độ cao”. Ông Dư chỉ cho chúng tôi xem mấy cái giếng đào: một màu nâu kèm váng vàng phủ kín mặt nước giếng; múc một gầu nước, nếm thử chẳng khác gì nước biển, mặn chát. 

Theo số liệu thống kê của UBND xã Phước Minh, huyện Thuận Nam, toàn xã có 4 thôn với 897 hộ, thì có đến gần 400 hộ chưa có nước ngọt để dùng. Hàng trăm giếng đào đã ngưng sử dụng mấy năm nay. Nước giếng thì không sử dụng được, nước máy thì chưa tới nơi, những hộ dân này phải đi mua nước với giá 50.000 - 60.000 đồng/m3. Hiện toàn xã có hơn 1.985 ha đất nông nghiệp, nhưng nay toàn bộ diện tích này đã nhiễm mặn, không thể sản xuất. “Giờ nhiều người không có đất sản xuất, tuổi thì già và bằng cấp không có nên xí nghiệp muối không nhận vào làm. Nhiều người già sáng xuống cảng Cà Ná nhặt đầu cá, đầu tôm kiếm vài chục nghìn đồng một ngày. Bữa nào không có cá tôm, hôm đó họ ngồi không. Không việc làm nên nhiều người đã bỏ quê vào các thành phố lớn kiếm sống...”, ông Trần Quyết, Phó chủ tịch UBND xã Phước Minh tâm sự.

Lê Xuân