Kiến trúc sư cuộc chiến Mỹ tại Iraq Donald Rumsfeld qua đời

Ông Rumsfeld ra đi trong vòng tay người thân ở "thành phố Taos thân yêu của ông ở bang New Mexico", theo tuyên bố của gia đình.

Cựu Bộ trưởng Rumsfeld sinh năm 1932 tại Chicago, bang Illinois. Năm 30 tuổi, ông trở thành hạ nghị sĩ bang Illinois và được bầu lại trong 4 nhiệm kỳ liên tục.

Ông Rumsfeld 2 lần giữ chức bộ trưởng Quốc phòng Mỹ. Lần đầu, ông đảm nhiệm chức vụ này giai đoạn 1975-1977 dưới thời cựu Tổng thống Gerald Ford. Khi nhậm chức, ông Rumsfeld chỉ mới 43 tuổi và trở thành bộ trưởng Quốc phòng trẻ nhất nước Mỹ.

Đến nhiệm kỳ của Tổng thống George W. Bush, ông Rumsfeld quay lại vị trí này và làm việc trong giai đoạn 2001-2006. Nhiệm kỳ này cũng giúp ông trở thành bộ trưởng Quốc phòng cao tuổi thứ hai trong lịch sử Mỹ.

Theo Reuters, ông Rumsfeld cùng Bộ trưởng Quốc phòng thời chiến tranh Việt Nam Robert McNamara được xem là hai lãnh đạo Lầu Năm Góc quyền lực nhất nước Mỹ. Di sản lớn nhất ông Rumsfeld để lại ở Washington là cuộc chiến tranh Iraq và việc Mỹ can thiệp vào cuộc xung đột ở Afghanistan.

Sau vụ tấn công ngày 11.9.2001, ông Rumsfeld đưa lực lượng Mỹ đến Afghanistan để tham gia cuộc chiến “chống khủng bố” kéo dài 20 năm. Cựu Bộ trưởng Rumsfeld cũng kêu gọi lật đổ lãnh đạo Iraq Saddam Hussein và thúc đẩy Mỹ đưa quân vào Iraq. Ông Rumsfeld cho rằng Iraq có vũ khí hủy diệt hàng loạt và liên kết với các nhóm khủng bố.

Mỹ xâm lược Iraq vào ngày 20.3.2003 với ít hơn 100.000 quân. Baghdad thất thủ nhanh chóng và chế độ ông Saddam Hussein sụp đổ. Tuy nhiên, việc Mỹ không đưa đủ quân đến để bảo vệ Iraq đã trở thành một sai lầm, dẫn đến cuộc nội chiến khiến hàng trăm ngàn dân thường thiệt mạng. Trước đó, ông Rumsfeld bác bỏ cảnh báo của giới lãnh đạo tham mưu rằng Mỹ cần ít nhất vài trăm ngàn quân ở Iraq.

Các chính sách của ông Rumsfeld dưới thời cựu Tổng thống Bush gây tranh cãi. Theo CNN, ông là một người hăng hái và hơi tự mãn. Một số người trong chính quyền Bush coi ông là kẻ kiêu ngạo và hay bắt nạt.

Tuy vậy, ông Bush vẫn gọi ông Rumsfeld là "công chức gương mẫu và một người tốt”. “Ông ấy là người quản lý trung thành của quân đội Mỹ. Nước Mỹ an toàn hơn và tốt hơn dưới nhiệm kỳ của ông ấy”, ông Bush nhận xét về cựu Bộ trưởng Quốc phòng Rumsfeld.