"Dùng nước tương nhiều năm rồi có sao không?"
Đó là câu hỏi mà nhiều bạn đọc đã gọi đến Báo Thanh Niên trong những ngày qua. Người dân bày tỏ những lo lắng về việc mình và người thân đã dùng nước tương trong nhiều năm liền, trong đó có những sản phẩm "chất lượng cao" rất quen thuộc mà hàm lượng 3-MCPD vượt đến hơn 2.300 lần mức cho phép (1 mg/kg)!
Chị Phượng (ở TP.HCM) nói với Thanh Niên: "Tôi có một đứa con trai duy nhất 7 tuổi. Nước chấm khoái khẩu của cháu trong các bữa ăn là nước tương. Đã 5 năm nay gia đình tôi và cháu dùng duy nhất loại nước tương quen thuộc mà vừa qua Sở Y tế TP.HCM công bố sản phẩm này có 3-MCPD vượt mức cho phép hàng ngàn lần! Nghe thông tin này, tôi rất lo lắng cho con mình, tôi muốn đưa cháu đi kiểm tra xem có bị ảnh hưởng gì không, nhưng không biết kiểm tra ở đâu? Thật sự tôi rất lo ngại!".
Chúng tôi đã trao đổi với một giáo sư chuyên về ung thư của một bệnh viện chuyên khoa đầu ngành ở TP.HCM về những lo lắng của người dân và được giáo sư này cho biết: "Người dân lo lắng về chất 3-MCPD là điều dễ hiểu, bởi chế độ dinh dưỡng, thói quen ăn uống, hóa chất trong chế biến thực phẩm tích tụ lâu ngày trong cơ thể là những yếu tố nguy cơ gây bệnh ung thư đã được các nhà chuyên môn trên thế giới ghi nhận. Tuy nhiên, việc khám, kiểm tra để xác định đích danh một loại thực phẩm, món ăn nào đó gây ung thư thì không làm được, vì như nói trên, chế độ dinh dưỡng là yếu tố tích tụ lâu ngày...".
Tại buổi làm việc giữa Sở Y tế TP.HCM và các báo đài hôm 26.5, có phóng viên cũng đã đặt câu hỏi của bạn đọc về việc "Ăn chay trường lâu năm với nước tương, giờ có sao không, khám kiểm tra ở đâu?". Bác sĩ Nguyễn Thế Dũng - Giám đốc Sở, cũng trả lời tương tự, là: "Rất khó để xác định, kiểm tra, vì thực phẩm không an toàn được xem là yếu tố nguy cơ gây ung thư...".
Phạt tiền: Quá nhẹ!
Không chỉ là việc "giữ" thông tin, không công bố kết quả kiểm nghiệm hồi năm 2005 với 20 cơ sở (CS) sản xuất nước tương trên địa bàn TP.HCM có hàm lượng chất 3-MCPD vượt mức cho phép gấp hàng ngàn lần (mà theo giải thích của Sở Y tế TP.HCM là do có những yếu tố khách quan khi đó, nên không dám công bố); mà còn nhiều vấn đề khác liên quan đến công tác quản lý chất lượng VSATTP, khiến TP.HCM là địa phương xảy ra ngộ độc thực phẩm nhiều nhất trên cả nước! Cũng biết rằng, lực lượng thanh tra, kiểm tra của Sở Y tế TP.HCM là quá mỏng so với số lượng đầu người, cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm.
Tuy nhiên, qua nhiều vụ việc - mà mới nhất là vụ nước tương chứa 3-MCPD - đã cho thấy, lực lượng thanh tra, kiểm tra của Sở Y tế TP.HCM không quyết liệt, mạnh mẽ trong công tác thanh tra, xử lý, cũng như theo dõi sau xử lý. Bên cạnh đó, thanh tra không phối hợp tốt với các cơ quan truyền thông đại chúng để công bố danh sách những CS vi phạm nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe người dân. Nhiều chủ CS sản xuất sai phạm không hề sợ hình thức phạt tiền, bởi nó quá "nhẹ" so với mức lãi mà họ có được từ cách sản xuất, kinh doanh vi phạm! Họ chỉ sợ bị công bố tên tuổi rộng rãi, mất uy tín bị khách hàng tẩy chay.
Thế nhưng, các báo đài rất khó biết được thông tin về những vụ xử phạt của Thanh tra Sở đối với sai phạm của các CS. Điều này đã được bác sĩ Nguyễn Thế Dũng - Giám đốc Sở thừa nhận tại buổi làm việc với báo chí hôm 26.5. Ông Dũng đã hứa, từ nay Thanh tra Sở sẽ "cởi mở" hơn trong việc công bố thông tin vi phạm của các CS.
Chính sự không quyết liệt của Thanh tra Sở đã làm cho nhiều chủ CS tỏ ra "lờn mặt". Chẳng hạn trong số 10 CS sản xuất nước tương có hàm lượng 3-MCPD vượt mức cho phép, đến nay vẫn còn đến 6 CS không chịu báo cáo việc thu hồi, tiêu hủy sản phẩm, và cơ quan chức năng cũng không nắm được họ đã giải quyết hậu quả đến đâu! Có lẽ, khi cơ quan chức năng quay lại các CS này để kiểm tra lần nữa, thì những sản phẩm không đạt tiêu chuẩn kia (và không loại trừ còn thêm nhiều sản phẩm không đạt tiêu chuẩn khác được tiếp tục sản xuất sau đợt kiểm tra) đã được bán sạch ra thị trường!
|
Thị trường nước chấm biến động Giới kinh doanh nhỏ lẻ ở TP.HCM đang xôn xao vì vụ nước tương có chất 3-MCPD. Tại các chợ, tiểu thương lo sợ... bị bắt vì lén lút bán nước tương! Ở siêu thị, các thương hiệu một thời vang bóng như Nam Dương, Đào Tiên... đã biến mất. Trong khi nhiều trung tâm buôn bán đang "điên đảo" vì các cảnh báo từ ban quản lý thì một số nơi có vẻ như "ngoài vùng phủ sóng". Chiều chủ nhật 27.5, siêu thị Co-op Mart Nguyễn Kiệm vẫn đông khách nhưng ít ai để ý gian hàng nước chấm khá thưa thớt. Trên kệ, các loại nước tương Nam Dương đã biến mất. Thay vào đó là nước tương Maggi, Govafood (Công ty thực phẩm Gò Vấp), Chinsu và vài thương hiệu nước tương ngoại nhập như Kikkoman (Singapore)...
Người tiêu dùng đã thận trọng hơn với các loại nước tương - ảnh: D.Đ.Minh Theo một nhân viên siêu thị, kể từ ngày 24.5 toàn hệ thống Co-op Mart đã không còn bán loại nước tương trong danh sách phát hiện chất 3-MCPD. Hệ thống Maximark cũng đã không còn bán các loại nước tương trong "sổ đen" từ vài ngày trước. Nhân viên siêu thị Citimart Đất Phương Nam (đường Chu Văn An, Q.Bình Thạnh) cho biết, gần đây mỗi ngày quầy nước tương chỉ bán được không tới 10 chai, thậm chí có ngày chỉ bán 3-5 chai. "Người dân đã biết nhiều thông tin về nước tương nên rất ngại mua", nhân viên này giải thích. Tình hình tại các chợ có vẻ lộn xộn hơn. Đến chiều 27.5, hầu hết các chợ trung tâm tại TP.HCM đều đã thông báo cho tiểu thương về thông tin chất 3-MCPD có trong nước tương. Nhiều chợ đã đưa hẳn cho tiểu thương danh sách các loại nước tương không được bày bán như chợ Tân Định (Q.1), chợ Bình Tây (Q.6)... Bà H., một tiểu thương ở chợ Tân Định (Q.1) cho biết, ngày hôm trước (26.5) nhân viên của công ty nước tương Nam Dương, Đào Tiên... đã đến thu hồi các sản phẩm. Theo bà H., hầu hết các quầy hàng nước chấm ở chợ này đã không còn bán hoặc bán rất ít nước tương, kể cả các thương hiệu khác. Bà H. nói rằng, tiểu thương sợ... bị bắt nên thà không bán còn hơn. "Thế bao giờ thì bán lại?", tôi hỏi. Bà H. trả lời: "Đến khi nào tình hình ổn định trở lại". Tại chợ Thanh Đa (Q.Bình Thạnh), tiểu thương không còn kinh doanh nước tương "hàng hiệu" mà chuyển sang bán "nước tương lít" (loại nước tương đựng trong can nhựa, không có thương hiệu). Tuy nhiên, một số quầy nước chấm đang cố tiêu thụ hết chỗ nước tương mà họ đã lỡ mua (mua đứt, bán đoạn). "Những mối lớn thì trả lại được còn số nhỏ thì đành phải... ôm luôn", một tiểu thương nói. Theo tìm hiểu của chúng tôi, một số quầy tại chợ này vẫn bán nước tương nằm trong danh sách cấm cho những khách mua có nhu cầu và người... chưa biết thông tin. Tuy nhiên họ không bày bán công khai mà khi hỏi mới đưa ra... Ở các chợ ngoại thành tình hình lại khá... ổn định do cả người bán và người mua đều không có thông tin. Ba tiểu thương bán nước chấm tại chợ An Khánh (Q.2) mà chúng tôi hỏi thăm đều cho biết, đã có xem thông tin về chất độc hại trong nước tương trên ti vi nhưng cho đến nay vẫn không có ai thông báo cấm bán. Ở đây, ai cũng bán nước tương có hiệu và không hiệu như không có chuyện gì xảy ra. Tình hình tại các tỉnh, thành khác cũng tương tự. Bà Lê Thị Giòn, Phó ban quản lý Trung tâm thương mại Long Hoa (tỉnh Tây Ninh) - nơi tiêu thụ nước tương rất lớn do cư dân địa phương phần lớn ăn chay - cho biết, đến nay vẫn chưa có bất kỳ văn bản chỉ đạo nào về nước tương từ phía tỉnh hay Trung ương về việc lưu hành nước tương có chất 3-MCPD. Ở trung tâm thương mại này, ngoài 3 loại nước tương sản xuất tại địa phương là Đông Cô, Long Hòa và AAA thì thương hiệu nước tương Đào Tiên được tiêu thụ khá mạnh. Đến nay, tại Tây Ninh (và cả một số tỉnh thành khác) ngay cả thông tin về "chất độc" trong nước tương còn chưa phổ biến huống chi đến việc thu hồi và cấm bán các loại nước tương "có vấn đề". Hùng Sơn |
Thanh Tùng
Bình luận (0)