Trong văn bản mới nhất vừa gửi UBND TP.HCM liên quan việc rà soát một số nội dung Dự án Phát triển Giao thông xanh TP, Sở GTVT TP kiến nghị tạm thời hoãn thực hiện dự án do còn một số nội dung có ảnh hưởng lớn đến việc khai thác và đảm bảo được tính hiệu quả của dự án khi đưa vào hoạt động.
Dự án Phát triển Giao thông xanh có mục tiêu chính là xây dựng và đưa vào hoạt động tuyến xe buýt nhanh (BRT) số 1 với chiều dài 26 km (từ Vòng xoay An Lạc đến nhà ga Rạch Chiếc) và kết nối vào trạm trung chuyển Bến Thành và Bến xe Chợ Lớn. Tổng vốn đầu tư của dự án là 143 triệu USD, dự kiến hoàn thành vào năm 2022.
 |
Sở GTVT TP.HCM lo ngại đầu tư tuyến BRT số 1 hiện nay sẽ dẫn đến hiệu quả của dự án không được đảm bảo, không đạt được sản lượng như kỳ vọng |
NGỌC DƯƠNG |
Lo WB cắt toàn bộ tài trợ
Theo báo cáo của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông (Ban giao thông), dự án có 3 nguồn vốn gồm: 9,2 triệu USD (tương đương 194,4 tỉ đồng) từ vốn tài trợ Ngân hàng Thế giới (WB) và 13,97 tỉ đồng vốn đối ứng từ ngân sách Thành phố cho công tác chuẩn bị dự án (PPTAF), hiện đã giải ngân 100%; Nguồn vốn IDA có tổng giá trị 121,257 triệu USD (tương đương hơn 2.849 tỉ đồng) chủ yếu dùng để thanh toán cho các hoạt động tư vấn và các gói thầu xây lắp, thiết bị; Cuối cùng là nguồn viện trợ không hoàn lại 10,5 triệu USD từ Chính phủ Thụy Sĩ thông qua tổ chức SECO để triển khai các nghiên cứu quy hoạch chung TP.Thủ Đức, nghiên cứu kết nối không động cơ tại các trạm dừng BRT...
Qua trao đổi với đoàn công tác WB, nếu thành phố quyết định tạm thời hoãn thực hiện Dự án Phát triển Giao thông xanh TP.HCM như đề xuất của Sở GTVT thì đơn vị này sẽ hủy dự án, nguồn vốn IDA và nguồn vốn viện trợ không hoàn lại SECO sẽ chấm dứt.
Do đó, thành phố sẽ không thể triển khai gói thầu BRT1-CS9 “Tư vấn nghiên cứu tổ chức lại mạng lưới xe buýt trên toàn thành phố và chuẩn bị kế hoạch hành động để nâng cao hiệu quả và chất lượng dịch vụ của hệ thống xe buýt hiện hữu" như kiến nghị của Sở GTVT (trừ khi thành phố tiếp tục triển khai gói thầu này bằng ngân sách).
Ngoài ra, việc chấm dứt nguồn vốn cho dự án sẽ dẫn đến việc dừng luôn Dự án Hỗ trợ kỹ thuật (Dự án SECO) với nguồn vốn viện trợ không hoàn lại là 10,5 triệu USD để hỗ trợ cho dự án chính và cũng sẽ chấm dứt việc ký kết hợp đồng với Tư vấn nghiên cứu lập quy hoạch khu đô thị sáng tạo, tương tác cao phía đông thành phố (Quy hoạch chung TP.Thủ Đức).
Chủ đầu tư sẽ phải dừng 12 Hợp đồng Tư vấn đang thực hiện với các nhà thầu trong nước và quốc tế, đây là công việc tiềm ẩn rủi ro lớn về khiếu kiện, tranh chấp hợp đồng... và không thể sử dụng các sản phẩm đã được nghiên cứu, nghiệm thu, thanh toán.
Đồng thời, ảnh hưởng gây chậm trễ tới tiến độ phát triển hệ thống giao thông công cộng của thành phố và tác động đến mối quan hệ hợp tác giữa TP.HCM với Ngân hàng Thế giới, Chính phủ Thụy Sĩ, đặc biệt là trong việc hình thành các chương trình, dự án hợp tác tương lai.
 |
Xe buýt của TP.HCM vẫn chưa thoát khỏi cảnh ế khách |
Ngọc DƯƠNG |
Phải có phương án thay thế
Theo đánh giá của Ban Giao thông, trong giai đoạn 2021 - 2025, việc đẩy nhanh tiến độ phát triển hệ thống giao thông công cộng của thành phố là vô cùng quan trọng và cấp thiết. Đặc biệt, nhiệm vụ tái cấu trúc mạng lưới xe buýt hiện hữu, phát triển hệ thống buýt truyền thống, các tuyến buýt trục liên vùng, hình thành mạng lưới "Buýt - Buýt trục - Metro" cần phải được thành phố ưu tiên và khẩn trương thực hiện.
Mặt khác, muốn tuyến BRT số 1 thành công, cần đảm bảo 4 điều kiện: Yêu cầu kỹ thuật, kinh tế trong thiết kế; Sự đồng thuận trong quan điểm và chủ trương triển khai dự án; Đảm bảo sự đồng bộ với quá trình phát triển mạng lưới BRT, metro, tái cấu trúc mạng lưới xe buýt truyền thống và hệ thống các giải pháp của đề án "Tăng cường vận tải hành khách công cộng kết hợp với kiểm soát sử dụng phương tiện cơ giới cá nhân"; Đảm bảo sự liên thông, nối kết giữa tuyến BRT số 1 với 10 tuyến buýt gom, với tuyến Metro số 1, Bến xe chợ Lớn, chợ Bến Thành...
Trong đó, mới chỉ có điều kiện đầu tiên được đảm bảo thông qua các giải pháp điều chỉnh thiết kế của dự án, tăng cường các giải pháp kinh tế, kỹ thuật. Các điều kiện số 2, 3, 4 sẽ khó đạt được trong giai đoạn 2021 - 2025, trừ khi Sở GTVT cùng các đơn vị liên quan thống nhất chủ trương tiếp tục triển khai tuyển BRT số 1 và quyết tâm đẩy nhanh tiến độ triển khai các công tác liên quan.
Từ những lo ngại trên, Ban Giao thông kiến nghị trong trường hợp thành phố quyết định không triển khai tuyến BRT số 1 đọc tuyến Võ Văn Kiệt - Mai Chí Thọ thì cần phải có phương án thay thế bằng một tuyến giao thông công cộng phù hợp khác. Đơn vị này đề xuất 3 phương án:
Phương án 1: Tiếp tục thực hiện dự án Phát triển Giao thông xanh TP.HCM với tuyến BRT số 1 cùng các nội dung, nguồn vốn như đã thống nhất với Ngân hàng Thế giới và SECO.
Để làm được, cần tập trung triển khai các giải pháp để đảm bảo 3 điều kiện thành công (điều kiện 2, 3, 4) trong giai đoạn 2021 - 2025, đồng bộ với quá trình xây dựng tuyến BRT số 1.
Phương án 2: Dừng dự án, chấm dứt, thanh lý 12 Hợp đồng Tư vấn quốc tế và trong nước cùng các nội dung liên quan. Sử dụng ngân sách thành phố để tiếp tục triển khai các gói thầu Tư vấn quy hoạch TP.Thủ Đức, Tư vấn tổ chức lại mạng lưới xe buýt toàn thành phố (gói thầu BRT1-CS9).
Phương án 3: Dừng việc triển khai tuyến BRT số 1. Thương thảo với WB và SECO để tiếp tục sử dụng các nguồn vốn IDA, SECO để phát triển mạng lưới xe buýt chất lượng cao (hoặc một loại hình vận tải hành khách công cộng phù hợp do Sở GTVT đề xuất).
Ban Giao thông kiến nghị UBND TP xem xét chọn phương án 3 để Sở GTVT cùng các sở, ngành, đơn vị liên quan tham mưu trước khi trao đổi với WB, SECO trong thời gian tới.
Bình luận (0)