Mổ tim cầu nối chủ - vành trong lúc tim bệnh nhân vẫn đập

Ngày 17.7, BS.CK2 Phạm Thanh Phong, Phó giám đốc Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ, cho biết, ê kíp phẫu thuật tim của bệnh viện vừa thực hiện thành công liên tiếp 2 ca cầu nối chủ - vành không sử dụng máy tuần hoàn ngoài cơ thể trên bệnh nhân hẹp nặng nhiều nhánh động mạch vành.

Bệnh nhân thứ nhất là ông V. Ng. S (65 tuổi ngụ quận Thốt Nốt, TP.Cần Thơ), được chẩn đoán nhồi máu cơ tim bán cấp, hẹp ba nhánh động mạch vành, tăng huyết áp, suy tim độ 3.

Còn người thứ hai là ông B. V. Ngh (68 tuổi ở huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang), được chẩn đoán hẹp ba nhánh động mạch vành, tăng huyết áp, suy tim, đái tháo đường type 2, tắc động mạch cảnh trong trái.

Đặc biệt, lúc vào viện bệnh nhân Ngh. đang trong tình trạng đau thắt ngực trái. Kết quả chụp động mạch vành phát hiện cả ba nhánh mạch vành đều bị hẹp nặng và không thể thực hiện tái thông mạch vành bằng phương pháp đặt stent.

Sau khi hội chẩn với hội đồng chuyên khoa tim mạch BV Chợ Rẫy, ê kíp phẫu thuật và gây mê của bệnh viện đã tiến hành phẫu thuật bắc cầu động mạch chủ - động mạch vành (4 - 5 cầu) với vật liệu động mạch làm cầu nối và không dùng tuần hoàn ngoài cơ thể cho cả hai bệnh nhân trên. Sau mổ hai bệnh nhân đều hồi phục tốt và được rút nội khí quản sau 12 giờ.

Hiện tại, cả hai bệnh nhân đều ổn định; tỉnh táo; ăn uống tốt; vận động bình thường.

Theo Ths.BS Lâm Việt Triều, Trưởng khoa Phẫu thuật tim, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ, phẫu thuật viên chính ở 2 ca trên, trước đây, phẫu thuật cầu nối chủ - vành thường được thực hiện với sự hỗ trợ của tuần hoàn ngoài cơ thể (on pump CABG) và ngừng tim với nhiều biến chứng lên các cơ quan đích. Kỹ thuật này đòi hỏi phải đưa máu ra hệ thống ống dẫn bằng nhựa đặc biệt, tiếp xúc với không khí và màng trao đổi khí nên ít nhiều sẽ dẫn đến các tác dụng có hại. Kỹ thuật này cũng cần cặp lại động mạch chủ và bảo vệ cơ tim bằng bơm dung dịch liệt tim để tim ngưng đập trong quá trình thực hiện các miệng nối xa. Một số tác dụng phụ của máy tim phổi nhân tạo và liệt tim có thể xảy ra tùy theo thời gian chạy máy kéo dài hoặc liệt tim kéo dài.

Trong khi đó, với phẫu thuật cầu nối chủ - vành không dùng tuần hoàn ngoài cơ thể (off pump CABG) thì tim vẫn tiếp tục đập và đảm bảo huyết động của bệnh nhân.

Ưu điểm của kỹ thuật này sẽ tránh được các biến chứng không mong muốn như phản ứng viêm toàn thân do tiếp xúc giữa máu và hệ thống ống dẫn; màng trao đổi khí của máy tuần hoàn ngoài cơ thể; tránh được các biến chứng của việc kẹp ngang động mạch chủ và ngưng tim.

“Kỹ thuật này giúp giảm đáng kể tỷ lệ các biến chứng thần kinh; viêm phổi; suy thận; suy tim; rối loạn đông máu sau mổ. Giúp rút ngắn thời gian nằm hồi sức, giảm tỉ lệ tử vong và giảm chi phí điều trị. Phẫu thuật cầu nối động mạch vành không dùng tuần hoàn ngoài cơ thể hiện là xu hướng của các trung tâm mổ tim trên thế giới và tại Việt Nam”, BS Triều nói.

BS Triều cho biết thêm, để thực hiện tốt kỹ thuật trên, cần sự chuẩn bị tốt và phối hợp nhuần nhuyễn giữa các bộ phận trong Êkip phẫu thuật cũng như kỹ năng phẫu thuật của phẫu thuật viên.

Hiện nay, dưới sự hỗ trợ chuyên môn Bệnh viện Chợ Rẫy, việc Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ thực hiện thường quy phẫu thuật cầu nối động mạch vành không dùng máy tuần hoàn ngoài cơ thể thực sự là một tín hiệu vui cho y tế ĐBSCL. Điều này, không chỉ giúp hạn chế việc phải chuyển bệnh nhên lên tuyến trên, mà còn giảm đáng kể chi phí điều trị cho bệnh nhân.