Mùa săn ong ruồi

Tổ ong ruồi - Ảnh: Tiểu Thiên

Tiết trời chuyển dần qua mùa xuân, những rừng keo, bạch đàn và cả vườn điều bạt ngàn khắp tỉnh Bình Thuận đang bước vào mùa đơm hoa kết trái. Cây dại lẫn cây ăn quả đua nhau đơm nụ, kết hoa, khoe sắc thu hút đàn ong ruồi kéo về hút mật làm tổ. Ong ruồi cùng họ với ong mật, nhưng thân nhỏ, tổ ít con, nọc ít độc, mật rất thơm. Chúng thường làm tổ ở những nơi kín đáo trong hang hốc, bọng cây, lùm bụi thấp hoặc bên suối nước.

Những ngày qua, nhiều người dân ở các huyện như Hàm Tân, Hàm Thuận Bắc, Tánh Linh, TX.La Gi (Bình Thuận) lại kéo nhau về những vườn cây, vạt rừng dưới chân núi để tìm tổ ong ruồi. Tay xách xô nhựa đựng ba tổ ong ruồi vừa bắt được dưới chân núi Bành (xã Hàm Liêm, H.Hàm Thuận Bắc), anh Nguyễn Văn Đường (một thợ chuyên săn ong) cho hay: “Săn mật ong ruồi chỉ có vào mùa xuân đến cuối tháng 5 hàng năm. Lúc này các loại cây đều ra hoa, có thức ăn ong mới về hút mật xây tổ. Còn mùa thu với mùa đông thì trời chuyển lạnh, ong ruồi hạn chế hoạt động và thường chết nhiều”.

Dụng cụ để đi săn ong ruồi cũng khá đơn giản, chỉ cần mang theo một con dao thật bén, một cái xô hoặc cái hộp nhựa để đựng tổ ong ruồi. “Thợ săn phải dày công lùng sục, tìm chỗ ong lấy mật, hút nước, đón hướng ong bay tới đâu. Trong tiếng gió đã có thể ngửi thấy mùi mật, nhìn theo hướng ong bay là có thể đoán định được tổ ong nằm ở đâu”, anh Đường chia sẻ.

Tìm tổ ong ruồi thì khó khăn, nhưng để lấy “chiến lợi phẩm” lại rất nhẹ nhàng bởi ong ruồi rất hiền, ít khi cắn người mà có cắn thì cũng không đau. Phát hiện ra tổ, chỉ cần dùng cái dao bén chặt cành cây có tổ ong, gạt hết ong bám bên ngoài rồi cầm đi chỗ khác vắt lấy mật. Nếu ong ruồi có bay đuổi theo thì chỉ cần bẻ cành lá đập xua đuổi là ong tản ra hết.

Anh Đường cho biết, trước đây ong ruồi có nhiều nên nghề săn mật ong ruồi này cũng kiếm ra tiền. Nhưng thời gian gần đây người ta phá rừng làm rẫy, máy móc vào rừng nhiều gây tiếng động nên ong cũng “bỏ xứ” đi hết. Dù có người đặt hàng hỏi mua mật ong ruồi với giá cao mà đi tìm khắp cũng không có đủ để giao cho họ. “Mấy năm trước, đến mùa này thì ong ruồi nhiều lắm, mỗi ngày tôi cũng lấy được vài lít mật. Bây giờ tìm đỏ mắt cũng chỉ được vài tổ lèo tèo”, anh Đường chia sẻ.

Hiện nay, mỗi lít mật ong ruồi nguyên chất được bán với giá 1,6 triệu đồng. Trước kia mật ong ruồi nhiều thì người ta vắt mật luôn ngay tại rừng. Nay mật ong rừng càng ngày càng ít đi, tình trạng làm mật giả tràn lan nên người ta phải để nguyên tổ mang về thì người mua mới tin. Tổ ong ruồi nhỏ có đường kính cỡ gang tay người lớn, giá bán khoảng 100.000 đồng, còn tổ lớn đường kính đến 2-3 gang tay được bán với giá từ 200 - 300.000 đồng. Do tổ ong ruồi khá nhỏ nên khoảng 5 tổ mới vắt được 1 lít mật. Tuy nhiên chất lượng mật của ong ruồi lại tốt gấp nhiều lần so với ong mật.

“Năm nay ong ruồi ít, nhóm bốn người lùng sục cả ngày chũng chỉ được 5 tổ. Tuy có mệt, thu nhập không nhiều nhưng vui. Nghề này như một cái nếp sinh hoạt truyền thống mà người dân địa phương duy trì mấy chục năm qua rồi”, anh Vân, một người đi săn ong ruồi vui vẻ nói.