Bài: Hà Phạm
Phụ nữ trưởng thành không chỉ chống chọi với các nếp nhăn trên mặt mà còn phải chiến đấu với những đốm mụn đáng ghét. Nhưng bạn không cần quá lo lắng! Một chế độ chăm sóc da đúng cách sẽ giúp hiện giải quyết mọi vấn đề.
Nghiên cứu từ đại học Pennsylvania đã phát hiện ra rằng ở cấp độ thấp, mụn dai dẳng thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi 20, 30, 40 (khi các nếp nhăn đã bắt đầu xuất hiện). Một số người không bị mụn trứng cá suốt thời gian dài, nhưng do một số yếu tố như căng thẳng, nội tiết tố và chế độ ăn uống không hợp lý đã khiến mụn xuất hiện trên mặt làm bạn vô cùng khó chịu. “Tôi đã thấy nhiều bệnh nhân ngại giao tiếp với người khác như hủy cuộc hẹn hay dời cuộc họp tại nơi làm việc vì họ đang mặc cảm về những đốm mụn nổi đầy trên mặt”, tiến sĩ Joshua Zeichner, giám đốc nghiên cứu mỹ phẩm và da liễu lâm sàng tại trung tâm Y tế Sinai Mount, New York, Mỹ, cho biết. Không một người phụ nữ nào muốn mất đi sự tự tin vì những đốm mụn trên mặt hay cơ thể. Cùng tìm hiểu những bí quyết đơn giản để xóa tan nỗi lo về mụn các bạn nhé!
Bùng nổ mụn
Khi bụi bẩn, dầu thừa và tế bào da chết hòa lẫn với nhau, chúng sẽ làm tắt nghẽn lỗ chân lông. Điều này cho phép đội quân vi khuẩn sống trong tuyến bã nhờn thiết lập trang trại, nhân rộng, và tạo ra rắc rối cho làn da. Mặc dù quá trình tắt nghẽn lỗ chân lông là như nhau cho dù bạn đang 13 hay 35 tuổi, mụn ở người trưởng thành xuất hiện ở những nơi khác hơn so với lúc thiếu niên: "Mụn thường xuất hiện trên các đường viền hàm dưới, cằm và cổ, thay vì trán, má, và mũi khi dậy thì", Zeichner cho biết.
Các nghiên cứu đã tìm ra nguyên nhân của mụn trứng cá đều là sự biến đổi nội tiết. Cho dù là do lối sống (căng thẳng, chế độ ăn uống), hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS), mang thai, hoặc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), kết quả cuối cùng vẫn là gia tăng cortisol (còn được gọi là hormone stress), làm ảnh hưởng đến testosterone, một hormone nam gây tình trạng dầu dư thừa ở lỗ chân lông. "Khi hormone thay đổi, lượng dầu tiết ra nhiều sẽ khiến mụn bùng phát", Zeichner nói.
Và không phải vì một cuộc khủng hoảng ở tuổi trung niên mà mụn xuất hiện. “Ngay cả khi bạn đối mặt với những chuyện căng thẳng hằng ngày như cân bằng sự nghiệp và đời sống xã hội, hoặc đi làm về nhà phải nấu bữa tối cho gia đình cũng đủ gây ra mụn”, tiến sĩ Ava Shamban, trợ lý giáo sư da liễu lâm sàng tại UCLA và là tác giả quyển Chữa lành da, cho biết. Hút thuốc cũng là một nguyên nhân gây ra mụn. Nghiên cứu trên tạp chí của Viện Da liễu Mỹ cho thấy mối liên quan giữa ánh nắng và mụn ở người trưởng thành (cụ thể, mụn đầu trắng và mụn đầu đen) ở phụ nữ.
Xem nguồn gốc của mụn là do lớp biểu bì dưới da, các chuyên gia cho biết để ngăn ngừa mụn, việc duy trì hormone chỉ quan trọng sau phác đồ chăm sóc da đúng cách. Do vậy bạn cần tìm hiểu những cách để làm điều đó.
Vết thâm
Dù mụn đã khỏi nhưng vẫn để lại “dấu ấn” lâu dài. Mặc dù những vết thâm do viêm sắc tố xuất hiện trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm sau khi hết mụn, việc nặn mụn có thể làm tình trạng trầm trọng hơn. "Càng xử lý sớm, vết thâm sẽ dễ biến mất hơn" bác sĩ Francesca Fusco J., trợ lý giáo sư da liễu lâm sàng của trường y Mount Sinai School cho biết. Zeichner gợi ý nên áp dụng một sản phẩm có chứa các chiết xuất vỏ cây liễu trắng willowbark (một dẫn xuất của acid salicylic) và chất chống oxy hóa (như vitamin C) 2 lần/ngày để làm mờ vết thâm và thúc đẩy quá trình tái tạo da. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu để được tư vấn liệu trình điều trị cho phù hợp.
Điều trị mụn
1. Ít căng thẳng
Trước tiên, đừng lăn tăn nếu mụn xuất hiện; nó sẽ chỉ làm mọi thứ tồi tệ hơn. Bạn nên ngủ đủ 8 giờ mỗi đêm, để hạn chế lượng cortisol dư thừa và tái tạo làn da. Ngoài ra nên dành thời gian cho các hoạt động giảm stress như 30 phút tập thể dục hàng ngày hoặc thậm chí làm chuyện ấy với chàng. "Những điều này sẽ giúp giảm lượng cortisol dư thừa và sản xuất endorphin, có tác dụng làm dịu các đốm mụn" cô nói. Thêm vào đó, tập thể dục sẽ cung cấp oxy cho các tế bào da, ngăn cản vi khuẩn mụn trứng cá phát triển mạnh.
2. Điều trị tại chỗ
Mặc dù các thành phần làm sạch mụn dành cho tuổi teen cũng hiệu quả cho người lớn, nhưng da người trưởng thành sẽ mỏng và dễ kích ứng hơn. Do vậy, bạn cần thực hiện nhẹ nhàng và dưỡng ẩm nhiều hơn. “Sử dụng sửa rữa mặt, kem dưỡng dành cho da mụn, và kem chống lão hóa đồng thời có thể làm khô da”, Fusco nói.
Bắt đầu từ từ: rửa mặt 2 lần/ngày với sữa rửa mặt có chứa axit salicylic giúp làm sạch bụi bẩn và tẩy tế bào da chết. Nếu da khô, bạn chỉ nên sử dụng 1 lần/ngày. Nếu mụn vẫn xuất hiện, bạn nên thoa một lớp kem dưỡng da với 0.5 - 2% axit salicylic vào ban đêm. Sau hai tuần, là khoảng thời gian cần thiết để da quen với một sản phẩm mới, bạn có thể thoa 2 lần/ngày. Nếu da có nếp nhăn? Bạn nên thử loại kem chứa retinoid thay thế. “Nó sẽ làm mềm các nếp nhăn và sẽ đẩy nhanh tốc độ tẩy tế bào da chết, ngăn ngừa mụn.
Dù áp dụng cách nào, bạn cũng nên thoa kem chống nắng mỗi buổi sáng, để hỗ trợ làn da nhạy cảm khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời.
3. Bổ sung tinh bột một cách thông minh
Chỉ số đường huyết (GI) cao giống như bánh bì trắng và các loại thực phẩm ngọt không chỉ là kẻ phá hoại vòng eo của bạn: “Chúng còn làm tăng lượng đường huyết và insulin, đồng thời quá trình thúc đẩy nội tiết tố nam khác có thể dẫn đến mụn”, bác sĩ da liễu Glenn Kolansky ở bệnh viện Red Bank, New Jersey, Mỹ cho biết. Cân bằng hormone và chế độ ăn uống hợp lý (ngũ cốc nguyên hạt và rau củ), sẽ không làm trầm trọng thêm tình trạng mụn. Đối với sô cô la, mặc dù nhiều nghiên cứu trước đó cho rằng sô cô la không ảnh hưởng gì, nhưng một nghiên cứu mới đây của trường y Miami Miller đã phát hiện ra rằng nam giới tiêu thụ khoảng 170g ca cao nguyên chất mỗi ngày có thể bị nổi mụn trong 1 tuần. “Sô cô la rất có thể cũng gây ảnh hưởng tương tự với phụ nữ”, Zeichner cho biết.
4. Cân nhắc đến việc điều trị bằng thuốc
Nếu bạn bị nổi mụn 1 tuần trước chu kỳ kinh nguyệt, bác sĩ có thể kê toa thuốc ngừa thai để giúp ổn định lượng hormone suốt một tháng. “Thuốc tránh thai có chứa những hormone giúp làm sạch da”, Shamban giải thích thêm. Hoặc bạn có thể thử spironolactone, một loại thuốc điều trị mụn nhưng phải theo toa của bác sĩ. Thuốc ngừa thai cũng hiệu quả với chị em phụ nữ bị thừa hormone nam, như trong trường hợp của hội chứng buồng trứng đa nang PCOS. Bạn nên đi khám bác sĩ để được xét nghiệm máu nếu bạn gặp vấn đề liên quan đến nội tiết tố khác, chẳng hạn như chu kỳ kinh nguyệt không đều.
5. Kiểm tra da
Nếu bạn đang bị mụn dai dẳng, nên đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt. “Mụn bọc rất lâu khỏi và có thể để lại sẹo vĩnh viễn”, Zeichner cho biết. Bác sĩ da liễu sẽ kê toa thuốc bôi có chứa retinoid bôi (như Retin-A), kháng sinh (để diệt vi khuẩn và giảm viêm), hoặc chất trị mụn Aczone (một dạng gel chống viêm tuyệt vời cho những người có làn da nhạy cảm hoặc lão hóa). Bạn có tò mò về Accutane không? Hoạt động như một liệu pháp trị điều trị cho tình trạng mụn nghiêm trọng ở tuổi teen, nhưng lại không chống lại các vấn đề nội tiết tố cơ bản của mụn trứng cá ở người lớn, và Zeichner nói rằng "nó có thể dẫn đến các tác dụng phụ khó chịu như trầm cảm, nhức đầu, và rụng tóc. Thêm vào đó, bạn không thể uống trong khi mang thai hoặc đang cho con bú, vì có thể gây dị tật bẩm sinh.
