(TNO) Mỹ vừa bày tỏ quan ngại về hành vi dọa nạt đầy "nguy hiểm” ở biển Đông sau khi chính thức có thông tin tàu Trung Quốc đâm và bắn nước vào tàu Việt Nam trên vùng biển Việt Nam mà Bắc Kinh đặt giàn khoan trái phép.
|
|
Trong cuộc họp báo ngày 7.5, Nữ phát ngôn viên Nhà Trắng Jen Psaki tái khẳng định quan điểm của Mỹ: Việc Trung Quốc đưa giàn khoan đến vùng biển nói trên là “gây hấn và vô ích” đối với an ninh trong khu vực, theo Reuters.
“Chúng tôi cực kỳ quan ngại về cách ứng xử và sự đe dọa nguy hiểm của những chiếc tàu”, bà Psaki nói.
“Chúng tôi kêu gọi các bên có cách ứng xử phù hợp và an toàn, kiềm chế và giải quyết vấn đề tuyên bố chủ quyền một cách hòa bình, thông qua con đường ngoại giao và tuân theo luật quốc tế”, bà Psaki cho biết.
Trong buổi họp báo quốc tế ngày 7.5, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam, ông Lê Hải Bình nói rõ đây là buổi họp báo quốc tế công bố hành vi Trung Quốc đặt giàn khoan sai trái, xâm phạm chủ quyền VN.
Ông Trần Duy Hải, Phó chủ nhiệm Ủy ban Biên giới quốc gia, cho biết từ ngày 1.5 giàn khoan HD-981 và các tàu hộ vệ của TQ đã di chuyển vào vùng biển VN và đến 2.5 đã hạ đặt tại vị trí lô 143 nằm hoàn toàn trong vùng biển và thềm lục địa VN, cách bờ biển VN khoảng 130 hải lý, cách đảo Lý Sơn khoảng 120 hải lý.
Đến thời điểm này VN đã có 8 cuộc làm việc với phía TQ, trong đó có 6 cuộc gặp trực tiếp tại Hà Nội và Bắc Kinh, 2 cuộc điện đàm đàm phán cấp Chính phủ giữa hai nước, giữa Phó thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh với Ủy viên Quốc vụ Dương Khiết Trì, theo ông Hải.
“Trong các cuộc làm việc này chúng ta đã khẳng định việc làm của TQ vi phạm nghiêm trọng quyền chủ quyền và quyền tài phán của VN, vi phạm tuyên bố ứng xử giữa các bên DOC và vi phạm những thỏa thuận giữa lãnh đạo cấp cao hai phía về quy tắc giải quyết các vấn đề trên biển. VN kiên quyết phản đối các việc làm này của TQ”, ông Hải nói.
Ông Ngô Ngọc Thu, Phó tư lệnh - Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh cảnh sát biển VN cho biết tính đến thời điểm này, TQ đã đưa đến hiện trường 80 tàu các loại tham gia bảo vệ, phục vụ hoạt động giàn khoan HD-981, trong đó có 7 tàu quân sự. Phía VN đã ghi nhận số hiệu 2 tàu là tàu hộ vệ tên lửa 534, tàu tuần tiễu tấn công nhanh 753 cùng 33 tàu hải giám, hải cảnh, ngư chính và các tàu vận tải, tàu cá, tàu phục vụ khác.
Ông Thu cho hay các tàu của TQ được sự yểm trợ của máy bay, đã chủ động đâm thẳng vào tàu VN, dùng vòi rồng công suất lớn, dùng súng bắn nước nhắm thẳng vào tàu VN, làm hư hỏng thiết bị, gây thương tích cho các kiểm ngư viên VN.
“Do tính chất nghiêm trọng của vấn đề, sẽ đe dọa hòa bình, ổn định và an ninh an toàn hàng hải ở biển Đông, chúng tôi đã thông báo cho các nước ASEAN và các nước liên quan khác quan tâm và có lợi ích ở khu vực này. Hầu hết các nước đều bày tỏ lo ngại trước các hành vi của Trung Quốc”, ông Hải cho hay.
Theo bà Psaki, Mỹ cũng đã nắm được các báo cáo cho rằng cảnh sát biển Philipppines đã bắt giữ các tàu cá Trung Quốc và Philippines đánh bắt rùa biển ở biển Đông. Bắc Kinh đã lên tiếng phản đối, giận giữ đòi Philippines thả tàu cá và ngư dân Trung Quốc.
Bà Psaki cho hay Mỹ kêu gọi Trung Quốc-Philippines giải quyết vụ việc này thông qua các biện pháp ngoại giao.
Giáo sư Carl Thayer, chuyên gia nghiên cứu về Việt Nam thuộc Học viện Quốc phòng Úc, cho biết việc Trung Quốc triển khai giàn khoan là nhằm phản ứng lại chuyến công du 4 nước châu Á gần đây của Tổng thống Mỹ Barack Obama, theo AFP.
Trong chuyến công du này, ông Obama đã khẳng định Mỹ sẽ bảo vệ các đồng minh Hàn Quốc, Nhật Bản và Philippines. Philippines cũng có tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc trên biển Đông.
Trung Quốc vẫn chưa đưa ra phản ứng nào trước vụ tàu Trung Quốc đâm vào tàu Việt Nam, nhưng nữ phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh ngày 7.5 cho rằng giàn khoan của Trung Quốc không liên quan gì đến Mỹ hoặc Việt Nam.
Reuters dẫn lời một quan chức ngành dầu mỏ ở Trung Quốc cho rằng giàn khoan Trung Quốc rõ ràng là một quyết định chính trị chứ không phải vì mục đích thương mại.
“Đây phản ánh ý định của chính quyền và nó cũng có liên quan đến chiến lược của Mỹ ở châu Á”, vị quan chức giấu tên này cho biết.
Wu Shicun, chủ tịch Học viện quốc gia về nghiên cứu biển Đông, cho Reuters biết chính quyền Trung Quốc sẽ tiếp tục kế hoạch đưa giàn khoan vào vùng biển Việt Nam.
|
Giàn khoan HD-981 được biết với cái tên Haiyang Shiyou-981, gọi theo tiếng Việt là Hải Dương-981 (HD-981) hay CNOOC 981, chính thức được Trung Quốc đưa vào hoạt động vào ngày 9.5.2012, theo Tân Hoa xã. CNOOC 981 bắt đầu tiến hành khoan trên biển lần đầu tiên tại một khu vực trên biển Đông, cách Hồng Kông 320 km về phía đông nam, ở độ sâu 1.500 m. Trung Quốc đã đầu tư 6 tỉ nhân dân tệ (952 triệu USD) cho CNOOC 981, còn được gọi là “siêu giàn khoan”. Tập đoàn đóng tàu quốc gia Trung Quốc đã mất trên 3 năm mới hoàn tất giàn khoan CNOOC 981 - vốn nằm trong tham vọng khai thác dầu khí ở biển Đông của Bắc Kinh. CNOOC 981 dài 114 m, rộng 90 m, cao 137,8 m và nặng 31.000 tấn, với diện tích boong của giàn khoan có kích thước bằng một sân bóng đá tiêu chuẩn. Giàn khoan này có khả năng khoan sâu tối đa 12.000 m. “Những giàn khoan biển sâu lớn là vũ khí chiếc lược của chúng tôi trong việc xúc tiến phát triển ngành công nghiệp dầu mỏ xa bờ”, chủ tịch CNOOC Wang Yilin cho biết vào năm 2012. Biển Đông ước tính có 23 - 30 tỉ tấn dầu mỏ và 16 nghìn tỉ m3 khí đốt tự nhiên, theo Tân Hoa xã. |
Phúc Duy
>> Kiên trì, kiên quyết bảo vệ quyền và lợi ích của Việt Nam
>> Cận cảnh tàu Trung Quốc ngang ngược đâm vào mạn tàu Việt Nam
>> Báo Trung Quốc: Không có chuyện ngừng đưa giàn khoan vào vùng biển Việt Nam
Bình luận (0)