Quý hiếm như... tiền lẻ
Nói về tiền lẻ, cô Hương, chủ một hàng ăn sáng rất đông khách trên phố Trần Nhân Tông kêu giời: “Tiền mệnh giá lớn thì nhiều trong khi tiền lẻ ngày càng hiếm. Bây giờ thay cho việc nhớ yêu cầu khách muốn ăn gì, tôi phải tập trung không ít thời gian và tâm trí vào việc lo trả lại tiền thừa".
Theo cô Hương cứ 5 người khách vào ăn thì phải có đến 3 - 4 người đưa ra tờ 50 ngàn đồng hay 100 ngàn đồng ra chờ trả lại trong khi số tiền phải trả chỉ từ 5 -7 ngàn đồng. Mà dĩ nhiên, cô Hương khẳng định: “Tôi không thể đưa ra tiền xu rồi vì đại bộ phận người mua sẽ không nhận hoặc cầm với thái độ rất khó chịu".
"Để có tiền lẻ, thay vì “tống tháo” đi những tiền lẻ nhàu nát trước đây, hôm nào tôi cũng kiểm tiền trước khi đi chợ để giữ lại, thậm chí nhiều khi phải rất vất vả đi đổi tại một số người quen từ tối hôm trước”, cô Hương cho biết thêm.
Anh Mạnh, chủ một cửa hàng bánh kẹo tại khu đô thị Linh Đàm thì “khoe” sáng kiến: “Khi không có 500 hay 1.000 đồng trả lại, tôi luôn nói khó để khách lấy hộ một hay hai cái kẹo đem về cho trẻ. Vớ phải bà nội trợ nào khó tính, có khi tôi phải chịu lỗ một ít chuyển sang đề nghị lấy một vài gói bột tôm hay gia vị với giá khuyến mại”.
Tiền lẻ thiếu đến đâu? Quan sát tại các hàng ăn sáng, chợ cóc hay người buôn bán nhỏ lẻ, bạn sẽ nhận ra tiếng gắt, vẻ cau mày khó chịu của người bán hay đi kèm câu: “Đưa tiền to thế này tôi lấy đâu tiền lẻ mà trả lại”.
Còn những chuyện đại loại mua tờ báo, gọi một cú điện thoại, còn thừa một đến hai ngàn mà được trả lại bằng vài cái phong bì hay mấy con tem thư tại các quầy bưu điện xem ra ngày càng được áp dụng nhiều.
Theo phụ trách kinh doanh các siêu thị tại Hà Nội, đã gần 1 năm nay, họ luôn phải đối mặt với thực tế thiếu tiền lẻ. “Dù khách hàng không muốn nhận thì chúng tôi vẫn phải trả lại bằng tiền xu khi không có cách nào khác. Trung bình 1 tuần chúng tôi tiêu hết gần 10 triệu tiền xu lấy từ ngân hàng" - anh Nguyễn Văn Sáu, nhân viên thu ngân siêu thị Citimar (tòa nhà Vincomcity) cho biết.
Theo bà Nguyễn Thị Mai Sương, Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Hà Nội: “Cân đối thực tế trên địa bàn TP Hà Nội, tiền lẻ chưa thiếu đến mức trầm trọng bởi vì cho đến thời điểm này, Ngân hàng Nhà nước Hà Nội vẫn đưa đều cơ cấu các loại tiền vào trong lưu thông. Duy chỉ có điều người dân vẫn không quen với tâm lý tiêu tiền xu, mà thay vào đó họ đang tận dụng tối đa những đồng tiền cotton mệnh giá nhỏ (dưới 5 ngàn) trong khi rất nhiều đồng tiền này đang lâm vào tình trạng nhàu nát cần phải thu về kho Nhà nước chờ xử lý. Theo thống kê của NHNN, hiện có một lượng tiền cotton mệnh giá nhỏ đang trôi nổi trên thị trường”.
Theo bà Sương, tuy chỉ tiêu thụ bằng khoảng 50-60% so với con số 4-5 tỷ đồng tiền xu tiêu mỗi tuần như TP.HCM nhưng cho đến nay lượng tiền xu đang lưu thông tại Thủ đô cũng đang khá khả quan. Bằng chứng là tất cả các NHTM đều rất vui vẻ và tiêu hết số tiền thu NHNN phát ra hàng tuần.
Tiền xu - Làm sao để người dân chấp nhận?
Thừa nhận việc người dân khó chấp nhận tiền xu lẻ vì cầm nó rất cồng kềnh, tuy nhiên ông Nguyễn Văn Toản, Phó cục trưởng Cục phát hành kho quỹ NHNN đã phân tích để người dân thấy cho được 3 ưu điểm nổi bật của tiền xu.
Đó là chi phí đúc có cao nhưng tuổi thọ lại dài hơn tiền giấy gấp hàng chục lần. Bên cạnh tiền xu không gây mất vệ sinh môi trường và đi kèm là sự kích thích hệ thống bán hàng tự động phát triển. Vậy tại sao sau hơn 2 năm có mặt, người dân vẫn không mặn mà với tiền xu cho lắm? PGS, TS kinh tế Trần Đình Thiên, Viện nghiên cứu kinh tế Việt Nam rành mạch chỉ ra: “Việc đúc tiền trên thực tế có thể giúp Nhà nước giảm chi phí nhưng đứng ở góc độ người tiêu dùng, người dân không quan tâm. Cái họ cần là đồng tiền đó dù là xu hay giấy phải gắn với chức năng thuận lợi”. Theo TS Thiên, không nên tạo ra căng thẳng thị trường tiền lẻ bằng cách ngừng phát hành tiền giấy, buộc người tiêu dùng phải thay thế bằng tiền xu (nghe có vẻ giống một biện pháp hành chính bắt buộc). Hướng giải quyết nào sẽ thuyết phục hơn? Ông Thiên khẳng định: Để cân đối tiền trong lưu thông, phải tăng phương tiện tiêu tiền xu lên nếu NHNN không muốn phát hành thêm tiền lẻ cotton.
Thu Huyền
(Tiền Phong)
Bình luận (0)