Giải phóng mặt bằng: 1.001 "đòn phép" ép dân

07/04/2006 00:15 GMT+7

Gần một năm trôi qua nhưng việc đền bù giải phóng mặt bằng khu vực 3 mặt tiền đường Ngô Đức Kế - Hồ Tùng Mậu - Hải Triều (phường Bến Nghé, Q.1, TP.HCM) để xây dựng Trung tâm thương mại dịch vụ văn phòng tài chính vẫn bế tắc. Họp bàn nhiều lần nhưng chính quyền và nhà đầu tư vẫn chưa thể trả lời những đòi hỏi của người dân.

Người dân thì than có quá nhiều uẩn khúc và "đòn phép" đã được tung ra để hạn chế tối đa mức đền bù trong dự án này. Bất bình lên tới đỉnh điểm khi một quyết định của chính quyền vừa có hiệu lực từ ngày 1.4: Tất cả các hộ trong khu vực giải tỏa... không được buôn bán! Quyết định vô lý dường như đã cắt nốt "nồi cơm" của người dân, buộc họ phải bước ra khỏi nhà...

Hết đường mưu sinh !

Những ngày này, đi ngang đường Hải Triều, khu vực bán rượu Tây lớn nhất thành phố, dễ dàng bắt gặp quang cảnh bất thường: một loạt dãy ki-ốt đóng cửa. Nhiều tấm bảng chỉ dẫn di chuyển địa điểm bán hàng được mọc lên. Một số hộ kinh doanh vì mưu sinh nên vẫn phải lén lút bán hàng, người ra vô thậm thụt. Người dân phải tuân theo một quyết định vô lý trong khi các hộ kinh doanh ở đây đều có giấy phép kinh doanh, đóng thuế đầy đủ theo luật doanh nghiệp. Vì sao họ bị đóng cửa?


Anh Tùng trong ngôi nhà bị quy là "sử dụng không đúng công năng" - ảnh: T.G

Bà Xuân, chủ một ki-ốt rượu tại số 8 Hải Triều rất bức xúc: "Cấm bán hàng thì lấy gì để tôi sống đây?". Bà Xuân đã sống và buôn bán tại đây được gần 30 năm. Giấy tờ nhà đất hợp lệ, cửa hàng do chính bà đứng bán, thuế đóng đầy đủ. Tại ki-ốt rộng chừng 15m2 này, gia đình bà vừa kinh doanh vừa sinh sống; thu nhập một ngày từ bán rượu được trên dưới 1 triệu đồng. Theo bà Xuân, lý do chính quyền ép người dân đóng cửa hàng, cấm buôn bán là để giải phóng mặt bằng trong khi người dân chưa nhận được một cắc bạc nào của ban đền bù dự án.

Chị Toàn, nhà tại số 10 Hải Triều bức xúc: "Cùng dãy nhà này có 5 ki-ốt, trong đó 1 ki-ốt của chủ nhà, còn lại 4 ki-ốt là bà con phải thuê để bán hàng. Giờ lệnh cấm ban ra, cả chủ lẫn người thuê đều phải đóng cửa. Trong khi đang lo lắng từng ngày chờ đợi một chính sách đền bù thỏa đáng thì quyết định này đã cắt nốt thu nhập chính đáng của chúng tôi. Không biết tình trạng này sẽ kéo dài bao lâu và chúng tôi sẽ sống thế nào?”.

Chị Th. ở 19 Hồ Tùng Mậu than thở: "Gia đình tôi đã sống tại đây từ những năm 1945, giấy tờ Nhà nước cấp đàng hoàng. Mẹ tôi đã buôn bán từ hồi đó cho đến đời tôi, đến nay cũng bán hàng được 18 năm". Tại ki-ốt này, ba chị em chị Th. phải chung nhau buôn bán trong diện tích chưa đầy 20m2. Giá thị trường ki-ốt khoảng 3 tỉ thì mức đền bù chị được thông báo chỉ được gần 600 triệu. Không biết ba chị em sẽ chia nhau mua nhà ở và tìm địa điểm kinh doanh mới như thế nào. Chị Th. bức xúc: "Họ cũng chẳng buồn tính toán bồi thường thiệt hại kinh doanh cho chúng tôi".

Nhà mặt tiền biến thành “nhà trong hẻm”

Việc cho đóng cửa "chợ rượu" mới chỉ là một trong những "đòn phép" tình thế mà chính quyền đã "giúp" nhà đầu tư hòng nhanh chóng giải tỏa được mặt bằng.

Anh Tùng là một thương binh từ hồi chiến tranh chống Mỹ, giờ mất sức về làm bảo vệ, gia đình anh hiện đang ngụ tại số nhà 45 Ngô Đức Kế. Tại số nhà này hiện đang có 8 hộ dân cùng sinh sống. Anh nói: "Để hạn chế tối đa mức đền bù, họ đưa ra vô vàn cách để vặn vẹo". Thực tế là từ trước tới nay, 8 hộ dân tại số nhà này chưa bao giờ bị quy là "nhà trong hẻm". Nhưng khi tính toán để hạ mức đền bù, lập tức 8 hộ này được "phong" là...  nhà trong hẻm. Theo đó, từ mức đền bù 28 triệu/mét vuông (với nhà mặt tiền), "ban đền bù" đã tự hạ giá xuống còn 20 triệu/mét vuông cho 8 hộ "nhà trong hẻm" ở số 45 Ngô Đức Kế!

Anh Tùng lôi ra một túi sách luật. Từ khi vướng chuyện đền bù, dân khu phố gọi anh là... luật sư. Mà không kể anh Tùng, hầu hết những người dân khu vực này, dù nhận thức hạn chế về luật pháp nhưng đến giờ cũng có thể đọc ra vanh vách những điều luật đất đai. Anh Tùng bức xúc: "Không quy được chúng tôi là "nhà trong hẻm", họ quay sang "vặn" cách khác: nhà ở... không đúng công năng (!?). Chúng tôi hỏi: "Thế nào là không đúng công năng thì cả chính quyền lẫn nhà đầu tư đều không trả lời được". Thực tế, đây là nhà được Nhà nước cấp, 8 hộ dân đều sinh sống và đóng thuế đất đàng hoàng. "Người ta bảo đây không phải là nhà ở thì là cái gì, xin lỗi, chẳng nhẽ là một cái chuồng trâu? Hết sức vô lý và trái luật!" - anh Tùng bức xúc.

Đây là một "đòn phép" khác: 5 hộ dân từ số 6 - 14 Hải Triều đã được Nhà nước cấp giấy tờ đầy đủ từ năm 1975 đến nay. Theo chị Toàn ở số 10 Hải Triều, sau này chính kiến trúc sư trưởng thành phố ký quyết định cho các hộ ở đây được phép sửa sang, xây dựng là nhà để kinh doanh, sinh sống. Đến khi lên kế hoạch giải tỏa, "ban đề bù" phán câu xanh rờn: "Nhà thuộc diện vi phạm lộ giới, phải di dời!".

Và đây một "đòn phép" hết sức tức cười: Nhà số 4 Hải Triều có hai tầng lầu với 17 hộ dân đang sinh sống ở lầu trệt, lầu 1; lầu 2 sử dụng vào mục đích công. Hầu hết trong đó là cán bộ chiến sĩ thuộc lực lượng CA bảo vệ thành phố, những người có công với cách mạng, một số hộ có thân nhân bị nhiễm chất độc da cam. Trên giấy tờ, đây là nhà mặt tiền. Đến khi tính toán, trước hết "ban đền bù" tước đi danh hiệu "nhà mặt tiền" của số 4 Hải Triều! Rồi nữa, với lý do "nhà không có lầu trệt" (thực tế tại đây có lầu trệt); họ tự ý "nhấc" 7 hộ dân từ lầu trệt lên lầu 1. Rồi 10 hộ dân ở lầu 1 được "nhấc" lên lầu 2. Giải thích: do...  nhà không có lầu trệt, mức đền bù của những hộ dân ở lầu trệt sẽ được tính theo mức giá của... lầu 1; mức đền bù của lầu 1 sẽ tính theo mức của lầu 2. Trong khi  đó, giấy tờ, thuế đất của 17 hộ dân đều kê khai theo lầu trệt và lầu 1! Với cái sự "nhấc" này, mức giá đền bù từ 19 triệu/mét vuông (với lầu 1) đã tụt xuống còn 11 triệu/mét vuông (tính theo lầu 2).

“Tiền hậu bất nhất” của một dự án


Ông Mão (phải) và nhiều người dân khu vực bị giải tỏa rất bức xúc về phương án đền bù - ảnh: T.G

Theo quyết định 1207/QĐ-UB ký ngày 23.3.2005 thì UBND TP.HCM đồng ý thu hồi 5.083m2 đất tại phường Bến Nghé, Q.1 để giao cho Công ty sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Bình Minh (CT SXKD XNK BM) để thực hiện dự án xây dựng Trung tâm thương mại văn phòng dịch vụ tài chính. Ông Phó chủ tịch UBND Q.1, Nguyễn Quang Chúc đã nói với dân: "Đây là một dự án kinh tế!".

Theo Luật Đất đai, tại chương II, điều 40 thì với dự án kinh tế, không thể có quyết định thu hồi đất. Theo khoản 2 điều 40 thì đối với dự án SXKD phù hợp, nhà đầu tư chỉ được nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất... mà không phải thực hiện thủ tục thu hồi đất. Nhà nước chỉ thu hồi đất để sử dụng vào mục đích xây dựng KCN, khu công nghệ cao, khu kinh tế với các dự án lớn (theo khoản 1, điều 40).

Cũng theo QĐ này, các sở chức năng phải phối hợp với UBND Q.1 hướng dẫn CT SXKD XNK BM lập phương án di dời, bồi thường GPMB cho người dân. Thông báo 66/TT-UB ngày 30.5.2005 của UBND Q.1 còn nói rõ "chủ đầu tư phải lập phương án tổng thể về bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư". Nhưng thực tế, việc này đã được giao cho... Ban bồi thường giải phóng mặt bằng Q.1.

Nghĩa là, người dân đã không được trực tiếp bàn bạc giá cả bồi thường với nhà đầu tư. Từ đó, "ban bồi thường" đã đưa ra nhiều mức giá đền bù mang tính áp đặt, o ép người dân trong khi nhà đầu tư được lợi. Ông Nguyễn Thế Mão, ủy viên. Ban bồi thường, đại diện cho 61 hộ dân trong khu phố bị giải tỏa cũng bức xúc: "Nhiều người dân hỏi, Ban bồi thường đã ký hợp đồng "làm thay" chủ đầu tư bao nhiêu tiền?".

Trở lại với sự bất nhất từ lúc khởi công dự án: Ngày 10.4.2005, khi dân chưa biết tí gì về chủ trương giải tỏa thì nhà đầu tư cho xe, người đến đập phá nhà cửa của ĐH Ngân hàng sát cạnh. Nhà dân mất điện, nứt tường, chịu ồn ào khổ đến mức phải khiếu kiện thì 2 ngày sau "cấp trên" mới cho họp dân để... thông báo.

Ngày 24.4.2005, dự án được khởi công xây dựng. Nhưng tới tận ngày 30.5.2005 quận mới ra thông báo "chủ trương" quy hoạch, di chuyển! Một sự áp đặt coi như sự đã rồi. Bà Liên, 45 Ngô Đức Kế bức xúc: "Tiền trảm hậu tấu, công trình này vừa qua ép dân nhiều quá!".

Thiếu Gia 

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.