Ông Vũ Huyến, Phó chủ tịch Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam: Tiền đầu tư sáng tác phải trở về với nhân dân !

 *Thưa ông Vũ Huyến, đâu là điểm mới nhất từ Hội nghị Ban chấp hành  Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam?

Ông Vũ Huyến - Phó chủ tịch VAPA

- Lâu nay VAPA cũng như các hội nghệ thuật khác được Nhà nước đầu tư hàng tỉ đồng mỗi năm để hỗ trợ, đầu tư cho hội viên sáng tác nhưng hiệu quả còn thấp. Với hội viên VAPA, 2 năm một lần anh em được gửi 20 ảnh, Hội đồng nghệ thuật chọn, biểu quyết để chọn ra mức tài trợ A, B, C tương ứng số tiền hỗ trợ sáng tác cho từng người. Tuy nhiên chất lượng những tác phẩm này thường không cao nên ít đến được với công chúng.

Từ nay, VAPA sẽ chỉ xét đầu tư cho những tác phẩm đã được giải ở các cuộc thi từ cấp tỉnh do VAPA bảo trợ, ảnh treo của liên hoan ảnh khu vực trở lên. Mỗi tác giả phải có 5 ảnh như vậy mới được xét. Với nhà lý luận phê bình, cần ít nhất 5 bài báo mang tính học thuật. Có nghĩa là mọi người sẽ phải vận động.

Làm như thế là để cho tiền đầu tư sáng tác, thực chất là tiền đóng thuế của dân, phải trở về với nhân dân dưới dạng tác phẩm. Chúng tôi cảm thấy đây là một quyết định đúng đắn và tin rằng sẽ được ủng hộ.

* Nhiều năm qua, dư luận cũng đã có điều tiếng về sự vô lý trong giải thưởng "Ảnh xuất sắc quốc gia", điều này có được xem xét hay không?

- Đúng là trước đây, mỗi năm VAPA đều có một giải thưởng được anh em gọi là "Ảnh xuất sắc quốc gia", mỗi tác giả tự gửi đến 2 ảnh, Hội đồng nghệ thuật sẽ chấm và trao giải kèm tiền thưởng. Việc này bất cập ở chỗ, có tác phẩm không được giải trong những cuộc thi trước đó nhưng lại đoạt giải "Ảnh xuất sắc quốc gia", còn ảnh đoạt giải các cuộc thi có khi lại không được giải ảnh xuất sắc và gây ra nhiều tranh luận.

Từ nay, khái niệm "Ảnh xuất sắc quốc gia" sẽ được thay bằng Cúp Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam (Cúp VAPA) như một hoạt động tổng kết hoạt động sáng tác của hội viên mỗi năm. VAPA sẽ chỉ nhận các tác phẩm đoạt giải thưởng huy chương vàng từ các cuộc liên hoan ảnh khu vực trở lên để Hội đồng nghệ thuật bỏ phiếu và trao cúp vàng, cúp bạc, cúp đồng kèm tiền thưởng cho các bức ảnh tốt.

Đây cũng là một cách kích thích hoạt động của hội viên, ai muốn được giải không thể không sáng tác và tham gia các cuộc thi của hội. *Những giải thưởng ảnh nghệ thuật quốc tế sẽ được công nhận như thế nào tại Việt Nam? - Các nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam thường tham gia rất nhiều cuộc thi ảnh quốc tế, đó là điều chúng tôi khuyến khích.

VAPA cũng đang xem xét việc mở rộng quan hệ với các tổ chức nhiếp ảnh quốc tế và tính toán việc thừa nhận như thế nào các giải thưởng của tác giả Việt Nam do những tổ chức này trao tặng. Hiện tại, vì chúng ta mới chỉ là thành viên của Liên đoàn Nghệ thuật nhiếp ảnh thế giới (FIAP) nên VAPA sẽ chỉ tính tiêu chuẩn với ảnh được treo, được giải tại các cuộc thi do FIAP tổ chức hoặc bảo trợ.

Cụ thể ảnh được huy chương chính thức, được tính điểm như ảnh đoạt giải các cuộc thi cấp quốc gia ở Việt Nam, với ảnh treo, được tính 3 điểm trong việc kết nạp hội viên cũng như xét tước hiệu cho hội viên.

* Nhân việc ông nói về danh hiệu hội viên, hiện VAPA có những tước hiệu nào? Được biết có cả tước hiệu "Nghệ sĩ bậc thầy", chúng ta đã có nghệ sĩ nhiếp ảnh bậc thầy chưa? 

- Trước đây, người mới vào Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam phải sau 5 năm và đạt được một số thành tựu mới được chính thức nhận danh hiệu A.VAPA, tức "Nghệ sĩ nhiếp ảnh của VAPA". Nay thì kết nạp xong, người vào hội sẽ là A.VAPA ngay.

Tước hiệu Nghệ sĩ xuất sắc VAPA (E.VAPA) sẽ dành cho người có từ 3 huy chương đồng các cuộc thi ảnh toàn quốc trở lên. Cao hơn nữa là E.VAPA Gold (Nghệ sĩ xuất sắc vàng) thì cần phải có 5 huy chương đồng trở lên. Vừa rồi, có 2 nghệ sĩ đã được phong tước hiệu này là Lại Diễn Đàm và Nguyễn Dần cùng của Hà Nội. Cuối cùng là tước hiệu Nghệ sĩ bậc thầy của VAPA (M.VAPA). Tuy nhiên tước hiệu này chúng tôi chưa phong cho ai, vì chưa tìm thấy ai thực sự nổi bật cả.

Lưu Quang Phổ (thực hiện)