3 sai phạm của Hải quan trong thủ tục xuất khẩu than

Thứ nhất, cán bộ hải quan tại Cục Hải quan Quảng Ninh đã làm thủ tục cho một số doanh nghiệp (DN), cá nhân xuất khẩu than không đúng quy định. Cụ thể, nhiều đơn vị không chứng minh được nguồn gốc than nhưng cán bộ hải quan vẫn đồng ý cho hoàn thiện thủ tục xuất khẩu. Thứ hai, giá than xuất khẩu do DN thông báo để chịu thuế có nhiều điểm bất hợp lý. Giá khai báo thấp hơn nhiều so với giá thị trường. Thứ ba, Tổng cục Hải quan và Cục Hải quan Quảng Ninh đã thiếu kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ, để xảy ra những sai phạm, gây thất thoát tiền thuế.

Ông Sản không nói rõ số liệu thất thoát bởi theo ông, đoàn thanh tra không có đủ điều kiện thời gian để làm sâu vấn đề này. Ông cho biết, vừa qua, bên công an khi mở chuyên án tấn công than lậu đã sang xin hồ sơ của Thanh tra Chính phủ để nghiên cứu phục vụ điều tra.

Trong tháng 4 và tháng 5, Thanh tra Chính phủ đã triển khai 13 cuộc thanh tra theo kế hoạch năm 2008, tập trung vào một số dự án lớn như: dự án đầu tư xây dựng thủy điện Tuyên Quang; dự án khu liên hợp công nghiệp - dịch vụ và đô thị Bình Dương; dự án khu du lịch Tuyền Lâm - Đà Lạt; việc quy hoạch khu Mễ Đình, Mễ Trì, Hà Nội; việc xây dựng, mua sắm thiết bị các phòng thí nghiệm trọng điểm; Tổng công ty Thiết bị Điện Việt Nam; Tổng công ty cổ phần xuất nhập khẩu và xây dựng Việt Nam - Vinaconex; Công ty cổ  phần xi măng Bút Sơn; Cục thuế Hà Nội; Cục thuế TP.HCM; Tổng cục Thuế; Công ty cổ phần thiết bị giáo dục I; việc xuất lao động có thời hạn ở nước ngoài (đối với Bộ LĐ-TB-XH và các tổ chức liên quan).

Cũng liên quan đến cuộc thanh tra tại ngành hải quan (Tổng cục Hải quan, Cục Hải quan Hà Nội, TP.HCM), Phó tổng Thanh tra Nguyễn Văn Sản cho biết, đoàn thanh tra đã phát hiện ở 3 đơn vị hải quan nêu trên nhiều vấn đề sai phạm lớn như: việc hoàn thuế và miễn phạt chậm nộp trong một số trường hợp chưa đúng quy định pháp luật; công tác chống thất thu qua xác định trị giá tính thuế xuất khẩu, nhập khẩu chưa đạt hiệu quả cao, một số văn bản hướng dẫn áp mã thuế, phân loại chưa đúng quy định.

Đáng chú ý, Thanh tra Chính phủ khẳng định gần 400 mẫu giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O, mẫu E) mà cơ quan thanh tra thu thập trong quá trình thanh tra tại ngành hải quan, sau khi gửi đi giám định tại Viện Khoa học hình sự Bộ Công an, 100% mẫu được giám định đều là chứng từ giả. Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị chuyển CQĐT của Bộ Công an để làm rõ vụ việc này.

Tại cuộc họp báo, Thanh tra Chính phủ cũng cho biết, đến nay mới có 15 bộ, ngành và 24 tỉnh, thành kê khai tài sản, thu nhập của cán bộ và báo cáo với Thanh tra Chính phủ (trong khi đó, thời hạn cuối cùng mà các đơn vị phải nộp là ngày 30.4.2008). Ngay cả Hà Nội, nơi gần Thanh tra Chính phủ nhất cũng chưa nộp báo cáo kê khai tài sản.

Theo ông Sản, ban đầu Thanh tra Chính phủ sẽ thu thập báo cáo, và chỉ những trường hợp "nhạy cảm" như sắp đề bạt chức vụ quan trọng, có đơn thư tố cáo, có dư luận... thì cán bộ thanh tra mới xác minh tính chân thực của các báo cáo kê khai.

Káp Thành Long