Não mô cầu (còn được gọi là màng não cầu) có thể gây cho bệnh nhân nhiều dạng thương tổn khác nhau (riêng rẽ hoặc phối hợp) tại nhiều cơ quan như đường hô hấp, máu, hệ thần kinh, khớp, màng tim, mắt, đường niệu và sinh dục.
Trong đó, thường gặp và quan trọng hơn cả là hai bệnh viêm màng não mủ và nhiễm trùng huyết, đặc biệt nhiễm trùng huyết tối cấp có thể gây tử vong rất nhanh chóng, ngay cả với những trường hợp đã được điều trị tích cực. Não mô cầu cư trú tại vùng họng mũi của người và lây truyền theo các giọt nước nhỏ bài tiết qua đường hô hấp. Bệnh lây trực tiếp do tiếp xúc gần gũi hay gián tiếp qua trung gian đồ dùng chung. Do vậy, não mô cầu hay xảy ra và lan rộng tại các tập thể đông đúc ở thành thị hơn là nông thôn như nhà trẻ, trường học, ký túc xá, những tập thể mới được thành lập, cá nhân sống chật chội, thiếu vệ sinh. Thời gian ủ bệnh được ước tính trung bình từ 1 đến 10 ngày.
Bệnh não mô cầu khởi bệnh thường đột ngột, tuy trong nhiều trường hợp bệnh nhân có tình trạng tương tự như bị cảm cúm trước đó: mệt nhọc, đau họng, ho, nhức đầu... Tiếp theo, bệnh nhân sốt cao 39oC-40oC, ớn lạnh, rét run nhiều lần, nhức đầu, nôn ói, đau khớp, đau cơ đặc biệt đau nhiều ở sống lưng và hai chân. Bệnh nhân có mạch nhanh, thở nhanh và có thể có huyết áp thấp, sốc thực sự hiếm xảy ra trừ khi rơi vào thể tối cấp. Triệu chứng điển hình nhất của não mô cầu là các ban xuất huyết (tử ban) xuất hiện trong khoảng 75% các trường hợp, trong vòng một hai ngày sau sốt. Vị trí tử ban phân bổ khắp người, song thấy nhiều nhất ở vùng nách hông, quanh khớp (khuỷu, gối, cổ chân). Đôi khi tử ban có dạng bóng nước (nốt phỏng) hoặc lan tràn rộng lớn như hình bản đồ.
Để phòng bệnh, các bậc cha mẹ nên cho con đi tiêm vắc-xin phòng ngừa. Tại Việt Nam hiện có vắc-xin ngừa não mô cầu nhóm A,C là những nhóm thường gặp ở châu Á. Vắc-xin ngừa não mô cầu sử dụng cho trẻ từ 2 tuổi trở lên và tiêm nhắc mỗi 3 năm. Ngoài ra, cần lưu ý tiêm phòng đầy đủ các vắc-xin để phòng ngừa viêm màng não do các nguyên nhân thường gặp khác như phế cầu, Haemophilus Influenza týp B (Hib)...
Theo Tuệ Anh / Người Lao Động
Bình luận