Sau khi thăm Nhật Bản, Hàn Quốc và Indonesia, Ngoại trưởng Clinton đã tới Trung Quốc vào đêm 20.2. Đây là chặng dừng chân cuối cùng trong chuyến công du châu Á đầu tiên của nhà ngoại giao Mỹ. Sáng 21.2, bà Clinton đã hội đàm với Ngoại trưởng Dương Khiết Trì của nước chủ nhà.
Cả hai nhà ngoại giao cùng cho rằng mối quan hệ Mỹ - Trung đã được thiết lập trên cơ sở vững chắc, không ngừng được củng cố, nhưng “vẫn còn nhiều việc phải làm”, như thừa nhận của bà Clinton. Ông Dương cho rằng hai nước đang “đối mặt với hàng loạt thách thức lớn và cấp bách”, theo BBC. “Tình hình hiện tại đòi hỏi chúng ta phải tăng cường đối thoại và trao đổi, tăng cường xây dựng lòng tin và hợp tác, nâng quan hệ song phương lên tầm cao mới”, Tân Hoa xã dẫn lời ông Dương.
Trung Quốc và Mỹ chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 1.1.1979. Trong 30 năm qua, quan hệ giữa hai quốc gia này đã từng bước được cải thiện nhưng vẫn còn tồn tại nhiều bất đồng, trong đó đặc biệt là lập trường khác nhau về nhân quyền, các tranh chấp thương mại, các vấn đề Tây Tạng, Đài Loan. Vào dịp đến thăm Trung Quốc hồi năm 1995, khi còn là đệ nhất phu nhân Mỹ, bà Clinton đã chọc giận giới chức Bắc Kinh bằng lời chỉ trích về tình hình nhân quyền ở Trung Quốc.
Lần này, trên cương vị ngoại trưởng, bà nói rằng những bất đồng liên quan tới nhân quyền, vấn đề Đài Loan và Tây Tạng sẽ không ảnh hưởng tới nỗ lực củng cố quan hệ song phương. Về vấn đề nhân quyền, theo Tân Hoa xã, Ngoại trưởng Dương Khiết Trì cho biết hai nước sẽ có đối thoại trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau và không can thiệp vào nội bộ của nhau. Quan hệ quân sự, trong đó có liên quan đến vấn đề Đài Loan, cũng là lĩnh vực có nhiều bất đồng giữa hai nước.
Lâu nay, dù tuyên bố ủng hộ lập trường “một Trung Quốc” nhưng Mỹ vẫn bán vũ khí cho Đài Loan, khu vực mà Trung Quốc coi là một phần lãnh thổ của họ. Năm ngoái, Mỹ đã công bố kế hoạch bán vũ khí trị giá 6,5 tỉ USD cho Đài Loan và điều này đã khiến bất đồng giữa Bắc Kinh với Washington thêm trầm trọng. Trong dịp bà Clinton ở thăm Trung Quốc, Tân Hoa xã đưa tin bộ quốc phòng hai nước sẽ tổ chức các cuộc gặp thường niên, trong đó cuộc gặp năm nay sẽ diễn ra trong vài ngày tới. Quan hệ kinh tế song phương cũng vẫn còn một số bất đồng, trong đó lớn nhất vẫn là cáo buộc của Washington rằng Bắc Kinh luôn giữ giá đồng nhân dân tệ thấp hơn giá trị thực để giúp các nhà xuất khẩu Trung Quốc có lợi thế lớn khi vào Mỹ.
Bên cạnh quan hệ song phương, các vấn đề toàn cầu và đa phương cũng rất cần sự hợp tác hơn nữa giữa Trung Quốc và Mỹ để giải quyết, trong đó nổi cộm là những vấn đề kinh niên như chương trình hạt nhân của CHDCND Triều Tiên, Iran, hạn chế khí thải...
Sau 30 năm thiết lập, quan hệ ngoại giao Mỹ - Trung đã được củng cố theo thời gian nhưng giữa hai nước vẫn tồn tại không ít bất đồng. Chuyến thăm của Ngoại trưởng Clinton là một tín hiệu cho thấy chính quyền mới ở Mỹ muốn tiếp tục các biện pháp xây dựng lòng tin, xóa bỏ bất đồng để hướng tới mối quan hệ vững chắc hơn với quốc gia đông dân nhất hành tinh. Trên tinh thần đó, Tổng thống Mỹ Barack Obama dự kiến sẽ gặp Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào trong cuộc họp nhóm G-20 tại Anh vào tháng 4 tới đây.
Đỗ Hùng
Bình luận (0)