Gia tăng tội phạm
Đầu quý 2/2009, trong một báo cáo về công tác phòng chống ma túy trên địa bàn, UBND TP.HCM nhận định qua thực hiện Chương trình quốc gia phòng, chống ma túy của Chính phủ giai đoạn 2001-2005; Nghị quyết số 16/2003/QH11 về thực hiện thí điểm đề án “Tổ chức quản lý, dạy nghề và giải quyết việc làm cho người sau cai nghiện”... tội phạm liên quan đến ma túy từ 45% vào năm 2001 giảm còn dưới 20% (bị can) vào năm 2006, trong đó có khoảng 30% bị can phạm tội cướp giật là người nghiện ma túy. Án ma túy giảm từ 4.232 vụ vào năm 2001 còn 949 vụ vào năm 2006, 942 vụ vào năm 2007, giảm trên 77% số vụ và 72% số bị can... Sang năm 2008, tình hình hoạt động của tội phạm và tệ nạn ma túy diễn biến phức tạp, so với năm 2007 số vụ và số đối tượng bị bắt giữ đều tăng trên 36%... Trên địa bàn thành phố tái xuất hiện tình trạng điều chế ma túy tổng hợp và có khả năng xuất hiện tiếp do công nghệ điều chế đơn giản và dễ dàng tìm mua tiền chất lẫn công cụ điều chế...
UBND TP cũng nhìn nhận từ khi Nghị quyết 16/2003/QH11 hết hiệu lực thi hành, số người cai nghiện đủ 24 tháng và người đang thực hiện đề án sau cai nghiện phải giải quyết tái hòa nhập cộng đồng theo quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống ma túy năm 2000 (có hiệu lực từ 1.1.2009) gia tăng, bên cạnh đó môi trường xã hội chưa được giải quyết căn cơ, nhiều địa bàn, tụ điểm phức tạp về ma túy còn tồn tại; số người sau cai nghiện về không có việc làm... đã, đang và sẽ làm cho tình hình tội phạm, người nghiện ma túy mới và số người nghiện ma túy tái hòa nhập cộng đồng tái nghiện gia tăng.
Cùng với sự tác động của số đối tượng trốn trường, trung tâm cai nghiện, số người nghiện mới và số tái nghiện; số ở cơ sở giáo dục, trường giáo dưỡng, số tù tha về trên địa bàn TP ngày càng nhiều. Đến quý 1/2009, có 19.534 người cai nghiện được tái hòa nhập cộng đồng, trong đó 17.444 người về TP. Số tái nghiện là 1.503 người, chiếm tỷ lệ 13,3%; số người hồi gia tái hòa nhập cộng đồng vi phạm pháp luật hình sự là 376 người (chủ yếu là cướp giật, trộm, gây rối trật tự công cộng, mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy...); 2.916 người nghiện ma túy tại khu dân cư. Số người nghiện, tái nghiện gây án tiếp tục tăng, góp phần làm gia tăng tỷ lệ phạm pháp hình sự trên địa bàn TP.
Đưa người tái nghiện trở lại trung tâm
Trước thực trạng nêu trên, lãnh đạo UBND TP.HCM yêu cầu các cơ quan chức năng tập trung chuyển hóa các địa bàn phức tạp, nhằm triệt tận “gốc” vấn nạn ma túy, người nghiện.
Cụ thể, từ nhận định các địa bàn, tụ điểm phức tạp về ma túy trong khu dân cư chủ yếu là các khu vực giải tỏa, các khu nhà tạm bợ, khu lấn chiếm sông, kênh, rạch, khu vực có nhiều hẻm nhỏ, chằng chịt, khu vực sát bờ sông, kênh, rạch... đối tượng lợi dụng địa bàn để đối phó với lực lượng công an khi bị truy bắt; TP sẽ huy động từ nguồn vốn chi chống ngập để hỗ trợ thúc đẩy nhanh việc chỉnh trang đô thị và tạo việc làm cho người sau cai nghiện tái hòa nhập cộng đồng, xem xét chi bổ sung từ Quỹ Phòng, chống ma túy để bồi dưỡng cho lực lượng cán sự xã hội tình nguyện tại địa bàn phức tạp...
Yêu cầu công an tăng cường công tác nắm tình hình, triển khai nhiều biện pháp để tấn công quyết liệt, triệt phá các đường dây mua bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép chất ma túy lớn trên địa bàn TP và mua bán, tàng trữ, tổ chức sử dụng trái phép ma túy trong khu dân cư; chủ động tham mưu cho cấp ủy, UBND các cấp triển khai kế hoạch huy động sức mạnh cả hệ thống chính trị ở cơ sở trong đấu tranh chuyển hóa các địa bàn phức tạp về ma túy; phối hợp các sở, ban ngành, MTTQ và các đoàn thể tăng cường công tác quản lý các đối tượng tái hòa nhập cộng đồng, lập hồ sơ đưa các đối tượng nghiện thực hiện các nghị định, truy bắt các đối tượng trốn trường, trung tâm cai nghiện ma túy, tổ chức gọi hỏi răn đe và lập hồ sơ đưa các đối tượng có biểu hiện hoạt động vào hồ sơ quản lý.
“TP sẽ kiên quyết xử lý hành chính và lập hồ sơ đưa số người tái nghiện trở lại các trung tâm để học tập, hạn chế số người tái nghiện”, Phó chủ tịch thường trực UBND TP.HCM Nguyễn Thành Tài nhấn mạnh.
Riêng tại Q.8, Chủ tịch UBND quận Nguyễn Thành Chung cho biết trước đây khi tạm giữ các đối tượng đến địa bàn quận mua ma túy, công an lại phải trả về địa phương phân loại, vận động đi cai nghiện... nên kết quả hạn chế. “Nay quận áp dụng biện pháp: sau khi tạm giữ người nghiện từ các quận, huyện, tỉnh khác đến địa bàn thì đưa thẳng lên trung tâm Bình Triệu. Biện pháp này cho kết quả rõ rệt. Tính từ tháng 4 đến nay, chúng tôi đã xử gần 200 đối tượng đến mua lẻ ma túy, trong đó phần lớn là người ở các quận, huyện khác và các tỉnh lân cận. Qua đó, tình hình mua bán tại các “điểm nóng” có phần được cải thiện; các đối tượng mua bán ma túy bắt đầu co cụm lại...”, ông Chung nói và nhấn mạnh: “Quyết tâm của quận là xóa đi “thương hiệu” chợ bán lẻ ma túy”.
| Song song với các biện pháp chuyển hóa địa bàn, UBND TP.HCM cho biết đã kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành liên quan có văn bản hướng dẫn chi tiết việc tổ chức cai nghiện ma túy tại gia đình, cộng đồng và trình tự, thủ tục áp dụng biện pháp cai nghiện ma túy bắt buộc tại cộng đồng (quy định tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống ma túy năm 2000). Theo UBND TP, trước đây TP từng chi hàng chục tỉ đồng cho công tác cai nghiện ma túy tại gia đình và cộng đồng nhưng không đạt hiệu quả. Hầu hết người sau khi cai nghiện tại gia đình và cộng đồng đều tái sử dụng ma túy (chiếm trên 98%), liều lượng cao hơn trước và đa số chuyển sang tiêm chích ma túy, dẫn đến tỷ lệ người nhiễm HIV/AIDS tăng rất cao (chiếm 65% đến 70% trong tổng số người nghiện)... kéo theo hàng loạt tình hình phức tạp khác, nhất là sự phức tạp về tội phạm hình sự, gia tăng tội phạm có liên quan đến ma túy. TP lo ngại nay triển khai công tác cai nghiện tại gia đình và cộng đồng sẽ lặp lại hệ quả trên, thậm chí có thể còn phức tạp và khó khăn hơn trước đây. |
Đàm Huy – Minh Nam
Bình luận