Chỉ cách trung tâm huyện chưa đầy
20 km, làng Nước Ka nằm khuất trong những dãy núi cao. Nhiều năm trước, một công trình nước tự chảy được đưa về làng nhưng rồi người dân không dám dùng bởi nước lấy từ nơi mà dân nơi đây bảo là “khu rừng thiêng”. Cuối cùng nước sạch tự chảy đến bây giờ vẫn cứ chảy lênh láng trên đường về làng. Ông Đinh Văn Dục - một người được coi là “cây cao bóng cả” của làng nhưng quan điểm và suy nghĩ cũng rất cứng nhắc, xử sự theo luật tục. Còn nhớ, vào tháng 5.2007, ông Dục và dân làng đã đuổi một cô gái trẻ tên Diêu (25 tuổi) vào rừng sâu để đẻ; chỉ vì chị Diêu bị người yêu ruồng bỏ khi mang thai. May nhờ được một số phụ nữ tốt bụng, sau đó được chính quyền xã và Ủy ban Dân số - Gia đình - Trẻ em huyện Bắc Trà My phát hiện giúp đỡ nên mẹ con chị đã thoát chết.
Hiện, tại làng Nước Ka có ít nhất trên 10 tập tục lạc hậu, hà khắc vẫn còn ăn sâu trong suy nghĩ, sinh hoạt và được áp dụng để xử lý nhiều việc trong cuộc sống hằng ngày. Phụ nữ đến ngày kinh nguyệt thì không được lên nhà trên, không được sang nhà người khác; người dân đã đi khỏi làng, sản xuất định cư ở nơi khác thì không được về làng ở; vào mùa rẫy, tỉa lúa, người lạ không được vào làng; nhà nào có người chết gặp phải mùa rẫy thì gia đình đó tự lo, làm cầu thang ở phía sau nhà, tự vác xác người chết đi chôn, không được vác đi cửa trước; trai làng đi chôn người chết thì phải ở lại nhà có người chết sáu đến bảy ngày sau mới được về nhà mình; sinh con trước bảy ngày, rốn chưa rụng, chưa cúng, chưa xin tên thì không được uống nước ở trong làng mà phải tự đi lấy nước ở hố sâu, ngoài làng để uống... Nếu làm ngược lại thì sẽ mang xui xẻo về nhà và cho dân làng, dân làng sẽ đau ốm, mùa màng thất bát và dân làng sẽ xử phạt nặng theo luật tục.
Hủ tục quá nặng, nên cả làng có khoảng 88 hộ dân, trên 450 nhân khẩu đều là người M’Nông, hầu hết thuộc diện đói nghèo. Người dân không mấy mặn mà với việc học hành của con cái. Con trẻ chỉ học hành qua loa sau đó đều lấy vợ, lấy chồng, ra ở riêng và sinh đẻ... vô tư. Muốn người dân của làng làm cán bộ xã cũng đành bó tay vì tìm không ra người.
Hiện dân làng Nước Ka đang trong những ngày chuyển đến nơi ở mới để nhường đất ngôi làng đầy ắp hủ tục hà khắc cho việc xây dựng thủy điện Sông Tranh II. Làng Nước Ka đầy hủ tục sẽ chìm trong biển nước. Mong sao, những hủ tục lạc hậu sẽ không đi theo người M’Nông Nước Ka về nơi ở mới.
Bài, ảnh: Lê Huy - Thuỳ Trang
Bình luận (0)