Cuộc cách mạng trong marketing
Hơn 10 năm trước đây, Dan Brown là một tên tuổi vô danh hầu như không ai biết đến. Chỉ đến khi The Da Vinci Code (Mật mã Da Vinci) ấn hành, thì độc giả và văn đàn thế giới mới biết đến ông trong tư cách là nhà văn.
Tính đến nay, The Da Vinci Code bán được 81 triệu bản trên toàn thế giới. Do vậy người ta tin rằng The Lost Symbol sẽ là thành công tiếp theo của Brown. Trước khi bản in giấy của The Lost Symbol phát hành đã có 6,5 triệu người đăng ký mua. Còn trong top Các sách bán chạy của cửa hàng Amazon.com trên internet, cuốn sách này đứng vị trí thứ 2. Đây mới chỉ là số lượng ban đầu, sau đó số sách bán ra sẽ còn tăng nữa. Với thành công này, trên bảng xếp hạng của Forber, Dan Brown sẽ qua mặt J.Rowling, người có 1 tỉ USD nhờ bộ sách Harry Poter của mình.
Nhưng với Dan Brown và các nhà xuất bản từng ấy là chưa đủ. Cả thế giới hiện hữu vẫn còn là ít. Họ quyết định thử nghiệm cuộc cách mạng trong marketing. Lần đầu tiên The Lost Symbol sẽ xuất hiện bằng hai hình thức: Sách in và sách điện tử. Một vài chuyên gia nhận định hình thức bán hàng song song như thế có thể là tín hiệu báo hiệu ngày tàn của các sách in. Nhưng Dan Brown lại không ngại cạnh tranh với… chính mình bằng cả sách in và sách điện tử. Sự chênh lệch là quá lớn: Bản in giấy có giá bìa 39,9 USD, còn bản điện tử chỉ 9,9 USD. Tuy nhiên với bản điện tử các nhà xuất bản sẽ sử dụng công nghệ marketing mới. Độc giả hâm mộ Dan Brown có thể tìm kiếm mua trên internet (thông qua mạng xã hội Facebook và Twitter) từng chương, từng đoạn của cuốn sách, bản đồ kèm theo sách và các mặt hàng “ăn theo”. Tuy nhiên bán chạy nhất chắc chắn sẽ là những cuốn sách in có chữ ký của chính Dan Brown.
Giải mã code của The Da Vinci Code
 |
Các nhà nghiên cứu hiện vẫn tiếp tục giải mã hiện tượng The Da Vinci Code. Tại sao nó bán chạy như vậy? Trước hết đó là nhờ bìa sách với bức họa Mona Lisa mà nụ cười bí ẩn của người phụ nữ này đã làm tốn biết bao giấy mực của người đời. Mona Lisa từ lâu đã trở thành nhãn mác của các mặt hàng bán chạy ở chợ trời: Từ áo phông, túi xách đến các mặt hàng lưu niệm. Đồng thời đây cũng là tín hiệu kêu gọi mọi người đến với các bí ẩn của văn hóa mà tưởng như có thể khai mở được.
Nhưng điều quan trọng hơn là thể tài mà Brown lựa chọn. Ông đã hướng theo thể loại trinh thám – giả tưởng hiện đại như tác phẩm Il pendolo di Foucault do giáo sư bộ môn biểu tượng – tín hiệu học người Ý là Umberto Eco sáng tác. Và nó đã gặp sự cộng hưởng từ phía độc giả. Truyện của Brown bao giờ cũng mang tính hình sự gắn liền với bí mật lịch sử, dựa trên những phát hiện từ những tư liệu lưu trữ để phát triển thành một câu chuyện bí ẩn đầy lôi cuốn. Ông sử dụng thành thạo và mạch lạc hệ thống ngôn ngữ biểu tượng, nhưng lại chứa đựng đầy những bí mật, dẫn dắt độc giả đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác. Các nhân vật được Brown mổ xẻ tâm lý sắc sảo với những tình tiết đắt giá đủ để tung hứng cảm xúc của người đọc với đủ trạng thái: Từ hồi hộp, đến căng thẳng, khiếp sợ. Ông là bậc thầy trong việc thu hút người đọc bởi hàng loạt kiến thức uyên bác về tôn giáo, chính trị, nghệ thuật, kiến trúc và cả về những lĩnh vực công nghệ cao. Hơn thế, tác phẩm của Brown (kể cả văn học và điện ảnh) đã châm ngòi cho những cuộc tranh luận trái chiều trong cộng đồng Thiên Chúa giáo cũng như giữa các nhà phê bình hàng đầu. Tất cả những yếu tố này đã tạo nên hiện tượng Dan Brown.
Miếng ghép hoàn hảo
 |
| Các tác phẩm của Dan Brown - Ảnh: Reuters |
Bố của Dan Brown là nhà toán học, giảng dạy tại một trong những trường phổ thông tư nhân danh tiếng ở thành phố Exeter. Ông còn là chuyên gia về mật mã của các cơ quan bảo vệ Mỹ. Cậu bé Brown đã lớn lên trong thế giới khép kín ấy với niềm đam mê các tín hiệu, code, các mã hóa. Sau đó Brown theo học ngành sư phạm và dạy ngoại ngữ (tiếng Tây Ban Nha) tại trường phổ thông.
Tuy nhiên, mơ ước thời trai trẻ của Brown lại là trở thành ca sĩ nhạc pop. Brown theo học tại Học viện các tác giả âm nhạc nhưng không mấy thành công với sự nghiệp âm nhạc. Song chính tại đây, Brown đã gặp một nửa của mình – Newlon, người mà tiểu sử cũng khá bí ẩn. Người ta chỉ biết rằng hiện bà là giáo viên bộ môn nghệ thuật và mỹ thuật.
Không có khả năng lăng-xê Brown thành sao nhạc pop, Brite đã hướng chồng mình theo văn nghiệp. Họ cùng viết chung cuốn hướng dẫn cho những phụ nữ thất vọng về cuộc sống riêng tư: 187 người đàn ông cần tránh xa vào năm 1995 dưới cái tên Daniela Brown.
Giờ đây vợ chồng Brown không giấu diếm rằng, Brite đã lục kiếm trên internet cả “núi” tư liệu, lùng sục hàng trăm cuốn sách để từ đó nhào nặn ra những cuốn sách “đậm men say của rượu vang”. Trả lời phỏng vấn, Brown cũng thừa nhận, Brite là món quà tặng, là thiên thần mà thượng đế ban cho ông. Do vậy, đến nay vẫn có ý kiến nghi ngờ văn chương của Dan Brown mang hơi hướng của ngòi bút Brite Brown hơn là của chính ông.
Với The Lost Symbol không khó hiểu khi người ta quá háo hức, quá ầm ĩ xung quanh cuốn sách này trước khi nó được ấn hành. Độc giả dường như đã quá nhàm chán với loại văn chương mà chưa đọc hết người ta đã biết cái kết của nó từ nhiều năm trước. Vì thế, họ mong muốn đôi khi được lạc vào thế giới khác – thế giới của Brown với những cuộc phiêu lưu kỳ thú. Đó là xứ sở kỳ diệu mà trong vòng 5 phút bạn có thể được trải nghiệm cả một khóa học tổng hợp về lịch sử, được khám phá những bí mật của thế kỷ. Có thể gọi tất cả những điều này là văn học hay là kế hoạch kinh doanh của Dan Brown cũng được.
Tựu trung, trong văn học và trong kinh doanh, Dan Brow tìm thấy code để mở đường tới cả trong sách in, cả trong sách điện tử lẫn điện ảnh. Chỉ riêng bộ phim The Da Vinci Code doanh số toàn cầu đã thu được 758 triệu USD. Đó là chưa tính đến lợi nhuận từ DVD và các sản phẩm “ăn theo”. Với cuộc sống, người ta thường nói: Phía sau thành công của người đàn ông là bóng dáng của người phụ nữ. Với trường hợp Brown, đó chính là Brite Brown.
Hoàng Hoài Sơn
Bình luận (0)